Polska w ogonie państw we wprowadzaniu dyrektyw

Na wdrożenie czekają m.in. przepisy o sygnalistach i prawach twórców. Dalsza zwłoka grozi karami.

Koszty dla państwa...

Polska nie wdrożyła na czas aż 21 dyrektyw – policzyli autorzy raportu, powołując się na dane Komisji Europejskiej. I choć pod względem podobnych opóźnień nasz kraj nie jest jedyny w Unii, to liczba niewdrożonych dyrektyw plasuje nas w tej statystyce na 25. miejscu na 27 krajów członkowskich.

Czytaj więcej

W sądzie i w urzędzie

Komisja Europejska skarży Polskę do TSUE ws. praw nieletnich

Komisja Europejska zarzuca Polsce brak implementacji części przepisów dyrektywy. Pominięte przepisy dotyczą prawa do prawnika dla najwrażliwszych podsądnych – nieletnich.

W przypadku poszczególnych dyrektyw nasze opóźnienia wynoszą od kilku miesięcy do trzech lat.

Taki stan rzeczy naraża Polskę na kary za nieterminową implementację unijnego prawa. Na przykład z powodu niewdrożenia europejskiego kodeksu łączności elektronicznej Komisja Europejska skierowała skargę na nasz kraj do Trybunału Sprawiedliwości UE. Wniosła o nałożenie na Polskę kary w wysokości prawie 13,2 tys. euro za każdy dzień opóźnienia. Oznacza to, że za okres od grudnia 2020 r., gdy minął termin implementacji, kary sięgałaby już niemal 3 mln euro.

...i dla obywateli

Autorzy raportu wskazują przede wszystkim na niekorzystne skutki, jakie te opóźnienia przynoszą przedsiębiorcom i konsumentom. Wspomniana dyrektywa elektroniczna (2018/1972) daje konsumentom gwarancje m.in. ceny maksymalnej za telefoniczne i internetowe połączenia międzynarodowe w UE czy ułatwienia w procedurze zmiany dostawcy usług przy zachowaniu tego samego numeru.

Innym przykładem stwarzania kłopotów dla firm i zatrudnionych w nich ludzi może być dyrektywa o sygnalistach (2019/1937). Gwarantuje ona wzmocnienie ochrony osób zgłaszających nieprawidłowości i naruszenia prawa. Termin na implementację minął 17 grudnia 2021 r. Pierwszy projekt ustawy, która miała wdrażać te przepisy, ukazał się dwa miesiące wcześniej. Ustawy jednak do dziś nie uchwalono. Najnowsza wersja projektu pochodzi z sierpnia, ale trafiła do kosza po zakończeniu kadencji Sejmu.

Wiadomo było zatem, że nasze władze szykują te przepisy, ale nie był znany ich zakres ani dokładne obowiązki przedsiębiorców.

„Wielokrotne zmiany projektu ustawy implementującej dyrektywę o sygnalistach, jak również zmiany dotyczące spodziewanego wejścia w życie przepisów mogą (...) narażać podmioty gospodarcze na ponoszenie dodatkowych kosztów w razie wystąpienia potrzeby dostosowania istniejących procedur do przyjętych z opóźnieniem rozwiązań ustawowych” – czytamy w raporcie.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Tomasz Pietryga: Czy Polska znów będzie prymusem

W przeciwieństwie do rządu PiS obecna koalicja nie napotyka na ograniczenia światopoglądowe w realizacji polityki europejskiej.

Bezpieczeństwo w sieci

Wśród innych szczególnie szkodliwych opóźnień wymieniono także dyrektywy dotyczące nowoczesnych form sprzedaży towarów czy usług przez internet. Dyrektywa zwana DAC7 (2021/514) dotyczy współpracy państw członkowskich UE w dziedzinie opodatkowania. Konkretnie chodzi w niej o zwalczanie szarej strefy w handlu internetowym.

Nowe przepisy mają ujednolicić obowiązki sprawozdawczych operatorów platform handlowych.

Eksperci PwC wskazują w raporcie, że firmy zajmujące się handlem przez internet zostały już zobowiązane do przestrzegania wielu przepisów zapobiegających wprowadzaniu w błąd konsumentów, a przewidzianych tzw. dyrektywą omnibus (2019/2161). Wprawdzie polska ustawa wdrażająca te reguły obowiązuje od 1 stycznia 2023 r., ale implementowała dyrektywę z siedmiomiesięcznym opóźnieniem.

Za inny, szczególnie ważny obszar nowego prawa unijnego eksperci PwC uznali prawo autorskie. Dyrektywa w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym (2019/790) wraz ze zmianami dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/W ma na celu ujednolicenie tego obszaru we Wspólnocie, a także wzmocnienie praw twórców i wydawców.

Ma zagwarantować, że np. wydawca serwisu internetowego będzie mógł skutecznie dochodzić wynagrodzenia za ponowną publikację treści, które ktoś skopiował i opublikował w innym miejscu.

Opinia dla „Rzeczpospolitej”

Wojciech Trzciński

radca prawny, partner w PwC Legal