Sąd Najwyższy: Chcesz redukcji długów? Mów prawdę

Każde niewłaściwe zachowanie konsumenta, np. zaniżenie czy ukrycie składnika majątku, może skutkować przerwaniem procesu oddłużenia w ramach upadłości konsumenckiej.

Publikacja: 10.03.2025 14:22

Sąd Najwyższy: Chcesz redukcji długów? Mów prawdę

Foto: Adobe Stock

Oddłużenie jest istotą upadłości konsumenckiej, ale wymaga rzetelnego współpracowania z organami upadłościowymi – syndykiem i sądem. Tak wynika z najnowszego orzeczenia Sądu Najwyższego.

Dodajmy, że upadłość konsumencka jest coraz popularniejszym rozwiązaniem. Dotyczy osób, które nie są w stanie spłacić swych długów, ale pozwala konsumentowi na częściowe lub całkowite oddłużenie.

Czytaj więcej

W 2024 roku padł rekord. Coraz więcej Polaków ogłasza upadłość konsumencką

Upadłość konsumencka. Nieprawdziwe dane we wniosku, doszło do utajenia majątku

Sprawa, którą zajął się SN, dotyczyła upadłości konsumenckiej osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, obejmującej likwidację jej majątku.

Sąd rejonowy ogłosił jej upadłość i ustanowił syndyka masy upadłości, ale pół roku później ten ostatni wystąpił do sądu o umorzenie postępowania upadłościowego wskazując, że dane podane przez wspomnianą osobę - w języku prawniczym upadłego, dłużnika - we wniosku o ogłoszenie upadłości (że nie posiada majątku), są nieprawdziwe.

Zgodnie z art. 491 [10] § 2 prawa upadłościowego, jeżeli upadły nie wskaże lub nie wyda syndykowi całego majątku, niezbędnych dokumentów lub w inny sposób nie wykonuje ciążących na nim obowiązków, sąd z własnej inicjatywy (z urzędu) albo na wniosek syndyka lub wierzyciela, po ich wysłuchaniu oraz upadłego umarza postępowanie, chyba że uchybienie upadłego nie jest istotne lub przeprowadzenie postępowania upadłościowego jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

A informacje urzędu skarbowego dowodziły, że zainteresowany posiadał jednak pewien majątek. Potwierdzają to umowy kupna przez niego samochodu (za kilka tys. zł) i umowa sprzedaży odziedziczonej przez niego nieruchomości za 70 tys. zł (otrzymał tę kwotę w gotówce w dniu zawarcia umowy), które miały miejsce w okresie roku przed złożeniem wniosku ‎o ogłoszenie upadłości.

Majątek i upadłość konsumencka. Nie ma nadzwyczajnej ulgi

Wnioskujący o upadłość nie potrafił racjonalnie wytłumaczyć pominięcia tych informacji. Nie wykazał on też, na co przeznaczył te pieniądze i nadal dysponował ok. 18 tys. zł. W ocenie SR także względy humanitarne i słuszności nie stały na przeszkodzie umorzeniu postępowania upadłościowego (czyli jego zakończeniu), gdyż zainteresowany posiada źródło utrzymania – emeryturę - i nie uskarża się na przewlekłe choroby. Te ustalenia prowadzą do jednoznacznego wniosku, że zaszły przesłanki umorzenia postępowania upadłościowego.

Sąd Okręgowy w Legnicy potwierdził ten werdykt dodając, że zatajenie nabycia nieruchomości w drodze spadku oraz posiadania samochodu nie może być uznane za nieistotne, skoro miały zasadnicze znaczenie dla ustalenia składu masy upadłości wspomnianej osoby i były istotne także dla ustalenia jej odpowiedzialności majątkowej wobec wierzycieli.

Werdykt ten utrzymał Sąd Najwyższy (sędziowie Dariusz Dończyk, Monika Koba i Roman Trzaskowski). Tłumaczenie zainteresowanego, że informacje o posiadanych składnikach majątku miał podać adwokat, jego pełnomocnik, były nietrafne, gdyż nie był on jego pełnomocnikiem w tym postępowaniu upadłościowym.

Sygnatura akt II CSKP 1126/24

Opinia dla „Rzeczpospolitej”

Cezary Zalewski, sędzia gospodarczy

Sąd umarza konsumenckie postępowanie upadłościowe, gdy konsument poda nieprawdziwe dane we wniosku o ogłoszenie upadłości. Mimo takiego stwierdzenia sąd może jednak nie umarzać postępowania, gdy uzna, że uchybienie upadłego nie jest istotne lub przeprowadzenie upadłości jest uzasadnione względami słuszności lub humanitarnymi. Należy pamiętać, że dobrodziejstwa oddłużenia w upadłości konsumenckiej są daleko idące, ale obwarowane wymaganiem uczciwego i rzetelnego współpracowania z organami upadłościowymi. Podanie nieprawdziwych danych będzie oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem faktu, że w upadłości konsumenckiej niemal z założenia w skład masy upadłości wchodzą składniki o niewielkiej wartości. Zatem każde zatajenie majątku konsumenta może skutkować przerwaniem procesu oddłużenia.

Oddłużenie jest istotą upadłości konsumenckiej, ale wymaga rzetelnego współpracowania z organami upadłościowymi – syndykiem i sądem. Tak wynika z najnowszego orzeczenia Sądu Najwyższego.

Dodajmy, że upadłość konsumencka jest coraz popularniejszym rozwiązaniem. Dotyczy osób, które nie są w stanie spłacić swych długów, ale pozwala konsumentowi na częściowe lub całkowite oddłużenie.

Pozostało jeszcze 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Odbieranie spraw przez kolegium sądu narusza niezawisłość sędziowską. TSUE o „neosędziach”
Nieruchomości
Ważny obowiązek dla właścicieli budynków. Czas na zgłoszenie do końca marca
Prawo w Polsce
Ta grupa seniorów nie musi płacić abonamentu RTV. Wiele osób o tym nie wie
Nieruchomości
Drzewo może rzucać cień na nieruchomość sąsiada? Ważne orzeczenie SN
Materiał Promocyjny
Sześćdziesiąt lat silników zaburtowych Suzuki
Praca, Emerytury i renty
Dodatkowe pieniądze po 60. roku życia. Kto ma prawo do emerytury kapitałowej?