„Bezprecedensowa rebelia" w wyrokach polskiego TK. Opinia rzecznika TSUE

Chodzi o dwa wyroki kwestionujące zgodność prawa Unii i orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości z Konstytucją RP.  W wyroku z 14 lipca 2021 r. (P 7/20) TK zajął się postanowieniem TSUE z 8 kwietnia 2020 r. (C-791/19 R) zobowiązującym Polskę do natychmiastowego zawieszenia stosowania przepisów krajowych dotyczących właściwości Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego. Miało to zapewnić pełną skuteczność prawa Unii i służyć ochronie niezawisłości polskich sądów z uwagi na podważenie statusu Izby Dyscyplinarnej jako sądu właściwego w sprawach dyscyplinarnych sędziów Sądu Najwyższego i sędziów sądów powszechnych. Polski Trybunał stwierdził, że zastosowane przez Trybunał unijny środki tymczasowe dotyczące organizacji wymiaru sprawiedliwości naruszają zasadę przyznania kompetencji i polską tożsamość konstytucyjną.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Trybunał Konstytucyjny orzekł o wyższości polskiego prawa nad prawem unijnym

Izba Dyscyplinarna SN może nadal orzekać – uznał Trybunał Konstytucyjny. Natomiast odwrotny jest skutek zabezpieczenia unijnego Trybunału Sprawiedliwości.

Z uwagi na rzekomą kolizję norm TK orzekł, że w polskim porządku prawnym pierwszeństwo ma Konstytucja RP jako najwyższe źródło prawa, a przepisy traktatu o UE w zakresie, w jakim TSUE nakłada na Polskę zobowiązania odnoszące się do ustroju i funkcjonowania organów sądownictwa, są niekonstytucyjne.

W wyroku z 7 października 2021 r. (K 3/21), wydanym na wniosek ówczesnego premiera Mateusza Morawieckiego, Trybunał Konstytucyjny uznał z kolei za niezgodne z Konstytucją niektóre przepisy prawa Unii, które – zgodnie z ich wykładnią dokonaną w orzecznictwie TSUE - uprawniają sędziów krajowych do kontroli zgodności z prawem procedur powołań sędziowskich. W praktyce oznaczało to nakazanie sądom polskim odstąpienia od stosowania prawa Unii, a co za tym idzie – niedopełnienia obowiązków wynikających z pierwszeństwa tego prawa.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że Konstytucja ma prymat nad prawem UE

Część przepisów unijnych objętych wnioskiem Prezesa Rady Ministrów jest niezgodna z Konstytucją RP - orzekł w czwartek, 7 października Trybunał Konstytucyjny.

15 lutego 2023 r.  Komisja wniosła do Trybunału przeciwko Polsce skargę o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Zarzuciła, że dwa wymienione orzeczenia TK podważają skuteczną ochronę prawną w dziedzinach objętych prawem Unii i naruszają one zasady pierwszeństwa, autonomii, skuteczności i jednolitego stosowania prawa Unii, a także wiążący charakter wyroków Trybunału. Komisja zwróciła uwagę na nieprawidłowości w powołaniu trzech sędziów i prezes polskiego Trybunału Konstytucyjnego, co doprowadziło do tego, że nie spełnia on już wymogów niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy w rozumieniu prawa Unii.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Komisja Europejska skarży Polskę do TSUE. Chodzi o Trybunał Konstytucyjny

Komisja Europejska skarży Polskę do TSUE z powodu Trybunału Konstytucyjnego. Chodzi o podważanie pierwszeństwa prawa Unii, „dublerów” oraz Julię Przyłębską - informuje "Deutsche Welle".

Rzecznik generalny: Trybunał Konstytucyjny frontalnie uderzył w podstawowe zasady porządku prawnego Unii

W przedstawionej dziś opinii rzecznik generalny Dean Spielmann zaproponował Trybunałowi, aby stwierdził, że Polska uchybiła zobowiązaniom, które na niej ciążą na mocy prawa Unii. W jego ocenie sporne wyroki znacząco odbiegają od orzecznictwa Trybunału dotyczącego zagwarantowania skutecznej ochrony prawnej, gdyż odmawia się w nich niestosowania przepisów krajowych, w tym rangi konstytucyjnej, sprzecznych z prawem Unii. W ocenie rzecznika generalnego wyroki te sprzeciwiają się również sądowej kontroli powołań sędziowskich, choć jest ona bardzo istotna dla zapewnienia niezawisłości i bezstronności sądów zgodnie z wymogami prawa Unii.

Nie ulega wątpliwości, że w drodze tych wyroków polski Trybunał Konstytucyjny frontalnie uderzył w podstawowe zasady porządku prawnego Unii i w autorytet wyroków Trybunału. Naruszenia tych zasad w żadnym wypadku nie można uzasadniać przepisami prawa krajowego, także natury konstytucyjnej. Podobnie, powołanie się na tożsamość konstytucyjną państwa członkowskiego nie może podważać podstawowych zasad prawa Unii.

- Z jednej strony bowiem z wykładni systemowej i z systemowego stosowania klauzuli tożsamości narodowej przewidzianej w art. 4 ust. 2 TUE nie wynika, by Trybunał postrzegał ją jako czynnik mogący wyznaczać granice nienaruszalnej zasadzie pierwszeństwa. Z drugiej strony art. 4 ust. 2 TUE nie można postrzegać jako rozbieżnego z art. 2 TUE i wyrażonymi w nim podstawowymi wartościami – twierdzi Dean Spielmann. Podkreślił on, że wyłącznie Trybunał jest uprawniony do ostatecznego rozstrzygnięcia konfliktu między prawem Unii a tożsamością konstytucyjną państwa członkowskiego.

Rzecznik TSUE nie ma wątpliwości: polski Trybunał Konstytucyjny nie jest sądem

Spielmann odniósł się również do zarzutu ws. składu polskiego TK. Przypomniał, że kwestia ta wchodzi w zakres podstawowego wymogu prawa Unii dotyczącego niezawisłego i bezstronnego sądu ustanowionego uprzednio na mocy ustawy.