Partner rozmowy: NFOŚiGW
Jakie są główne cele strategiczne Funduszu w najbliższych latach?
NFOŚiGW to instytucja, która od ponad 35 lat wspiera zrównoważony rozwój Polski i transformację niskoemisyjną. W naszej nowej strategii działania na lata 2021-2028 określiliśmy dziewięć priorytetów. To przede wszystkim transformacja niskoemisyjna, ochrona powietrza, ale także gospodarka o obiegu zamkniętym, ochrona przyrody i ochrona funkcji ekosystemów.
Ale nie możemy również zapominać o bardzo ważnych priorytetach horyzontalnych, takich jak chociażby adaptacja do zmian klimatu. Mierzymy się z tymi zmianami, widzimy je codziennie, dlatego też konkretne środki i działania właśnie w tym celu. Nie możemy również zapomnieć o edukacji ekologicznej, bardzo ważnym działaniu, ale także wspieramy innowacje, czy też monitoring środowiska.
W jaki sposób wspieracie transformację energetyczną?
W naszej nowej strategii transformacja niskoemisyjna jest absolutnym kluczem do sukcesu, do osiągnięcia przez Polskę neutralności klimatycznej. Ponad 80 proc. środków w ramach strategii będzie przeznaczonych właśnie na ten cel. Oczywiście razem z ochroną powietrza. Transformacja niskoemisyjna to przede wszystkim przejście na niskoemisyjne źródła energii, na odnawialne źródła energii, ale także wspieramy poprawę efektywności energetycznej, gdyż najtańsza jest ta energia, która nie została wyprodukowana, nie została zużyta. Przeznaczymy więc również ogromne środki na poprawę efektywności energetycznej budynków, atakże elektromobilność, wspieranie ekologicznych środków transportu na przykład w transporcie publicznym. To również jeden z naszych priorytetów i działań na najbliższe lata.
O jakich pieniądzach mówimy?
Na samą transformację niskoemisyjną w perspektywie roku 2030 mamy do dyspozycji – mówię tutaj o środkach unijnych, środkach z Krajowego Planu Odbudowy, również z Funduszu Modernizacyjnego – blisko 100 miliardów złotych. To ogromne środki, które chcemy wykorzystać jak najbardziej efektywnie i na najlepsze możliwe projekty. Roczny budżet Funduszu to około 15-16 mld zł. Mówię o budżecie na wszystkie rodzaje działań, nie tylko na transformację niskoemisyjną, ale jak wspomniałam wcześniej, 80 proc. środków w ramach strategii będzie przeznaczonych właśnie na transformację niskoemisyjną i ochronę powietrza.
Ochrona środowiska to jest bardzo szeroki zakres. Jakie państwo widzą największe wyzwania w tym obszarze?
Na pewno w szeroko pojętym obszarze energii, oczywiście również w ciepłownictwie. Mamy bardzo charakterystyczny sektor ciepłowniczy w Polsce. On wymaga finansowania, transformacji na źródła niskoemisyjne – odejście od paliw kopalnych. Natomiast drugim kluczowym tematem jest oczywiście dbanie o dobrą jakość powietrza. Nasz program Czyste Powietrze już po zmianach, z którym wystartowaliśmy od 31 marca daje możliwość realnego wpływu na jakość powietrza w samorządach. To program dedykowany osobom fizycznym. Dajemy dofinansowanie na wymianę pieców, ale również na termomodernizację budynków. Ale ochrona powietrza to nie tylko program Czyste Powietrze. To również program Mój Prąd czy też programy dedykowane na przykład elektromobilności – również realizowanej przez osoby fizyczne program NaszEauto.
A czy widzi pani obszary z szeroko pojętego zakresu ochrony środowiska, nawet te mniejsze, które uznajecie za jakoś zaniedbane i wymagające szczególnego wsparcia ze strony Funduszu?
Na pewno takimi obszarami są te związane z gospodarką wodno-ściekową. Środki unijne, które przypłynęły do Polski przez ponad 20 lat, to nie jest wszystko, co jest potrzebne do tego, żeby dostosować nasze inwestycje do wymogów prawa unijnego. Ale również środki na gospodarkę odpadami, biorąc pod uwagę wymagania unijne związane z recyklingiem, z ograniczeniem wytwarzania odpadów, gospodarkę o obiegu zamkniętym, czyli zamykanie obiegu związanego z materiałami i z surowcami. Tutaj na pewno jest taki element, który też będziemy wspierać.
Natomiast niezwykle ważne szczególnie w obecnych czasach, kiedy mierzymy się z ogromnymi wyzwaniami związanymi ze zmianą klimatu, naszym priorytetem są środki na adaptację do zmian klimatu. Taka adaptacja to bardzo ważna rola dla samorządów, które muszą budować odporność swoich miast czy gmin po to, żeby doświadczenia powodzi czy suszy nie miały tak dotkliwych skutków. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ma do dyspozycji na ten cel dwa miliardy euro.
Ochrona środowiska wymaga innowacyjności, innowacyjnych rozwiązań, nowoczesnych technologii. Czy Fundusz wspiera innowacyjność w tym zakresie?
Jak najbardziej. Wiemy, że nie ma transformacji niskoemisyjnej, nie ma dojścia do neutralności klimatycznej bez wdrożenia nowoczesnych technologii w zakresie sektora energetycznego, ale nie tylko, również przemysłu i usług. Dlatego Narodowy Fundusz również wśród priorytetów nowej strategii wskazał innowacyjność środowiskową. Program Innowacje dla Środowiska mamy w swojej ofercie. Chcemy oczywiście wspierać najlepsze możliwe rozwiązania, dlatego że NFOŚiGW w porównaniu do innych instytucji finansowych, kupuje efekt ekologiczny. Bardzo ważne jest dla nas, ile za ten efekt płacimy. Chcemy oczywiście osiągać najlepsze efekty w postaci na przykład redukcji emisji gazów cieplarnianych czy redukcji emisji innych zanieczyszczeń do powietrza czy też do innych komponentów środowiska. Ale za realizację tych projektów chcemy płacić jak najmniej. Stąd wspieramy najlepsze projekty, które generują najlepszy efekt dla nas jako mieszkańców ale również dla naszego kraju.
Partner rozmowy: NFOŚiGW
