Zbigniew Nienacki. Powrót Wujka Dobra Rada

Jarosław Molenda, autor książki „Nienacki. Skandalista od Pana Samochodzika” (Prószyński i s-ka), nie waha się tak charakteryzować swojego bohatera: „Ojciec najsłynniejszego muzealnika-detektywa, odkrywca Skiroławek, określany mianem naczelnego pornografa PRL. Arogant, który osiągnął sukces, po czym zaszył się na mazurskiej wsi, by stamtąd toczyć wojny z krytykami w Warszawie, nazywanymi przez niego »zatabaczonymi nauczycielami gimnazjalnymi z dawnej Kongresówki«”.

Zbigniew Nienacki - eremita erotoman

Prywatnie był pogromcą kłusowników i piratów drogowych. ORMO-wiec z powołania, „ortodoksyjny komunista” z zamiłowania, współpracownik bezpieki z wyboru (co najmniej od 1984 r., pseudonim Eremita), apologeta generała Jaruzelskiego i stanu wojennego. Konformista z kompleksem odrzucenia, autor paszkwili, ukrywający się pod pseudonimem Ewa Połaniecka, i taśmowy producent bestsellerów jako Zbigniew Nienacki. Człowiek zakłamany, uwięziony w szponach namiętności do nastolatek, papierosów i alkoholu.

Czytaj więcej

Platformy streamingowe

Nowy „Pan Samochodzik i templariusze” niedługo na Netfliksie

Znamy datę premiery długo oczekiwanego filmu wg powieści Zbigniewa Nienackiego – to 12 lipca. W r...

Jarosław Molenda, wcześniej autor biografii „Alfred Szklarski – sprzedawca marzeń”, nie kryje, że do napisania biografii Nienackiego zainspirowała go zeszłoroczna informacja o nowej ekranizacji „Pana Samochodzika i templariuszy” zaplanowana przez Netflix, a także zakup praw do ekranizacji wszystkich książek serii przez Orphan Studio.

Nie zrezygnował nawet, gdy dowiedział się o dwóch wcześniejszych biografiach, bo nie zyskały dobrych recenzji, pomijały też karty życiorysu pisarza uważane za ciemne, wstydliwe, naznaczone PRL. Nie zniechęciło Molendy do pisania o Nienackim także to, że miał negatywny, podobnie jak Marek Krajewski, stosunek do postaci Pana Samochodzika, przypominającego wszystkowiedzącego prymusa. Skądinąd członka ORMO, czyli nielubianej paramilitarnej organizacji współpracującej z Milicją Obywatelską, co wyśmiał w „Misiu” Bareja i Tym w postaci Wujka Dobra Rada, granego przez Stanisława Mikulskiego. Pierwszego serialowego Pana Samochodzika.

Nienacki kreował się na reformatora polskiej prozy, także dla młodzieży, i w tej drugiej kwestii mu się udało. Powiedział: „Nie widzę powodu (…) aby Polacy otrzymywali gorszą literaturę tylko dlatego, że mają gorsze samochody, gorsze lodówki, gorsze pralki”. Nie chciał się też wikłać w polską historię, co było na rękę władzom, tylko kreował się na autora książek uniwersalnych, zrozumiałych za granicą. Dlatego, jak pisze Molenda, „bezczelnie wymachiwał grubą książeczką czekową przed nosami ambitnych, lecz mało pokupnych literatów”.

Czytaj więcej

Opinie polityczno - społeczne

Mariusz Cieślik: Hans Kloss na peryferiach

Polskie kino popularne nieudolnie podrabia zachodnie albo dopisuje dalsze ciągi do historii sprze...

Przedsmak książki daje fragment: „W jego domu w Jerzwałdzie wisiał portret. Młody Nienacki w stroju Pierrota. Maskarada. Trochę próżności, trochę nieśmiałości i samotności pod mylącym przebraniem? Kim był? Pierrotem czy sukinsynem? Każdym po trochu. Był trudny w codziennym kontakcie. Manieryczny, czasem pyszałkowaty, czasem wyciszony, zawsze uważny obserwator. Potrafił często sam ze sobą pisać wywiady, jeśli nie w smak mu były pomysły dziennikarzy. Potrafił zabronić druku tego, co powiedział, gdy mu nie pasowało nastawienie redaktora”. Tak zwana niejednoznaczna postać idealnie nadająca się na biografię, bo zaprzyjaźnić się z kimś takim chyba trudno.

Piewca władzy ludowej

Nie ma jednak wątpliwości, że przełomowym momentem dla kariery Nienackiego było nakręcenie w 1971 r. przez reżysera Huberta Drapellego serialu „Pan Samochodzik i templariusze”. Zdaniem Molendy do dziś „kult Pana Samochodzika bije na głowę popularność Hansa Klossa i Czterech Pancernych razem wziętych. Wciąż dobrze się mają fankluby i poświęcone serii strony internetowe”.

Od początku fałszował swój życiorys. Akowskiego rodzeństwa w oficjalnych dokumentach się wyparł. Studiował w filmówce, będąc na roku m.in. z Czesławem Petelskim i Konradem Swinarskim. Potem wyjechał do Wszechzwiązkowego Państwowego Instytutu Kinematografii w Moskwie. Był inwigilowany – być może wyszedł wtedy na jaw romans z dziewczyną z włoskiej ambasady, wrócił do kraju z łatką antystalinowca, choć wizę dało mu z pominięciem ambasady polskiej NKWD. Szykanowany, myślał podobno o samobójstwie. Uratowała go przyszła żona.

Czytaj więcej

Film

Blaski i cienie sukcesów Hansa Klossa

W „Stawce większej niż życie” wykreował postać na miarę „Bonda z demoludów”, dzięki czemu zdobył...