Zamieszanie w Sądzie Najwyższym. Chodzi o sprawę sędziego Żurka i wyrok TSUE

Nie odbyło się zaplanowane na poniedziałek posiedzenie składu Sądu Najwyższego Izby Cywilnej w sprawie wykonania bardzo ważnego wyroku TSUE, dotyczącego legalności nowych sędziów SN.

Publikacja: 31.01.2022 11:55

Sąd Najwyższy

Sąd Najwyższy

Foto: Fotorzepa / Jerzy Dudek

mat

Siedmioosobowy skład ma wykonać wyrok TSUE z października 2021 roku, wydany na skutek pytań prejudycjalnych tzw. starych sędziów SN z Izby Cywilnej. Zadano je na kanwie sprawy sędziego Waldemara Żurka z SO w Krakowie.

Jak piszemy w poniedziałkowym wydaniu "Rzeczpospolitej", w tej siódemce jest trzech sędziów ze starego nadania i czterech z nowego, choć pierwotnie byli tam tylko "starzy".

Czytaj więcej

Czy sprawa Żurka pogodzi starych i nowych w SN

W mediach pojawiły się więc podejrzenia, czy za zmianą składu nie stoi chęć uzyskania liczebnej przewagi przez nowych sędziów, ale z pierwotnej siódemki trójka sędziów przeszła w stan spoczynku, z kolei w miejsce ówczesnego prezesa Izby Dariusza Zawistowskiego wpisana została I prezes SN Małgorzata Manowska. Na uzasadnienie tej decyzji nowa prezes Izby Cywilnej Joanna Misztal-Konecka podała, że były prezes był w l. 2019-2021 wyznaczony do orzekania w składach siedmioosobowych 21 razy, a I prezes ani razu. Generalnie zaś przepisy nie przewidują „uzupełnienia" orzekającego uprzednio składu, a jedynie możliwość wyznaczenia nowego. Prezes IC wyraziła nadzieję, że w kontekście sporu o zmiany w sądownictwie skład orzekający złożony z sędziów powołanych w różnych okresach będzie w stanie wypracować wspólne stanowisko dla dobra wymiaru sprawiedliwości.

Pełnomocnicy sędziego SO Waldemara Żurka adw. Sylwia Gregorczyk-Abram i adw. Michał Wawrykiewicz z Inicjatywy Wolne sądy złożyli w poniedziałek wnioski o wyłączenie całej czwórki z uwagi na wadliwość ich powołania oraz to, że orzekaliby we własnej sprawie naruszając zasadę nemo iudex in causa sua.

- Sędzia sprawozdawca SSN prof. Karol Weitz wydał zarządzenie o odwołaniu dzisiejszego posiedzenia po pierwsze z uwagi na naruszający zasady sposób wyznaczenia składu orzekającego, po drugie z uwagi na nieudostępnienie mu akt sprawy oraz po trzecie z uwagi na pisemne oświadczenia legalnych członków składu orzekającego SSN Dariusza Zawistowskiego, SSN Dariusza Dończyka, SSN Agnieszki Piotrowskiej oraz swoje (SSN Karola Weitza) - poinformowała inicjatywa "Wolne Sądy".

Informacjom tym zaprzeczyła I Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Manowska. - W dniu dzisiejszym, tj. 31 stycznia br. o godzinie 08:12 otrzymałam wiadomość mailową z Sekretariatu Izby Cywilnej, informującą o usprawiedliwionej nieobecności sprawozdawcy w sprawie III CZP 1/22 - SSN Karola Weitza. Wobec powyższego, niezwłocznie po przyjeździe do Sądu o godzinie 08:50, jako przewodnicząca składu orzekającego w tej sprawie, wydałam zarządzenie, że wobec usprawiedliwionej nieobecności Sędziego sprawozdawcy SSN Karola Waitza, jak również z powodu niepowiadomienia o terminie posiedzenia Rzecznika Praw Obywatelskich, który zgłosił swój udział w postępowaniu, odwołuję posiedzenie w dniu 31 stycznia 2022 r. i zdejmuję sprawę III CZP 1/22 z wokandy - napisała w oświadczeniu.

