ZUS rezygnuje z miliardów. Rynek pracy ratuje sytuację

Według budżetowego planu dopłata do FUS miała pierwotnie pochłonąć 44,7 mld zł. Wyniki finansowe funduszu są jednak tak dobre, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych zrezygnował już w tym roku z 4 mld zł dotacji. A niewykluczone, że w kolejnych miesiącach uda się zwolnić większe środki z państwowej kasy.

Skutek inflacji

Łukasz Kozłowski z Federacji Przedsiębiorców Polskich zwraca uwagę, że zwrot przez ZUS części zaplanowanej na ten rok dotacji do FUS to wynik przede wszystkim zaskoczenia inflacyjnego.

– Zupełnie inne były oczekiwania rok temu w kontekście wzrostu cen i wynagrodzeń w 2022 r. Rzeczywistość wykroczyła poza ówczesne prognozy. Do tej pory rynek pracy nie odczuwał też skutków pogarszającej się koniunktury. Wzrost cen szedł w parze ze wzrostem pensji, a firmy nadal chętnie zatrudniały pracowników, co przełożyło się na lepszą kondycję Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – komentuje Łukasz Kozłowski.

Czytaj więcej

Emerytura

ZUS zmniejsza dotację do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Potwierdza to Katarzyna Siemienkiewicz z Pracodawców RP. Ona także uważa, że dobra koniunktura na rynku pracy przełożyła się na lepszą kondycję FUS, o czym świadczy m.in. wysokie pokrycie wydatków składkami.

Sama jednak sugeruje, że te dane mogłyby być lepsze.

– Chociaż budżet dopłaci mniej do FUS, to i tak ta dotacja w tym roku mogłaby być mniejsza. Cały czas mamy wiele osób biernych zawodowo. Są branże, które cierpią z powodu deficytu pracowników. To w przyszłości należałoby poprawić – wskazuje Katarzyna Siemienkiewicz.

Nie będzie już tak dobrze

Chociaż zdaniem Łukasza Kozłowskiego nie jest żadnym zaskoczeniem, że krótkoterminowo inflacja, a także dostosowania po stronie płac pozytywnie wpłynęły na dochody FUS, to już w przyszłym roku będą o wiele wyższe wydatki.

– Wysoka inflacja to przede wszystkim wyższe, kilkudziesięciomiliardowe koszty związane z waloryzacją emerytur i rent wypłacanych z FUS – komentuje Kozłowski.

Przypomnijmy, że w przyszłym roku zostaną one podwyższone nie tylko o procentowany wskaźnik waloryzacji, ale rząd zamierza też zagwarantować minimalną kwotę podwyżki na poziomie 250 zł. Dzięki temu najniższa emerytura, renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renta rodzinna i renta socjalna wzrośnie do 1588,44 zł (obecnie 1338,44 zł).

Jak podkreśla Łukasz Kozłowski, sytuacja funduszu się pogorszy, bo rynek pracy będzie słabnąć.

– W efekcie przyrost podstawy (wynagrodzeń), od której opłacane są składki, będzie w przyszłym roku niższy – dodaje Łukasz Kozłowski.

Katarzyna Siemienkiewicz podziela te obawy.

– Firmy, patrząc na sytuację w gospodarce, nie będą podejmować zbyt ryzykownych działań. Już teraz słyszymy zapowiedzi nie tyle masowych zwolnień, ile wstrzymania zatrudnienia w wielu zakładach pracy. Przedsiębiorcy w najbliższym czasie osiągną bowiem limit cen pozwalających na sprzedaż ich towarów i usług – wskazuje.

Łukasz Kozłowski zwraca też uwagę, że już plan finansowy FUS na przyszły rok pokazuje, iż te analizy mają mocne podstawy.

– Dotacja z budżetu do FUS ma wzrosnąć w stosunku do 2022 r. – zauważa ekspert.

Cudzoziemcy na ratunek

Ponadto z danych ZUS wynika, że na koniec września liczba ubezpieczonych w ubezpieczeniu emerytalnym wyniosła 15,89 mln osób, w tym 1,05 mln stanowili obcokrajowcy. Czy oni mogliby być ratunkiem dla FUS?

Łukasz Kozłowski jest sceptyczny.

– Nie ma wątpliwości, że obcokrajowcy na pewno poprawiają sytuację FUS, bo więcej wnoszą do systemu, niż z niego biorą. Realne przełożenie na zmianę sytuacji FUS, porównując rok do roku, mają jednak czynniki makroekonomiczne – ocenia.

Jak wskazuje, wydolność funduszu w ostatnich latach rosła i ten deficyt był relatywnie niski, do czego w pewnym stopniu przyczynili się cudzoziemcy.

– Nie będziemy mieli jednak do czynienia w przyszłym roku z kolejnym milionem pracowników z zagranicy. Dlatego raczej nie zmienią sytuacji FUS diametralnie – dodaje Kozłowski.