Szybsze wywłaszczenia i uproszczone procedury inwestycyjne. Rząd odkrył karty w sprawie „Tarczy Wschód”

„Zasadniczym celem opracowania niniejszego projektu ustawy jest pilna potrzeba uproszczenia i usprawnienia procesu inwestycyjno-budowlanego w zakresie przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji dotyczących obronności państwa” – napisano w uzasadnieniu do projektu ustawy, który pojawił się na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Bezpośrednią przyczyną dla jego powstania są plany rządu związane z realizacją „Tarczy Wschód”, czyli programu budowy fortyfikacji i naturalnych przeszkód terenowych wzdłuż wschodniej granicy Polski, będącej jednocześnie wschodnią flanką NATO. Premier Donald Tusk zapowiedział w czerwcu budowę takich kompleksowych instalacji obronnych na odcinku około 800 km, a w październiku podkreślił, że budowa „Tarczy Wschód” rusza „na serio”. 

Wywłaszczenia będą szybsze, strategiczne inwestycje zaliczone do kategorii „celu publicznego” 

Projekt ustawy „o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie potrzeb obronności państwa oraz ustanawiania stref ochronnych dla terenów zamkniętych” przewiduje zakwalifikowanie wszystkich strategicznych inwestycji w zakresie obronności państwa do kategorii „celu publicznego” w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami. „Przyjęcie powyższej podstawy prawnej jako punktu odniesienia przesądza jednocześnie o możliwości dokonania wywłaszczeń nieruchomości na cele realizacji tych inwestycji” – napisano w uzasadnieniu do projektu ustawy.

O tym, które inwestycje są „strategiczne” dla obronności państwa, decydował będzie minister obrony narodowej, który wyda w tym zakresie decyzję niejawną, wraz z przypisanymi do danych inwestycji inwestorami. W praktyce oznacza to, że w razie konieczności pozyskania przez państwo nieruchomości pozostających własnością prywatną nabywane one będą na potrzeby inwestycji przed złożeniem wniosku w ramach dobrowolnych umów, a w przypadku braku takiej możliwości zostaną one wywłaszczone za odpowiednim odszkodowaniem.

Czytaj więcej

Nieruchomości

Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?

Jakie są podstawy wywłaszczenia nieruchomości? Kiedy moja nieruchomość może zostać wywłaszczona?...

Jak mówi „Rz” mecenas Piotr Majewski z kancelarii Głogowski Majewski ADWOKACI, „możemy się spodziewać, że kiedy zapadnie decyzja, iż dana nieruchomość będzie podlegała wywłaszczeniu, w pierwszej kolejności inwestor wyceni nieruchomość lub jej fragment i na podstawie tej wyceny zaproponuje dobrowolny wykup”. Zgodnie z projektem ustawy, jeśli do porozumienia nie dojdzie, możliwe będą dwa rozwiązania: wywłaszczenie nieruchomości na własność Skarbu Państwa (lub jednostki nadzorowanej przez MON) albo ustanowienie na nieruchomości ograniczeń w sposobie korzystania z niej.

Uproszczone procedury dla strategicznych inwestycji. Większe kompetencje ministra obrony narodowej

We wskazanych przez MON przypadkach inwestorzy nie będą musieli gromadzić przewidzianych w zwykłym trybie decyzji, zezwoleń i uzgodnień. Zamiast nich, do realizacji inwestycji wystarczą opinie właściwych organów i podmiotów. Następnie wojewoda wyda decyzję o zezwoleniu na realizację strategicznej inwestycji w zakresie obronności państwa w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku przez inwestora, czyli jednostkę podległą Ministerstwu Obrony Narodowej lub przez nie nadzorowaną. Nieruchomości wskazane w treści decyzji wojewody staną się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostki organizacyjnej nadzorowanej przez MON. Należy jednak pamiętać, że moment wywłaszczenia to dzień, kiedy decyzja staje się ostateczna.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Ochojski: Najpierw wyburzenie domu, dopiero potem wycena nieruchomości

Bulwersująca historia rodziny z Pomorza, która musiała w ciągu miesiąca opuścić swój dom, jest ty...

MON zdecyduje, minister rozwoju rozpatrzy odwołania

Zanim dojdzie do wydania ostatecznej decyzji, właściciel będzie miał prawo odwołać się do organu wyższego stopnia, którym jest minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa. Obecnie jest nim minister rozwoju i technologii. Odwołanie strony od decyzji o zezwoleniu na realizację strategicznej inwestycji rozpatrywane będzie w terminie 30 dni, a ewentualna skarga do sądu administracyjnego w terminie 2 miesięcy. W postępowaniu odwoławczym lub przed sądem administracyjnym nie będzie również możliwości uchylenia decyzji wojewody w całości ani stwierdzenia jej nieważności, jeśli wadą prawną dotknięta będzie tylko część tej decyzji. Ponadto, w uzasadnionych wypadkach decyzja wojewody będzie mogła otrzymać rygor natychmiastowej wykonalności.

Przymusowe odebranie nieruchomości nawet już po siedmiu miesiącach

Mec. Piotr Majewski zwraca uwagę, że ten projekt ustawy różni się choćby od ustawy regulującej wywłaszczenia pod budowę CPK, a do przymusowego opuszczenia nieruchomości może dojść bardzo szybko.

– Projektowana ustawa zakłada, że decyzja o zezwoleniu na realizację strategicznej inwestycji w zakresie potrzeb obronności państwa zapada w ciągu 90 dni od dnia złożenia wniosku. Decyzja o zezwoleniu określa także termin odpowiednio wydania nieruchomości, opróżnienia lokali oraz innych pomieszczeń. Termin ten nie może być krótszy niż 120 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Oznacza to, że jeżeli nie będzie odwołań, to po około 7 miesiącach od dnia złożenia wniosku o realizację strategicznej inwestycji, może rozpocząć się egzekucja, czyli przymusowe odebranie nieruchomości – wyjaśnia mec. Majewski.

Czytaj więcej:

Administracja

Czy decyzja dotycząca inwestycji drogowej stanowi o przeznaczeniu gruntu pod zabudowę?

Wpływ decyzji zezwalającej na realiza...

Pro