Zagadka fatalnego leku rozwiązana

Naukowcy odkryli sposób w jaki talidomid — popularny przed laty lek na poranne nudności dla kobiet w ciąży - powoduje zniekształcenie kończyn u dzieci

Publikacja: 12.03.2010 17:23

Talidomid

Talidomid

Foto: Wikipedia

Talidomid był sprzedawany w Europie bez recepty od roku 1957 do 1961. Powrócił na rynek europejski pod inną nazwą jako lek przeciwnowotworowy. Oprócz powstrzymywania wymiotów, lek ma działanie przeciwbólowe i rozluźniające. Chętnie stosowany był przez kobiety w ciąży w wielu krajach. Stosunkowo szybko okazało się, ma bardzo silne działanie uboczne. Matki, które podczas ciąży zażywały lek w dużych ilościach rodziły dzieci z większymi, bądź mniejszymi zniekształceniami ciała, najczęściej kończyn. Zanim to niepożądane działanie zostało odkryte urodziło się ok. 12 tys. dzieci z ciężkimi deformacjami.

Po latach badań naukowcom japońskim pod kierunkiem dr. Takomi Ito z Tokijskiego Instytutu Technologicznego udało się odkryć molekularny mechanizm działania ubocznego, które doprowadziło do tragedii wielu rodzin. Wnioski opisali w najnowszym wydaniu magazynu „Science”.

Odkrycie pomoże w opracowaniu leku działającego podobnie, jak talidomid ale bez skutków ubocznych. Skuteczność preparatu potwierdzona została w terapii przeciw wielu rodzajom raka oraz trądowi. Działanie niepożądane sprawia, że talidomidu praktycznie nie mogą stosować kobiety w ciąży.

Preparat wiąże i wyłącza białko o nazwie cereblon. Jest to kluczowe białko sterujące procesem rozwoju i formowania się kończyn.

Aby potwierdzić swoje odkrycie naukowcy przeprowadzili doświadczenie - metodami manipulacji genetycznej obniżyli poziom cereblonu w zarodkach kurzych i rybek z gatunku Danio pręgowany. Prawidłowy rozwój zarodków został zaburzony, podobnie jak w przypadku działania fatalnego leku. „Pokazaliśmy, że cereblon jest podstawowym celem talidomidu na drodze powstawania wad w rozwoju płodu” piszą naukowcy w artykule w „Science”.

— Chociaż ten mechanizm stał się jasny, efekt terapeutyczny leku jest ciągle nieznany — przyznał Dr Ito w rozmowie z siecią BBC. — Jeśli chcemy wyprodukować skuteczne lekarstwa, które nie powodują skutków ubocznych, a działają jak Talidomid musimy zrozumieć ten mechanizm. To główne zadanie, jakie przed nami stoi.

Talidomid był sprzedawany w Europie bez recepty od roku 1957 do 1961. Powrócił na rynek europejski pod inną nazwą jako lek przeciwnowotworowy. Oprócz powstrzymywania wymiotów, lek ma działanie przeciwbólowe i rozluźniające. Chętnie stosowany był przez kobiety w ciąży w wielu krajach. Stosunkowo szybko okazało się, ma bardzo silne działanie uboczne. Matki, które podczas ciąży zażywały lek w dużych ilościach rodziły dzieci z większymi, bądź mniejszymi zniekształceniami ciała, najczęściej kończyn. Zanim to niepożądane działanie zostało odkryte urodziło się ok. 12 tys. dzieci z ciężkimi deformacjami.

Nauka
Zaskakujący eksperyment z dzikimi rybami. „Tak, jakby one nas studiowały, a nie odwrotnie”
Nauka
Wilki same się udomowiły? Ciekawy wynik matematycznej symulacji
Nauka
Zaskakujące odkrycie dotyczące jądra Ziemi. Co dzieje się w środku planety?
Nauka
"Ogromne konsekwencje" decyzji Donalda Trumpa. Wstrzymane badania nad HIV i malarią
Materiał Promocyjny
Współpraca na Bałtyku kluczem do bezpieczeństwa energetycznego
Nauka
Naukowcy: Olbrzymi podwodny wulkan może wybuchnąć przed końcem 2025 roku
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń