Zmiany, zamiast pomóc, mogą sądom zaszkodzić

Krajowa Rada Sądownictwa daje zielone światło reformie Sądu Najwyższego. Zgłasza jednak uwagi.

Publikacja: 14.04.2022 17:33

Krajowa Rada Sądownictwa

Krajowa Rada Sądownictwa

Foto: rp.pl / Paweł Rochowicz

Podczas czwartkowego posiedzenia KRS zaopiniowała projekty zmian w SN i dyscyplinarkach sędziowskich. Stawił się nawet minister Zbigniew Ziobro, choć nad projektami nie głosował. Kolejny raz krytycznie ocenił propozycje Andrzeja Dudy. Minister mówił o białej fladze prezydenta, twierdził, że wejście w życie zmian grozi chaosem.

– Nie potrzeba wielkiej wyobraźni, by stwierdzić, że może dojść do totalnej zapaści sądownictwa – ocenił.

Prezydencki pomysł Rada zaopiniowała „co do zasady pozytywnie”. Zgłosiła jednak kilka uwag i zmian. Proponuje m.in., by losowanie sędziów do Izby Odpowiedzialności Zawodowej odbyło się na posiedzeniu KRS – podczas transmisji online – co ma zapewnić transparentny dobór sędziów do niej. Proponuje poszerzyć składy w sprawach dyscyplinarnych, tak aby ławnicy uzyskali przewagę głosów nad sędziami zawodowymi – np. w pierwszej instancji jeden sędzia i dwóch ławników. Największe zastrzeżenia KRS budzi wprowadzenie trybu „badania wymogów niezawisłości i bezstronności”. Rada pyta, jak sędzia, wobec którego będzie wydane orzeczenie o niespełnianiu standardu niezawisłości, będzie mógł dalej sprawować urząd. Stosunek służbowy sędziego to nie tylko tytuł i wynagrodzenie, ale przede wszystkim prawo do orzekania – mówi KRS.

Czytaj więcej

Marek Domagalski: Przycinanie skrzydeł sądowej wojnie

Projekt wprowadza wzajemną ocenę sędziów przez sędziów w spełnianiu przez nich samych standardów niezawisłości lub bezstronności.

Wejście w życie tej zmiany może w skrajnym przypadku doprowadzić do całkowitego zablokowania sądów – uważa KRS.

Bardzo krytycznie oceniono możliwość weryfikacji zapadłych już prawomocnych rozstrzygnięć sądowych. KRS nie godzi się też na poszerzenie prawa do stanu spoczynku.

Drugi z projektów pozytywnie (choć z uwagami) zaopiniowanych przez Radę przygotował PiS. Wątpliwości budzą w nim możliwości pociągnięcia sędziego do odpowiedzialności dyscyplinarnej lub karnej. Rada jest też sceptyczna, czy proponowane zmiany ustabilizują system wymiaru sprawiedliwości. Zasada, że każdemu sędziemu SN może być przydzielona do rozpoznania sprawa dyscyplinarna, nie budzi zastrzeżeń konstytucyjnych – uważa KRS. Nie można jednak tracić z pola widzenia, że część sędziów SN, angażując się w działania postrzegane w odbiorze społecznym jako udział w konflikcie o kształt wymiaru sprawiedliwości, nie daje gwarancji bezstronności rozpoznawania spraw tej kategorii – twierdzi.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo karne
Czy Mieszko R. brał substancje psychoaktywne? Są wyniki badań
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem