Czy uczelnie mogą stosować sankcje wobec niezaszczepionych studentów

Choć uczelnia zaszczepi studenta, nie może domagać się od niego informacji o przyjęciu preparatu.

Aktualizacja: 31.05.2021 19:40 Publikacja: 31.05.2021 19:25

Czy uczelnie mogą stosować sankcje wobec niezaszczepionych studentów

Foto: Adobe Stock

Od dziś na Uniwersytecie Jagiellońskim studenci mogą się zaszczepić. Na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu szczepienia ruszą w czwartek 3 czerwca. Do zaszczepienia się zachęca rektorka UAM prof. dr hab. Bogumiła Kaniewska.

– Dzięki tej akcji przede wszystkim zapewnimy wielu osobom bezpieczeństwo, ale także będziemy o krok bliżej w powrocie do codzienności, do kontaktowej formy prowadzenia zajęć dydaktycznych – mówi.

Czytaj też:

Czy uczelnia wyższa może nałożyć na studentów obowiązek szczepień?

Ale władze nie wszystkich uczelni poprzestają na zachętach.

Wymogi bez podstawy

Dziekan jednego z wydziałów Akademii Górniczo-Hutniczej uzależnił udział studentów w zajęciach terenowych i praktykach od przyjęcia szczepionki. Osoby, które nie poddadzą się temu zabiegowi, poczekają.

– Nie jest to równoznaczne z niezaliczeniem roku. Studenci w normalnym trybie realizują kolejne zaliczenia czy egzaminy, a praktyki zaliczają w kolejnym roku – wyjaśnia Anna Żmuda-Muszyńska, rzeczniczka uczelni.

Władze uczelni uprzedzają jednak, że osoby niezaszczepione będą musiały zostać objęte systemem specjalnej ochrony, który ma im zapewnić bezpieczeństwo zdrowotne. I że może być to dla nich uciążliwe.

– Nie mamy prawnych możliwości zmuszenia kogokolwiek do szczepień. Są one dobrowolne. Jednak z uwagi na fakt, iż podczas zajęć i ćwiczeń czy zajęć laboratoryjnych będą obecni różni ludzie, zaszczepieni i niezaszczepieni, musimy dbać o zdrowie wszystkich. Bez względu na to, czy są zaszczepieni, czy nie – tłumaczy Anna Żmuda-Muszyńska.

Sprawą zainteresował się nawet rzecznik praw obywatelskich. Zwrócił się o wyjaśnienia do rektora AGH. Chodzi zwłaszcza o podanie, na jakiej podstawie uczelnia zamierza gromadzić dane dotyczące faktu zaszczepienia się.

– Wprowadzanie tego typu wymogów bez podstawy prawnej w ustawie i różnicowanie studentów ze względu na ich status zdrowotny wydaje się mocno wątpliwe prawnie. Sama idea przyznawania przywilejów dla osób zaszczepionych będzie prowadziła do wykluczenia części społeczeństwa, więc powinna być wdrażana z wyjątkową ostrożnością – mówi Dorota Głowacka z Fundacji Panoptykon. Obawia się też, że rozpowszechnianie różnych przywilejów ze względu na informacje o stanie zdrowia może wprowadzić nową linię podziału w społeczeństwie, która dodatkowo pogłębi istniejącą już w nim polaryzację.

Więcej formalności

Burzę wywołało też zarządzenie dyrektora Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego nr 1 w Rzeszowie o tym, że zajęcia praktyczne i ćwiczenia kliniczne są tylko dla zaszczepionych studentów. Po interwencji rzecznika praw obywatelskich i Uniwersytetu Rzeszowskiego, który ma podpisaną umowę ze szpitalem dotyczącą praktyk i prowadzenia ćwiczeń, wymóg szczepienia zawężono do „praktyk wakacyjnych". Są one niezbędne do zaliczenia roku, ale student może je odbyć w innym szpitalu. Wówczas musi jednak placówkę znaleźć sam, a uczelnia podpisze z nią umowę o „praktyki wakacyjne".

Przede wszystkim promocja

Uczelnie przeważnie nie przewidują żadnych sankcji za brak zaszczepienia.

– Uczelnia aktywnie zachęca studentów do szczepień. W działania promocyjne aktywnie włączył się samorząd studencki SGH, który przygotował kampanię informacyjną oraz zorganizował online sesję pytań i odpowiedzi na temat szczepień z udziałem lekarza. – mówi Marta Budkowska, rzecznik prasowy Szkoły Głównej Handlowej.

dr Michał Matuszczak radca prawny z kancelarii Babiaczyk, Skrocki i Wspólnicy

Informacja o szczepieniu przeciwko koronawirusowi to podobnie jak inne dane medyczne dane należące do szczególnej kategorii danych osobowych (tzw. wrażliwe dane osobowe). Zgodnie z RODO przetwarzanie tego rodzaju danych, w tym żądanie informacji o tym, czy ktoś się zaszczepił, jest co do zasady zabronione, chyba że istnieje szczególna podstawa prawna. W przypadku braku wyraźnej zgody zainteresowanej osoby lub braku regulacji ustawowej na ten temat uczelnia nie ma prawa żądać od studenta informacji o tym, czy został zaszczepiony, a tym bardziej uzależniać od szczepienia dostępu do zajęć. Szczepienia przeciwko Covid-19 są obecnie nieobowiązkowe. Choć osobiście jestem zwolennikiem szczepień i sam się zaszczepiłem, uważam, że nie powinno wprowadzać się przywilejów dla osób zaszczepionych. Nawet gdyby wprowadzono przepisy uzależniające dostęp do niektórych usług od wykonania szczepienia stałyby one w sprzeczności z konstytucyjną zasadą równości.

Prawo drogowe
Rząd zaostrza przepisy z powodu 1 procentu kierowców
Nieruchomości
Drzewo może rzucać cień na nieruchomość sąsiada? Ważne orzeczenie SN
Konsumenci
Prawo zatrzymania. Siedmiu sędziów SN orzekło korzystnie dla frankowiczów
Praca, Emerytury i renty
Lawina wniosków o rentę wdowią. Ministra zwraca uwagę na jeden szczegół
Materiał Promocyjny
Sześćdziesiąt lat silników zaburtowych Suzuki
Praca, Emerytury i renty
Dodatkowe pieniądze po 60. roku życia. Kto ma prawo do emerytury kapitałowej?