Interweniujący policjanci nie będą już anonimowi. MSWiA zmieni przepisy

Umundurowanie policjantów z pododdziałów zwartych będzie musiało zawierać indywidualne numery, które pozwolą zidentyfikować funkcjonariusza – zapowiada MSWiA. Dziś, nawet jeśli podczas interwencji funkcjonariusz złamie prawo, często nie da się ustalić jego personaliów.

Publikacja: 05.08.2024 13:19

Interweniujący policjanci nie będą już anonimowi. MSWiA zmieni przepisy

Foto: PAP/Jakub Kaczmarczyk

Prace nad nowelizacją rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie umundurowania policjantów już się toczą. Zakłada się, że zmiany będą polegały m.in. na wprowadzeniu obowiązku noszenia przez policjantów, którzy występują w pododdziale zwartym, znaku identyfikacji indywidualnej w postaci taśmy przyczepnej na kamizelce ostrzegawczej oraz kamizelce ochronnej.

Na potrzebę zmiany przepisów od 2020 roku zwracał uwagę rzecznik praw obywatelskich. Problem dostrzeżono podczas manifestacji obywatelskich, spontanicznie odbywających się w ubiegłych latach, gdy dochodziło do eskalacji rozwiązań siłowych stosowanych przez nieidentyfikowalnych funkcjonariuszy Policji. Mimo że MSWiA trzykrotnie zmieniało w 2022 r. przepisy rozporządzenia odnoszącego się do znaków identyfikacyjnych policjantów, postulaty RPO nie zostały dotychczas uwzględnione.

Bezkarność dzięki luce w przepisach

Tymczasem luka w przepisach  - jak zwraca uwagę rzecznik – stanowi realne zagrożenie dla obywateli. Świadczą o tym wyniki śledztwa Prokuratury Okręgowej Warszawa-Praga w sprawie przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy 11 listopada 2020 r. w związku z bezzasadnym użyciem środków przymusu bezpośredniego w postaci siły fizycznej, pałek służbowych oraz miotaczy substancji obezwładniających na stacji kolejowej PKP Warszawa-Stadion. 

Choć prokurator uznał, że policjanci popełnili przestępstwa, to jednak nie był w stanie zidentyfikować poszczególnych osób w celu przypisania im indywidualnej odpowiedzialności za czyny zabronione.

Numery, jakie policjanci noszą na kaskach wskazywały jedynie numer kompanii, pluton oraz drużynę. A co najmniej kilku funkcjonariuszy miało kaski oznaczone w ten sam sposób.

Czytaj więcej

Identyfikator policjanta. MSWiA milczy, poszło pismo do premiera

Zapowiadana przez MSWiA zmiana rozporządzenia rozwiąże ten problem w stosunku do umundurowanych funkcjonariuszy. Nadal jednak pozostanie problem interwencjami policjantów w ubraniach cywilnych.

RPO zwracał też uwagę na problem zasłaniania twarzy przez policjantów kominiarkami czy np. kominami. Zdaniem Europejskiego Komitetu ds. Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu (CPT) funkcjonariusze nie powinni nosić kominiarek ani ukrywać indywidualnych identyfikatorów podczas wykonywania obowiązków służbowych, m.in. dlatego, że utrudnia to wskazanie winnego w razie powstania zarzutów o złe zachowanie.  

Będą wytyczne co do zasłaniania twarzy policjantów

Zakrywanie twarzy powinno być usprawiedliwione tylko w wyjątkowych sytuacjach. Europejski Trybunał Praw Człowieka w jednym z wyroków wskazał, że „zezwalając funkcjonariuszom jednostki specjalnej na zakrycie twarzy kominiarkami oraz nie wymagając identyfikatorów na ubraniach, władze świadomie skazały na niepowodzenie wszelkie późniejsze próby identyfikacji sprawców przez ofiary. Niemożność wskazania przez pokrzywdzonych konkretnych funkcjonariuszy z powodu ich identycznego wyglądu była jedną z podstaw umorzenia postępowania karnego przeciwko nim, a postępowanie przeciwko dowódcy o nadużycie władzy - jedynej osobie z odkrytą twarzą - zostało umorzone, bo nikogo sam nie uderzył. Ze względu na to, że raporty o użyciu pałek nie wymieniają nazwiska bijącego funkcjonariusza, Trybunał uznał, iż władze umyślnie stworzyły sytuację bezkarności, w jakiej identyfikacja podejrzanych była niemożliwa".

Czytaj więcej

Burza o policyjne „kominy”. Funkcjonariusze krytykują zarządzenie nowego komendanta głównego

W odpowiedzi na wystąpienie RPO, prof. Marcina Wiącka, Czesław Mroczek, sekretarz stanu w MSWiA poinformował, że w Komendzie Głównej Policji został powołany zespół, którego zadaniem jest wypracowanie zasad noszenia przez policjantów kominiarek lub szalokominiarek podczas wykonywania zadań służbowych. W efekcie prac tego zespołu opracowano projekt wytycznych komendanta głównego policji, a także projekt nowelizacji zarządzenia sprawie określenia norm wyposażenia jednostek, komórek organizacyjnych Policji i policjantów oraz szczegółowych zasad jego przyznawania i użytkowania.

Prace nad nowelizacją rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie umundurowania policjantów już się toczą. Zakłada się, że zmiany będą polegały m.in. na wprowadzeniu obowiązku noszenia przez policjantów, którzy występują w pododdziale zwartym, znaku identyfikacji indywidualnej w postaci taśmy przyczepnej na kamizelce ostrzegawczej oraz kamizelce ochronnej.

Na potrzebę zmiany przepisów od 2020 roku zwracał uwagę rzecznik praw obywatelskich. Problem dostrzeżono podczas manifestacji obywatelskich, spontanicznie odbywających się w ubiegłych latach, gdy dochodziło do eskalacji rozwiązań siłowych stosowanych przez nieidentyfikowalnych funkcjonariuszy Policji. Mimo że MSWiA trzykrotnie zmieniało w 2022 r. przepisy rozporządzenia odnoszącego się do znaków identyfikacyjnych policjantów, postulaty RPO nie zostały dotychczas uwzględnione.

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Od 1 października nie dodzwonimy się do swojego urzędu skarbowego
W sądzie i w urzędzie
Jest nowa wersja ważnej usługi w aplikacji mObywatel
Płace
Biznes rozczarowany po zaskakującej decyzji rządu. Związkowcy zadowoleni
Sądy i trybunały
Reset Trybunału Konstytucyjnego z wątpliwościami
Prawo dla Ciebie
Myśliwi nie chcą okresowych badań. A rząd szykuje ograniczenie polowań