Jan A. P. Kaczmarek. Marzyciel, który dostał Oscara (WIDEO)

W powszechnej świadomości jest przede wszystkim kojarzony jako zdobywca Oscara. Obok zapomnianego dzisiaj przez nas Bronisława Kapera to w końcu jedyny polski kompozytor wyróżniony nagrodą Amerykańskiej Akademii Filmowej. Zdobył tę statuetkę dwadzieścia lat temu za muzykę do „Marzyciela” – wyreżyserowanej przez Marca Fostera opowieści, osnutej wokół biografii Jamesa Matthew Barriego, autora „Piotrusia Pana”.

Czytaj więcej

Kultura

Jan A.P. Kaczmarek nie żyje. Słynny kompozytor miał 71 lat

Nie żyje Jan A.P. Kaczmarek, słynny twórca muzyki filmowej, laureat Oscara. Kompozytor od dłuższego czasu zmagał się z chorobą.

Producenci nie chcieli, by Jan A. P. Kaczmarek napisał muzykę do „Marzyciela”

Niewiele brakowało, by jednak nie stworzył ścieżki dźwiękowej do „Marzyciela”. Kilka tygodni po ustaleniu warunków pracy z reżyserem filmu otrzymał informację, że producenci filmu rezygnują, uznawszy, że pochodzący z Polski twórca, kojarzony z muzyką ciężką i przytłaczającą, nie sprawdzi się w przypadku tego tematu. Jan A.P. Kaczmarek jednak nie zrezygnował. Napisał trzyminutowy utwór, wynajął za własne pieniądze orkiestrę i chór, zrobił nagranie i wysłał je do Los Angeles. Bardzo szybko przyszła wiadomość, że został wybrany.

Nie od razu jednak kino stało się najważniejszym kierunkiem w jego twórczości, zresztą w ogóle do pisania muzyki dochodził stopniowo. Na fortepianie uczył się grać od dziecka, zdobywał nawet nagrody, ale ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie w Poznaniu.

Jan A. P. Kaczmarek i Orkiestra Ósmego Dnia

Jako prawnik nigdy nie pracował, za to od najwcześniejszych lat miał wyczucie i znajdował się w miejscach ważnych i artystycznie inspirujących. Pierwszym był Teatr Laboratorium, stworzony przez guru światowej awangardy Jerzego Grotowskiego. Potem był inny legendarny dzisiaj, alternatywny Teatr Ósmego Dnia. To w nim z gitarzystą Grzegorzem Banaszakiem stworzył zespół – Orkiestrę Ósmego Dnia.

Czytaj więcej

Muzyka klasyczna

Jan A.P. Kaczmarek przez lata w USA żył w cieniu bankructwa

– W pewnym sensie czuję się rozbitkiem. Przecież po tylu latach emigracji nie jestem już takim Polakiem, jakim byłem przed wyjazdem z kraju, a w żadnej mierze nie zostałem typowym Amerykaninem – mówił o sobie Jan A.P. Kaczmarek.

Orkiestra Ósmego Dnia zdobyła dużą popularność, grała muzykę niemieszczącą się w jednoznacznych definicjach – oryginalną mieszankę neofolku, minimalizmu z wyraźnymi inklinacjami jazzowymi. Jan A.P. Kaczmarek grał na fortepianie, instrumentach perkusyjnych, flecie oraz fidoli Fischera, czyli nieużywanej współcześnie odmianie wielostrunnej cytry, która tworzyła oryginalny klimat tej muzyki. To właśnie wtedy wykrystalizował się charakterystyczny kompozytorski styl Jana A.P. Kaczmarka, stosowany przez niego także w późniejszych dużych utworach koncertowych. Ten styl doskonale sprawdził się na ścieżce dźwiękowej „Marzyciela”.

Orkiestra Ósmego Dnia odnosiła także sukcesy zagraniczne. Z zainteresowaniem przyjęto na przykład w USA album „Music for the End”, co zapewne ułatwiło Kaczmarkowi otrzymanie pod koniec lat 80. stypendium z Departamentu Stanu.

Jan A. P. Kaczmarek, Instytut Rozbitek i Transatlantyk Festival

Muzyk przeniósł się wówczas z rodziną do Los Angeles. Nagrywał płyty, komponował do spektakli teatralnych, w 1993 roku otrzymał nagrodę nowojorskich krytyków teatralnych za muzykę do „Tis Pity She’s a Whore” Przede wszystkim rozpoczął jednak długą współpracę z filmem, zarówno w USA, jak i w Polsce. W swoim dorobku ma kompozycje do 70 filmów. Szczególnie więzi łączyły go zwłaszcza z Agnieszką Holland („Całkowite zaćmienie”, „Plac Waszyngtona”, „Trzeci cud”).

W XXI wieku Jan A. P. Kaczmarek znów zamieszkał w Polsce. W Wielkopolsce założył Instytut Rozbitek, którego celem była działalność edukacyjna i wspieranie młodych twórców, np. przez łączenie początkujących kompozytorów z uznanymi reżyserami i producentami filmowymi. Podobne cele przyświecały stworzonej przez niego imprezie Transatlantyk Festival. Choroba przerwała tę społecznikowską działalność.