jOBS - recenzja filmu

Jest rok 2001. Facet w średnim wieku, w dżinsach, czarnym półgolfie i drucianych okularach, w siedzibie Apple, przedstawia urządzenie, które ma zrewolucjonizować życie milionów ludzi: iPoda. Dostaje olbrzymie brawa. Jest niemal pół-Bogiem.

Zobacz galerię zdjęć

Zbuntowany wizjoner

Potem cofamy się ponad ćwierć wieku. Steve Jobs ma gęstą, czarną czuprynę, brodę, niespełna 20 lat i głowę pełną szalonych pomysłów. Po półrocznym zaledwie studiowaniu rzuca Reed College w Oregonie, wraca do rodzinnej Kalifornii, w firmie Atari programuje gry komputerowe, odbywa podróż do Indii. Uczy się być sobą. Marzy, wspomagając się LSD.

Po powrocie do kraju jest już zdecydowany. W garażu rodziców zakłada firmę. W czasach, gdy komputery wyglądają jak szafy, z kilkoma przyjaciółmi prezentuje małą skrzyneczkę. Komputer osobisty. To początek drogi do spełnienia marzeń. Odtąd będzie tak zawsze.
Elektronika stanie się dla Jobsa przedłużeniem człowieka. Konstruktor, który narodził się w garażu, wpłynie na styl życia, sposób komunikowania się i spędzania czasu milionów ludzi. W 1980 roku firma Apple wchodzi na rynek i zostaje wyceniona na 1,2 mld dolarów. Jest okazała siedziba w wieżowcu z metalu i szkła i John Sculley, którego z PepsiCo na prezesa zarządu Jobs podkupuje słynnym pytaniem: „Wolisz zmieniać świat, czy do końca życia sprzedawać słodzoną wodę?”

Kilka lat później po konflikcie ze Sculleyem Jobs odejdzie z firmy. Założy NeXT, a od George'a Lucasa odkupi za 5 mln dolarów studio produkujące filmy animowane. Tego w filmie nie zobaczymy, ale to przecież narodziny Pixara, gdzie animacje „Toy Story”, „Iniemamocni”, „Gdzie jest Nemo?” okażą się kurą znoszącą złote jaja. Jak wszystko, czego dotknął się Jobs. Ale w 1996 roku wróci do Apple. Wprowadzi na rynek iMaca, iPoda, iPada.

Świetny dupek

W swym filmie Joshua Michael Stern portretuje początek kariery Steve’a Jobsa i jego drogę na szczyt. Na ekranie pojawia się bohater bardzo niefilmowy. Zatopiony w nowoczesnych technologiach, żyjący we własnym świecie, słabo osadzony w społecznych układach i bezwzględnie, często z klapami na oczach, dążący do własnych celów.

Podobnego bohatera pokazał David Fincher w „Social Network”. Tam twórca Facebooka Mark Zuckerberg, naszkicowany przez genialnego scenarzystę Aarona Sorkina, był mrukiem nie umiejącym zainteresować sobą dziewczyny, nielojalnym w stosunku do przyjaciół, facetem inteligentnym, ale zadufanym, przekonanym o swojej przewadze intelektualnej nad otoczeniem. Piekielnie zdolnym, zarozumiałym dupkiem. W „jOBS” menedżer z Atari też do młodego Jobsa mówi wprost: „Jesteś świetny, ale jesteś dupkiem”.

Samotność

Filmowy Steve Jobs ma wiele z Zuckerberga. Jest podobnie nielojalny, egoistyczny, społecznie niedopasowany i nieodpowiedzialny. Kiedy dziewczyna mówi mu, że jest w ciąży, krzyczy: „Nie możesz mi tego zrobić! To twój problem. Wynocha z mojego domu!” Ludzi traktuje często jak śmieci, potrafi oszukać najlepszego przyjaciela. Nie widzi niczego poza własnym nosem i kolejnymi projektami, na których punkcie jest szalony.
– Dojrzałem, Steve – mówi w pewnym momencie do Wozniaka. – Nie dojrzałeś – odpowiada przyjaciel.

Właśnie między nimi rozegra się jedna z najbardziej dramatycznych scen filmu. W Apple, późną nocą. „Możemy porozmawiać?” – pyta Wozniak. „Kiedy indziej. Jestem zajęty” – odpowiada Jobs. „Wychodzę – mówi Wozniak. – Nie, nie z pokoju. Z firmy”. I następuje kilkuminutowy, smutny monolog, podczas którego Wozniakowi płyną po policzkach łzy. Kiedy odwróci się i odejdzie, Jobs przeżyje szok. Ale nie zatrzyma go.

Nowy bohater w stylu Zuckerberga czy Jobsa jest osamotniony. Czy cierpi z tego powodu? Może przez moment. Potem prze dalej. Choć trzeba przyznać, że nie do fortuny – tę zdobywa przy okazji. Biegnie za marzeniami, zamieniającymi się chwilami w obłęd. Oprzytomnienie? Może w sytuacji ostatecznej? Może wtedy, gdy Steve Jobs, po operacji raka trzustki i przeszczepie wątroby wycofał się z firmy, mówiąc: „Nie chcę być najbogatszym człowiekiem na cmentarzu”. Ale tego już Stern nie pokazuje.

W „Social Network” Zuckerberga znakomicie zagrał Jessie Eisenberg, w Jobsa wcielił się Ashton Kutcher, w którego mało kto wierzył. Znany głównie jako chłopak Demi Moore i bohater komedyjek, zrobił co mógł. Porusza się, gestykuluje, mówi jak Steve Jobs. I niezbyt przekonująco gra człowieka, który – jak ktoś go określił – „jest największym wrogiem samego siebie”.