Wojna na Ukrainie - rok straconych nadziei

– Ukraina żyje i ma się dobrze – równo rok temu, w grudniu 2022, zapewniał prezydent Wołodymyr Zełenski w czasie swej pierwszej od wybuchu wojny, zaskakującej wizyty w Waszyngtonie (i w ogóle pierwszej zagranicznej).

Podczas triumfalnego pobytu, gdy każdy amerykański polityk chciał się z nim sfotografować, podarował Kongresowi ukraiński sztandar z Bachmutu, zajadle bronionego przed rosyjskimi atakami. Pół roku później miasteczko zajęli jednak agresorzy.

Tak zaczynał się 2023 rok na wojnie i tak przebiegał.

Potop jako broń

Ukraińska armia straciła Bachmut i pobliski Soledar. Długo oczekiwana, wielokrotnie zapowiadana kontrofensywa utknęła w ciężkich walkach na tzw. linii Surowikina, nie doprowadzając do niczego poza stratami.

Wróg bowiem również się do niej przygotował, ostrzeżony mnóstwem artykułów prasowych i równie licznymi wypowiedziami zachodnich polityków. Na początku czerwca Rosjanie wysadzili w powietrze zaporę kachowską, topiąc wszystko w dolnym biegu Dniepru, zabijając setki mieszkańców (oraz swoich żołnierzy), niszcząc miasteczka i wioski.

Ale zabezpieczyli sobie tyły w nadciągającym ukraińskim ataku.

– Przyczółek na lewym brzegu Dniepru – teraz to już żaden sekret – był właśnie naszym planem A. Nikt w ogóle nie zamierzał przebijać się przez „linię Surowikina”, główną ideą było wyjście na jej tyły właśnie przez rzekę. Rosyjskie dowództwo, jasna sprawa, to przewidziało. Jedną eksplozją w zaporze kachowskiej zmieniło przebieg działań wojennych całego roku – uważa jeden z byłych dowódców z ukraińskiego batalionu Ajdar, Jewhen Dikij.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Wysadzenie tamy na Dnieprze. Rosja ukrywa prawdziwą liczbę ofiar wśród cywilów

Rosyjskie władze okupacyjne celowo ukrywają prawdziwą liczbę ofiar powodzi w obwodzie chersońskim, która została wywołana przez wysadzenie elektrowni wodnej w Nowej Kachowce. Tylko w mieście Aleszki miało zginęły co najmniej setki osób - informuje agencja Associated Press.

Teraz ukraińskie oddziały cofają się z najbardziej wysuniętych stanowisk zdobytych podczas kontrofensywy na umocnienia przygotowane na zimę. Ale brygady wyszkolone na Zachodzie i wyposażone w zachodnie uzbrojenie (głównie broń pancerną) już się wykrwawiły.

A teraz jeszcze Ukraińcom grozi utrata kolejnego (po Marjince) przedmieścia Doniecka – Awdijiwki.

Wojskowi i cywile na Ukrainie

Tymczasem zachodnia pomoc zanika. „Zachód nie tylko nie obiecuje nowej broni, ale i zrywa grafiki dostaw już obiecanej” – konstatują zachodni eksperci wojskowi. Wyjątkiem są samoloty F-16, które powinny dotrzeć w końcu do Ukrainy. – To wygląda jak gorzki żart – mówi jednak o tych dostawach John Herbst z Atlantic Council. Kijów dostanie kilkadziesiąt samolotów, gdy tymczasem potrzebuje kilkuset. Podobnie zresztą było i jest z innymi rodzajami uzbrojenia. Ukraińska armia rozpoczęła kontrofensywę, mając do dyspozycji kilkadziesiąt nowoczesnych, zachodnich czołgów, gdy potrzebowała setek.

W sumie cały mijający rok wojna w Ukrainie miała już charakter pozycyjny – od ostatniej ofensywy w obwodzie charkowskim jesienią 2022. Zastygnięcie frontu, konieczność przejścia do tzw. obrony strategicznej i mobilizacji wszystkich zasobów ujawniło jednak w Ukrainie mnóstwo problemów. Wierzchołkiem góry lodowej była dymisja ministra obrony Ołeksija Reznikowa i rozpoczęcie próby zwalczania korupcji, przynajmniej w administracji wojskowej.

Za tym jednak poszedł konflikt pomiędzy dowództwem armii a prezydentem Zełenskim i politykami związanymi z nim. A dotyczył sposobów dalszego prowadzenia wojny.

– Niestety, wróciła do nas polityka wewnętrzna. Zbyt wcześnie, przedwcześnie. Psychologicznie to było związane ze zmęczeniem wojną, z pojawiającym się rozczarowaniem, że nie udało się osiągnąć szybkiego zwycięstwa – wyjaśnia ukraiński politolog Wołodymyr Fesenko.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Bez decyzji Kongresu kolejnego pakietu pomocy wojskowej USA dla Ukrainy nie będzie

Biały Dom ogłosił, że przekazał ostatni pakiet pomocy wojskowej Ukrainie ze środków, którymi dysponował. Bez przyznania przez Kongres dodatkowych środków Waszyngton nie będzie w stanie przekazać Kijowowi kolejnych pakietów pomocy.

Wołodymyr Zełenski — cudzy bohater

„Postrzeganie Zełenskiego na świecie też się zmieniło z tego powodu, że ukraińska wojna zamieniła się (w świadomości zagranicznej opinii publicznej – red.) w powolną, peryferyjną, cudzą wojnę. Wraz z nią prezydent stał się cudzym, specyficznym, peryferyjnym bohaterem – choć nadal bohaterem” – uważa z kolei rosyjski niezależny politolog Aleksandr Gabujew.

Odsuwanie się Zachodu od wojny w Ukrainie wyjaśnia on ukraińskim mocnym, uporczywym i skutecznym oporem. „W Europie i Ameryce zrelaksowali się. Ruscy ruszyli i idą, ale już widać, że nie dojdą jeszcze długo, a może w ogóle nigdy. To, co początkowo wydawało się początkiem trzeciej wojny światowej, zamieniło się w drugą wojnę jugosłowiańską – jeszcze jedną lokalną wojnę na europejskich peryferiach. Konfliktem związanym z rozpadem jednego ze wschodnioeuropejskich imperiów, które spóźniło się na własny pogrzeb” – pisze Gabujew.