Emerytura nauczycielska od 1 września 2024 r.

Nauczyciele, którzy nie chcą czekać na ukończenie powszechnego wieku emerytalnego, od 1 września 2024 r. będą mogli wybrać, czy chcą skorzystać z wcześniejszej emerytury, czy z obowiązującego świadczenia kompensacyjnego.

Publikacja: 25.06.2024 13:43

Emerytura nauczycielska od 1 września 2024 r.

Foto: Fotorzepa, Robert Gardziński

dgk

Jak informuje ZUS, na nową emeryturę nauczycielską mogą przejść:

- od 1 września 2024 r. - nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r.;

- od 1 września 2025 r. - nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1966 r., a przed 1 września 1969 r.;

- od 1 września 2026 r. - nauczyciele urodzeni po 31 sierpnia 1969 r.

Wniosek o nową emeryturę nauczycielską należy złożyć przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. ZUS podkreśla, że osoby uprawnione do nabycia prawa do świadczenia od 1 września 2024 r., tj. nauczyciele urodzeni przed 1 września 1966 r. będą mogły złożyć wniosek najwcześniej w sierpniu 2024 r., czyli miesiąc przed wejściem w życie przepisów. W przypadku złożenia wniosku przed 1 sierpnia 2024 r. ZUS wyda decyzję odmowną.

Czytaj więcej

Prezes ZNP alarmuje: W szkołach może zabraknąć nauczycieli

Nauczyciel musi się najpierw zwolnić z pracy

Warunki wymagane do nabycia uprawnień do nowej emerytury nauczycielskiej są takie same dla kobiet i mężczyzn. Będą mogli skorzystać z niej nauczyciele, którzy rozwiążą na swój wniosek stosunek pracy albo dojdzie do rozwiązania stosunku pracy lub wygaśnięcia stosunku pracy w następujących okolicznościach:

- w razie całkowitej likwidacji szkoły dyrektor placówki rozwiąże z nauczycielem stosunek pracy,

- w razie częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć dyrektor szkoły rozwiąże z nim stosunek pracy,

- stosunek pracy wygaśnie z upływem sześciomiesięcznego okresu pozostawania nauczyciela w stanie nieczynnym,

- stosunek pracy wygaśnie w sytuacji gdy nauczyciel pozostający w stanie nieczynnym, odmówi podjęcia pracy w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony lub na okres, na który została zawarta umowa, w tej samej szkole, na tym samym lub innym stanowisku.

Ale to nie wszystko. Dodatkowe, które muszą być spełnione łącznie z pierwszym są następujące:

- nauczyciel rozpoczął przed 1 stycznia 1999 r. faktyczne wykonywanie pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, o których mowa w art. 1 Karty Nauczyciela, w brzmieniu obowiązującym w dniu rozpoczęcia pracy na tym stanowisku.

- mauczyciel ma okres składkowy, o którym mowa w art. 6 ustawy emerytalnej, wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego,

o których mowa w art. 1 Karty Nauczyciela, w brzmieniu obowiązującym w okresie faktycznego wykonywania pracy na tych stanowiskach (z wyjątkiem nauczyciela szkoły za granicą), w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć,

- nauczycielowi nie przysługuje prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek na podstawie art. 88 ust. 2a Karty Nauczyciela,

- wysokość emerytury nie jest niższa niż kwota najniższej emerytury określonej w ustawie emerytalnej.

Prawo do nowej emerytury nauczycielskiej nie ustaje w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.

Jak ZUS obliczy wysokość emerytury nauczycielskiej

Co jest lepsze: nowa emerytura czy świadczenie kompensacyjne przyznawane według dotychczasowych przepisów? Związek Nauczycielstwa Polskiego przygotował ich porównanie, by łatwiej było podjąć decyzję.

Wcześniejsza emerytura czy świadczenie kompensacyjne? Porównanie nauczycielskich emerytur

Wcześniejsza emerytura czy świadczenie kompensacyjne? Porównanie nauczycielskich emerytur

ZNP

Z zestawienia wynika, że nowa emerytura nauczycielska  zostanie obliczona w wyniku podzielenia podstawy obliczenia emerytury (stan konta) przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na tę emeryturę danej osoby. W przypadku obliczania wysokości świadczenia kompensacyjnego stan konta dzielony jest przez średnią trwania życia dla osób w wieku 60 lat.  

„Emerytura może być niższa o 20 proc. od świadczenia kompensacyjnego. Przejście na wcześniejszą emeryturę pomniejsza stan konta emerytalnego, dlatego emerytura naliczona w wieku powszechnym może być niższa o kolejne 20 proc. Skorzystanie z wcześniejszej emerytury oznacza przeniesienie środków z OFE i subkonta na konto podstawowe w ZUS co oznacza, że rodzina nie dziedziczy po przedwcześnie zmarłym nauczycielu. Nauczycielki tracą prawo do przeliczenia emerytury w wieku 65 lat, ponieważ przeniosły środki z OFE i subkonta do ZUS” – czytamy na stronie ZNP.

Nauczycielska emerytura nie wyklucza dalszej pracy w szkole

W przypadku emerytur stażowych warunkiem koniecznym jest rozpoczęcie pracy na stanowisku nauczyciela przed 1999 r. Staż pracy musi wynosić 30 lat składkowych, w tym co najmniej 20 lat faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, o których mowa w art. 1 KN w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Konieczne jest też posiadania środków na co najmniej minimalną emeryturę.

Nauczyciel, który przejdzie na wcześniejszą stażową emeryturę nauczycielską może podjąć pracę w placówkach, o których mowa w art. 1 Karty Nauczyciela na stanowisku nauczyciela do 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć za zgodą kuratora. Przy podjęciu pracy bez zgody kuratora lub powyżej 1/2 wymiaru czasu pracy, emerytura ulega zawieszeniu. Prawo do świadczenia kompensacyjnego ulega zawieszeniu w każdym przypadku podjęcia przez nauczyciela pracy w placówkach, o których mowa w art. 1 Karty Nauczyciela.

Na świadczenie kompensacyjne mogą przechodzić  do 2032 roku kobiety od 55 do 59 roku życia i mężczyźni od 60 do 64 roku życia. Wymagany jest co najmniej 30-letni staż pracy (okres składkowy i nieskładkowy), w tym 20 lat wykonywania pracy w charakterze nauczyciela w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Gwarantowana jest minimalna wysokość emerytury, nawet jeśli nie zostały zgromadzone odpowiednie środki. 

Przy przejściu na świadczenie kompensacyjne nie zostanie pomniejszony stan konta emerytalnego, a środki z OFE i subkonta przedwcześnie zmarłego nauczyciela podlegają dziedziczeniu. Nauczycielki mogą też przeliczyć emeryturę w wieku 65 lat. 

Czym jeździć
Nowa Skoda Kodiaq. Liczą się konie mechaniczne czy design?
Tu i Teraz
Nowa Skoda Superb. Komfort w parze z technologią
Zdrowie
Rejestracja odmawia wizyty u lekarza, bo nie ma terminów? Jakie są przepisy
Nieruchomości
Czy można palić gałęzie i liście na swojej działce? Przepisy nie pozostawiają wątpliwości
Praca, Emerytury i renty
1500 zł miesięcznie od 1 października. Którzy rodzice mogą liczyć na nowe wsparcie?