Ustawy nie będą krępować gmin

Uchwała rady pozwoli przejąć wspólnocie lokalnej bezpańskie zadanie do realizacji.

Publikacja: 29.04.2015 07:35

Dla samorządów ważniejsze jest, aby mogły samodzielnie określać sposób realizacji zadań własnych

Dla samorządów ważniejsze jest, aby mogły samodzielnie określać sposób realizacji zadań własnych

Foto: Fotorzepa, Jakub Ostałowski

Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji chce, by gminy miały zagwarantowane prawo do wykonywania zadań, które uznają za istotne dla mieszkańców.

Przepis jest, ale...

– Chodzi o zapisaną w ustawie o samorządzie gminnym klauzulę generalną – wskazuje Marek Wójcik, wiceminister administracji. – Pracujemy nad takim jej przekonstruowaniem, aby gmina miała możliwość realizacji zadań, które nie mają swojego ustawowego gospodarza – wyjaśnia minister.

Przepisy ustawy o samorządzie gminnym stanowią, że do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

– Przepis jest, ale jego stosowanie rodzi wiele problemów – mówi Marek Wójcik. – Organy nadzoru i sądy administracyjne uznają bowiem, że aby gmina mogła jakieś zadanie wykonywać, konieczne jest istnienie upoważnienia w ustawie szczególnej – tłumaczy.

To powoduje, że w praktyce klauzula generalna nie działa.

– Dyskusja na ten temat toczy się już długo – zauważa Stefan Płażek z Uniwersytetu Jagiellońskiego. – Trzeba jednak pamiętać, że cały czas obowiązuje konstytucyjna zasada, że organy władzy publicznej działają na podstawie prawa. Jeżeli ustawodawca chce, by gmina mogła przejąć do realizacji bezpańskie zadania, to powinien tak tę klauzulę sformułować, aby gminy nie mogły na jej podstawie i bez ograniczeń wkraczać np. w sferę działalności gospodarczej – zwraca uwagę.

– Oczywiście, taka zmiana jest pożądana, ale znajdzie zastosowanie w zupełnie wyjątkowych sytuacjach – podkreśla Andrzej Porawski, dyrektor biura Związku Miast Polskich.

Więcej swobody

– Dla samorządów ważniejsze jest, aby mogły samodzielnie określać sposób realizacji zadań własnych – uważa Porawski. – Obecnie mamy bowiem taką sytuację, że ustawy w sposób bardzo szczegółowy określają właśnie sposób realizacji zadań własnych gmin, powiatów czy województw. A chodzi o to, aby ten sposób określała nie ustawa, ale uchwalone przez radę czy sejmik prawo miejscowe – precyzuje.

Propozycję zmiany w tym zakresie zawiera prezydencki projekt ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego. Zakłada on, że gmina określi samodzielnie sposób realizacji zadań własnych. Chyba że ze względu na konieczność jednolitego sposobu realizacji zadania w skali kraju przepis szczególny postanowi inaczej.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora, m.cyrankiewicz@rp.pl

Opinia

Jerzy Stępień, sędzia, były prezes Trybunału Konstytucyjnego

Jestem za doprecyzowaniem i ustawowym wzmocnieniem klauzuli generalnej, aby raz na zawsze przesądzić o tym, że domniemanie kompetencji leży po stronie gminy. Chociażby po to, aby sądy administracyjne przestały się zachowywać w sposób kazuistyczny i żądać za każdym razem ustawowego przepisu szczególnego mówiącego o tym, że gmina ma prawo realizować dane zadanie. I nie obawiam się, że gminy będą taką klauzulę wykorzystywać, aby prowadzić działalność nastawioną na zysk. A to dlatego, że cały czas mówimy o realizacji zadań publicznych.

Sądy i trybunały
Prawnicy surowo o projektach w sprawie neosędziów. „Mogą sparaliżować sądy”
Materiał Promocyjny
Przed wyjazdem na upragniony wypoczynek
Nieruchomości
Nowy obowiązek działkowców. Nadchodzą zmiany na ROD
Praca, Emerytury i renty
Nowe terminy wypłat emerytur w lutym 2025. Zmiany w harmonogramie
Praca, Emerytury i renty
Zbliża się wypłata 13. emerytury. Ile wyniesie w 2025 roku?
Prawo w Polsce
Kto może wejść do twojego domu? I czy musi mieć nakaz?