„Tylko guziki nieugięte przetrwały śmierć świadkowie zbrodni...”

To nie była zbrodnia doskonała. Należące do ofiar przedmioty – „świadkowie zbrodni", jak pisał Zbigniew Herbert – przetrwały. Znalezione w katyńskich dołach śmierci pozwoliły zidentyfikować część zamordowanych i wskazać oprawców. Stało się jasne, jaki los spotkał prawie 22 tysiące polskich obywateli wziętych jesienią 1939 roku do niewoli przez Armię Czerwoną lub aresztowanych przez NKWD.

Publikacja: 09.04.2020 19:00

Janina Lewandowska. Jedyna kobieta - żołnierz zabita w Katyniu

Janina Lewandowska. Jedyna kobieta - żołnierz zabita w Katyniu

Foto: BEW

„Jest to wieczór, minęliśmy Smoleńsk, dojechaliśmy do stacji Gniezdowo. Wygląda tak, jakbyśmy mieli tu wysiadać, bo kręci się wielu wojskowych" – to jedna z ostatnich relacji, które przewożeni na śmierć jeńcy spisywali jeszcze w czasie transportu. Jej autorem jest podporucznik rezerwy Wiesław Kruk, w cywilu inspektor powiatowy Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych w Stryju niedaleko Lwowa. Stalin uważał, że tacy jak on, znani z niechęci do komunizmu reprezentanci przedwojennej elity, stanowią zagrożenie dla Kraju Rad. W cywilu byli urzędnikami, inżynierami, prawnikami, dyrektorami szkół, samorządowcami, dziennikarzami, sportowcami, artystami i przemysłowcami. Jako oficerowie i podoficerowie rezerwy, powołani do służby we wrześniu 1939 roku, razem z zawodowymi żołnierzami znaleźli wiosną 1940 roku śmierć w Katyniu, Charkowie i Twerze. Ich zagłada miała przyspieszyć sowietyzację anektowanych Kresów Wschodnich.

Pozostało jeszcze 89% artykułu

Czytaj więcej, wiedz więcej!
Rok dostępu za 99 zł.

Tylko teraz! RP.PL i NEXTO.PL razem w pakiecie!
Co zyskasz kupując subskrypcję?
- możliwość zakupu tysięcy ebooków i audiobooków w super cenach (-40% i więcej!)
- dostęp do treści RP.PL oraz magazynu PLUS MINUS.

Subskrybuj teraz! Zaloguj się

Artysta wśród kwitnących żonkili

Artysta wśród kwitnących żonkili

Sława Davida Hockneya działa z magnetyczną siłą. Od pierwszego więc dnia jego wystawa w Paryżu ściąga tłumy, a j...

Dziady pisane krwią

Dziady pisane krwią

Rzadko zdarza się spektakl, który przeżywa się w takich emocjach jak „Dziady” Mai Kleczewskiej z teatru w Iwano-...

„Dla dobra dziecka. Szwedzki socjal i polscy rodzice”: Skandynawskie historie rodzinne

„Dla dobra dziecka. Szwedzki socjal i polscy rodzice”: Skandynawskie historie rodzinne

Wokół modelu opieki nad dziećmi w Szwecji i Norwegii narosło wiele mitów. Wyjaśnia je w swoich reportażach Macie...

„PGA Tour 2K25”: Trafić do dołka, nie wychodząc z domu

„PGA Tour 2K25”: Trafić do dołka, nie wychodząc z domu

„PGA Tour 2K25” przypomina, że golf to nie tylko rodzaj kołnierza czy samochód.

Škoda obniża ceny hybrydowych wersji Škody Superb i Škody Kodiaq

Materiał Promocyjny

Škoda obniża ceny hybrydowych wersji Škody Superb i Škody Kodiaq

„Niespokojne pokolenie”: Dzieciństwo z telefonem

„Niespokojne pokolenie”: Dzieciństwo z telefonem

Kluczem do rozwoju emocjonalnego dziecka jest doświadczenie, a nie informacja – wyjaśnia Jonathan Haidt.

Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta

Materiał Promocyjny

Ducato w leasingu 102,9% z pakietem ubezpieczeń OC/AC za 1% wartości auta

Obchody 85. rocznicy zbrodni katyńskiej. Premier Donald Tusk przemawia podczas uroczystego Apelu Pam

Tusk na obchodach rocznicy zbrodni katyńskiej: Zło nadal czai się wokół nas

Kalendarz zakupiony dla Biblioteki Narodowej w Warszawie przez Krystynę Piórkowską

Krystyna Piórkowska złowiła kolejnego polonika

Polski cmentarz w Teheranie

Historia Polski

Baza Polaków poległych za granicą będzie uzupełniana

Bezczeszczono zwłoki w lasach katyńskich

Bezczeszczono zwłoki w lasach katyńskich

Prezydent RP Ignacy Mościcki w otoczeniu przedstawicieli rządu, Sejmu i Senatu. Widoczni obok prezyd

Historia Polski

17 września – haniebna data w historii Polski

Społeczeństwo

Rosyjski Memoriał apeluje o wsparcie dla Ośrodka Karta

Flaga Polski na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu

Rosja znów będzie głosić kłamstwo katyńskie? Wypowiedź prokuratora

(fot. ilustracyjna)

Rosja może zmienić podręczniki do historii. "Katyń? Polaków zastrzelili Niemcy"

Ukraiński żołnierz

Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1154

Czy i jak Europa może odpowiedzieć na nowe globalne wyzwania

Europejski Kongres Gospodarczy

Czy i jak Europa może odpowiedzieć na nowe globalne wyzwania

Klimat, odpady, zasoby wodne – NFOŚiGW głosem zielonej transformacji na EKG

Europejski Kongres Gospodarczy

Klimat, odpady, zasoby wodne – NFOŚiGW głosem zielonej transformacji na EKG

Co zrobić, by Europa miała szanse poprawić swoją konkurencyjność

Europejski Kongres Gospodarczy

Co zrobić, by Europa miała szanse poprawić swoją konkurencyjność

W obliczu globalnych zagrożeń Europa potrzebuje niezależności energetycznej

Europejski Kongres Gospodarczy

W obliczu globalnych zagrożeń Europa potrzebuje niezależności energetycznej

Transformacja energetyczna: wyzwania, których nie można odkładać na później

Europejski Kongres Gospodarczy

Transformacja energetyczna: wyzwania, których nie można odkładać na później

Uczestnicy debaty zgodzili się, że umowa o pracę jest standardem najwyżej cenionym przez pracowników

Między elastycznością a bezpieczeństwem

Bezpieczeństwo idzie w parze z silną gospodarką

Europejski Kongres Gospodarczy

Bezpieczeństwo idzie w parze z silną gospodarką