NSA przeprowadził pierwszy test niezawisłości sędziego

W uzasadnieniu wskazano, iż z dniem 15 lipca 2022 r., na podstawie przepisów ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw, wszedł w życie przepis art. 5a ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 137 ze zm., dalej: p.u.s.a.). Przepis ten przewiduje możliwość zbadania spełnienia przez sędziego sądu administracyjnego lub sędziego delegowanego do pełnienia obowiązków sędziego w sądzie administracyjnym wymogów niezawisłości i bezstronności z uwzględnieniem okoliczności towarzyszących jego powołaniu i jego postępowania. 

Jak wyjaśnił NSA, wymogiem formalnym wniosku jest m.in. przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie wraz z dowodami na ich poparcie. - Przez "okoliczności uzasadniające żądanie" należy rozumieć przede wszystkim okoliczności towarzyszące powołaniu sędziego – a przywołanie tych okoliczności i przedstawienie dowodów jest obligatoryjne, bowiem właśnie te okoliczności stanowią o odrębności podstawy wyłączenia sędziego z art. 5a p.u.s.a. - wskazał sąd. - Brakiem formalnym wniosku będzie więc nieprzywołanie okoliczności związanej z powołaniem sędziego na stanowisko i nieprzedstawienie stosownych dowodów na ich poparcie - dodał.

Sąd zwrócił uwagę, że w złożonym wniosku skupiono się m.in. na opisie represji stosowanych względem L. C. oraz podmiotów wchodzących w skład założonej przez niego grupy kapitałowej przez organy państwa w związku z ujawnieniem przez niego tzw. [...], zarzutów stawianych postępowaniu administracyjnemu i zaskarżonej decyzji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (...), powiązań członków Partii Konserwatywnej z reformą sądownictwa w kontekście działalności sędziego w organizacjach zbliżonych do kręgów aktualnie rządzącej partii - przed jego powołaniem, powołania sędziego w skład komisji egzaminacyjnej na egzaminie adwokackim w 2020 r.

NSA uznał, że argumenty przedstawione we wniosku są w istocie polemiką z oceną kandydatki na stanowisko sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego dokonaną przez Krajową Radę Sądownictwa, przy jednoczesnym stwierdzeniu, że "przewagą Sędzi Joanny W. nad pozostałymi kandydatami był stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych". - Gdyby w niniejszym postępowaniu Naczelny Sąd Administracyjny podjął (wnioskowaną przez składających wniosek) próbę podważenia zasadności oceny dokonanej przez KRS w konkursie oznaczałoby to, że Naczelny Sąd Administracyjny posiada kompetencje do merytorycznej oceny uchwał KRS. Tymczasem ustawodawca nie wyposażył Naczelnego Sądu Administracyjnego w tego typu kompetencje - podkreślono w uzasadnieniu.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

SN: tylko testem można zweryfikować niezawisłość sędziego

Na swojej stronie internetowej Sąd Najwyższy przypomina, że wątpliwości dotyczące niezawisłości i...