Upoważnienie do zaciągnięcia kredytu przez gminę w odrębnej uchwale jest niedopuszczalne

- Rada gminy zamierza podjąć uchwałę w sprawie zaciągnięcia kredytu krótkoterminowego dla zapewnienia płynności finansowej i upoważnić w niej do tego wójta. W uchwale budżetowej nie ma dodatkowych zapisów m.in. dotyczących tego upoważnienia. Czy takie działanie może zostać podważone przez regionalną izbę obrachunkową?

Tak. Wynika to z następujących okoliczności.

Po pierwsze, zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. d ustawy o samorządzie gminnym, do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez wójta w roku budżetowym. Z kolei, z art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy o finansach publicznych wynika, że jednostki samorządu terytorialnego mogą zaciągać kredyty i pożyczki oraz emitować papiery wartościowe na pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Po drugie, zgodnie z art. 212 ust. 1 pkt 6 ustawy o finansach publicznych, uchwała budżetowa określa limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych, o których mowa w jej art. 89 ust. 1 i art. 90. Można z tego więc wnioskować, że kwota zaciąganych zobowiązań z tytułu kredytu na sfinansowanie przejściowego deficytu budżetu danego roku (wspomniany wyżej art. 89 ust. 1 pkt 1), objęta jest limitem określanym w uchwale budżetowej, co wynika z ww. art. 212 ust. 1 pkt 6 tej ustawy.

Po trzecie, w kontekście podanego stanu faktycznego istotne znaczenie ma również art. 91 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Stanowi on, że suma zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz zobowiązań z wyemitowanych papierów wartościowych, o których mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90, nie może przekroczyć kwoty określonej w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego. Wreszcie, w art. 212 ust. 2 pkt 1 wspomnianej ustawy postanowiono, że w uchwale budżetowej organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd do zaciągania kredytów i pożyczek oraz emitowania papierów wartościowych, o których mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90.

Po czwarte, korelacja ww. norm prawnych prowadzi do wniosku, że przyjęcie proponowanej uchwały zawierającej upoważnienie dla wójta do zaciągnięcia kredytu na sfinansowanie przejściowego deficytu (art. 89 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy) będzie wadliwe. Taki stanowisko zostało przyjęte m.in. w orzeczeniu nadzorczym Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z 4 stycznia 2017 r. (znak KI-43-149/71/16). We wskazanej uchwale zaakcentowano, że takie upoważnienie dla organu wykonawczego winno zostać umiejscowione w uchwale budżetowej na dany rok, co znajduje podstawę w ww. art. 212 ust. 1 pkt 6 w związku z ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych. Dodano tam również, że: „(....) przepis art. 91 ust. 1 ustawy o finansach publicznych wyraźnie potwierdza, iż zaciąganie zobowiązań dłużnych, w tym na sfinansowanie przejściowego deficytu budżetu może być dokonywane w granicach kwoty określonej w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego".

Po piąte, zgodnie z art. 11 ust. 1 pkt 3 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, w zakresie działalności nadzorczej właściwość rzeczowa regionalnych izb obrachunkowych obejmuje uchwały i zarządzenia podejmowane przez organy jednostek samorządu terytorialnego w sprawach zaciągania zobowiązań wpływających na wysokość długu publicznego jednostki samorządu terytorialnego oraz udzielania pożyczek. Właśnie o tę podstawę prawną, regionalna izba obrachunkowa będzie weryfikowała dopuszczalność zapisów uchwały. Skutkiem tej operacji może być stwierdzenie jej nieważności w całości bądź w części.

Wniosek

Brak jest podstaw prawnych by poza uchwałą budżetową, w odrębnej uchwale, udzielać upoważnienia dla wójta do zaciągnięcia kredytu krótkoterminowego. W konsekwencji, z wysokim prawdopodobieństwem można przyjąć, że ww. uchwała może zostać zakwestionowana przez regionalną izbę obrachunkową.

podstawa prawna: Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. DzU z 2017 r. poz. 1875 ze zm.)

podstawa prawna: Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1870 ze zm.)

podstawa prawna: Ustawa z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 561)