I Prezes SN przyznała jednocześnie, że "o godzinie 9:05 do Sądu Najwyższego wpłynęło zarządzenie sędziego sprawozdawcy w sprawie III CZP 1/22, którym uchyla zarządzenie sędziego sprawozdawczy z dnia 30 grudnia 2021 r. o wyznaczeniu posiedzenia w tej sprawie na dzień 31 stycznia 2022 r. o godzinie 10", jednak z uwagi na fakt, że "zarządzenie to wpłynęło do Sądu już po wydaniu zarządzenia przeze mnie, jako sędziego przewodniczącego - zarządzenie Sędziego Karola Weitza okazało się bezprzedmiotowe".

- Wbrew informacjom, które pojawiają się już w niektórych mediach, wniosek ten nie był i nie mógł być przyczyną odwołania posiedzenia III CZP 1/22 z uwagi na to, że zgodnie z art. 50 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego do czasu rozstrzygnięcia wniosku o wyłączenie sędziego sędzia, którego dotyczy wniosek, może podejmować dalsze czynności; nie może zostać wydane orzeczenie lub zarządzenie kończące postępowanie w sprawie - podkreśliła Małgorzata Manowska. 

Jednocześnie poinformowała, że wniosek zostanie przedstawiony składowi rozpoznającemu sprawę III CZP 1/22, stosowanie do treści art. 26 § 2 ustawy o Sądzie Najwyższym, który to skład podejmie decyzję, czy wniosek zostanie przedstawiony Prezesowi Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, czy też zostanie rozpoznany w ramach Izby Cywilnej.

W oświadczeniu I prezes SN potwierdziła, że wpłynęły wnioski pochodzące od pełnomocnika Sędziego Waldemara Żurka o wyłączenie z rozpoznania sprawy: SSN Małgorzaty Manowskiej, SSN Jacka Greli, SSN Tomasza Szanciło i SSN Kamila Zaradkiewicza.

Sprawę zainicjowało odwołania sędziego Żurka od decyzji o przeniesieniu go do orzekania w innym wydziale krakowskiego Sądu Okręgowego, w którym wystąpił o wyłączenie z orzekania wszystkich nowych sędziów dwóch Izb SN, kwestionując ich status sędziowski. Ale jego wniosek odrzucił Aleksander Stępkowski, sędzia nieco później powołany, którego wniosek Żurka nie obejmował. Następnie trójka (starych) sędziów SN zwróciła się do siedmioosobowego składu Izby Cywilnej o rozstrzygnięcie tej kwestii. Wskazali dwie opcje, że powołany przez prezydenta sędzia ma pełne kompetencje, chodzi bowiem o akt wydany wprost na podstawie art. 179 konstytucji - wiążący dla sądów. I druga opcja, że jak długo postępowanie nominacyjne nie zostanie zakończone włączenie z odwołaniem do sadu (tu chodziło o NSA), to taka osoba nie ma kompetencji sędziowskich, za czym przemawiałaby m.in. ochrona przez podważaniem wyroków.

Siódemkowy skład (w pierwotnym składzie, skierował podobne pytanie do TSUE, który orzekł ubiegłej jesieni, że postanowienie sądu ostatniej instancji w składzie jednego sędziego, który odrzucił odwołanie sędziego przeniesionego wbrew jego woli, należy uznać na niebyłe, jeżeli powołanie owego sędziego nastąpiło z rażącym naruszeniem podstawowych norm dotyczących ustroju sądownictwa. TSUE zastrzegł jednak, że przeprowadzenie ostatecznej oceny w sprawie należy do sądu krajowego (sygn. akt C-487/19).

Czytaj więcej

Nowi sędziowie SN zablokują wykonanie wyroku TSUE?
Ochrona zdrowia
Aborcja w dziewiątym miesiącu ciąży. Izabela Leszczyna komentuje dla "Rz"
Ubezpieczenia i odszkodowania
Ten ubezpieczyciel dostał zakaz sprzedaży polis OC. Co to oznacza dla klientów?
Praca, Emerytury i renty
Zmiany w płacy minimalnej. Wiemy, co wejdzie w skład wynagrodzenia pracowników
Matura i egzamin ósmoklasisty
Szef CKE: W tym roku egzamin ósmoklasisty i matura będą łatwiejsze
Sądy i trybunały
Sąd: prokuratura ma przeprowadzić śledztwo ws. Małgorzaty Manowskiej