W sklepie Polak Polakowi nierówny. Gdzie mieszkają najbogatsi?

Siła zakupowa Polaków systematycznie rośnie, choć nadal jest niższa niż w innych krajach. Z danych firmy GfK wynika, że statystyczny Polak ma rocznie do dyspozycji 10,9 tys. euro dochodu rozporządzalnego (po opłaceniu danin, podatków itp.), co stanowi 61,6 proc. średniej europejskiej. Ogółem w zestawieniu 42 analizowanych państw Polska zajmuje 28. miejsce, po awansie o jedno oczko.

Wynik ogólnopolski niewiele jednak pokazuje, jak realnie rozkłada się to na poszczególne lokalizacje, ponieważ tu zróżnicowanie jest ogromne. – Ranking GfK pokazuje, że pomimo znaczącej poprawy poziomu życia w Polsce na przestrzeni ostatnich lat nadal istnieje znacząca przepaść między regionami. Tylko 83 powiaty mają ponadprzeciętną siłę nabywczą per capita, podczas gdy dochód rozporządzalny netto 297 powiatów jest poniżej średniej krajowej – mówi Agnieszka Szlaska-Bąk, Client Business Partner w GfK – an NIQ Company. – W porównaniu z poprzednim rokiem w 2023 r. nastąpiła tylko jedna zmiana w pierwszej dziesiątce: Tychy tracą trzy miejsca i spadają na 13. pozycję, podczas gdy powiat warszawski zachodni znajduje się na 10. miejscu – dodaje.

Czytaj więcej

Handel

Na jakie produkty spożywcze wydajemy najwięcej? Jakich podwyżek Polacy boją się najbardziej?

Rynek rośnie tylko dzięki wyższym cenom, ponieważ realnie zakupy Polaków się kurczą. Nadal zdecyd...

Stolica silnym liderem bogactwa konsumentów

Ogółem najbogatsza jest oczywiście Warszawa. Powiat stołeczny może pochwalić się siłą zakupową na poziomie 17 tys. euro rocznie, co jest już powyżej europejskiej średniej – dokładnie 101,7 proc., co daje jednocześnie 164,9 proc. wyniku całego kraju. W czołówce najbogatszych powiatów są jeszcze Sopot, Wrocław, Katowice i Poznań, ale żaden nie przekracza już średniego wyniku europejskiego.

Na drugim biegunie są powiaty najbiedniejsze, które nie osiągają nawet 40 proc. średniej europejskiej, a jeśli chodzi o Polskę, to generują siłę zakupową na poziomie 60 proc. Najbiedniejszy jest powiat kolneński, kolejne zaś są brzozowski, leski, przemyski i dąbrowski.

Czytaj więcej

Handel

Ceny idą w górę, w sklepach mniej ludzi. Ale jest wyjątek

Dyskonty radzą sobie najlepiej ze spowolnieniem i jako jedyne nie zanotowały spadku ruchu w 2023 r.

Dla ekonomistów wyniki nie są oczywiście zaskoczeniem – rozwarstwienie dochodowe w Polsce postępuje i wpływa też na tak prozaiczne czynności jak robienie zakupów. – Może być istotnym czynnikiem wpływającym na różnicowanie poziomu inwestycji przez sieci handlowe. Jednak nie powinno to prowadzić do handlowego wykluczenia wśród osób zamieszkujących biedniejsze tereny. Struktura handlu będzie się potencjalnie zmniejszała – mówi Mariusz Woźniakowski z Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego (Katedra Marketingu). – Raczej będą dominowały formaty, które są zlokalizowane bliżej miejsc zamieszkania klientów, szczególnie w miastach, umożliwiając im zakupy w drodze do domu, z pracy, szkoły itp. Dlatego nadal będą się rozwijały dyskonty, sklepy typu convenience – dodaje. Ale teraz już można zaobserwować, że wraz ze wzrostem konkurencyjności między poszczególnymi sieciami i poziomem zamożności klientów, a tym samym ich wymagań, placówki takie będą ewoluowały. W efekcie w miastach liczba sklepów nadal rośnie, ale na mapie przybywa miejsc, w których nie ma już żadnego sklepu, nawet spożywczego. Ich mieszkańcy są skazani na długie dojazdy lub korzystanie z formatów handlu obwoźnego.

Czytaj więcej

Handel

Młodzi Polacy nie wyobrażają sobie innej formy kupowania

Aż 90 proc. najmłodszej generacji konsumentów kupuje online, a ponad 60 proc. robi to regularnie....

Inne koszyki Polaków

Porównywanie wprost zakupów i wydatków jest skomplikowane, ponieważ trzeba brać pod uwagę wiele innych czynników.

– Różnice między dużymi miastami i mniejszymi miejscowościami nie są takie duże w ujęciu realnym, ponieważ w dużych miastach dużo droższe są m.in. nieruchomości, co przekłada się na dochód rozporządzalny – zwykle trzeba zapłacić ratę kredytu lub czynsz za wynajęte mieszkanie. Droższe są także usługi typu fryzjer, dentysta czy płatna edukacja – mówi prof. Jacek Tomkiewicz, dziekan Kolegium Finansów i Ekonomii w Akademii Leona Koźmińskiego. – Koszyk wydatkowy przeciętnego warszawiaka czy wrocławianina jest więc inny niż mieszkańca małej miejscowości. Sprawia to, że różnice w ujęciu realnym będą mniejsze, niż to wynika z nominalnych dochodów – dodaje. Zwraca uwagę, że im wyższy dochód, tym wyższy udział zakupów usług w wydatkach, więc małe miejscowości raczej cierpią na spadającą ofertę usług, takich jak kino czy dobra restauracja. – Handel w mniejszych ośrodkach raczej sobie dobrze radzi, o czym świadczy np. sukces sieci Dino. Na prowincji dochody też przecież rosną i tutaj przyrosty dochodów konsumentów przekładają się głównie na większe zakupy w sklepach, a nie wydatki na koncerty, teatry i knajpy, jak to jest w Krakowie czy Sopocie – mówi Jacek Tomkiewicz.

Czytaj więcej

Handel

Na bazarach drożej niż w sklepach. Przegrywają walkę o klientów

W ciągu roku liczba sprzedawców na bazarach skurczyła się o niemal tysiąc. Nie dają rady w starci...