Inflacja wzmacnia presję i protesty płacowe

Oczekiwania podwyżek nasilone przez galopujący wzrost cen coraz częściej prowadzą do akcji strajkowych pracowników. I to nie tylko w spółkach z udziałem Skarbu Państwa, ale także w firmach prywatnych.

Publikacja: 13.07.2022 22:00

Przedstawiciele górniczych związków zawodowych w siedzibie PGG w Katowicach

Przedstawiciele górniczych związków zawodowych w siedzibie PGG w Katowicach

Foto: PAP/Tomasz Wiktor

Tauron Polska Energia, Polska Grupa Górnicza, ZUS, Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, miejskie spółki komunikacyjne w Kołobrzegu i Bydgoszczy, Łodzi, żywiecki zakład Hutchinson 2 i spółka CPP Prema są wśród pracodawców, którzy w ostatnich tygodniach zderzyli się z presją akcji protestacyjnych i strajków pracowników domagających się podwyżek płac. Wysoka inflacja obniżająca realne wynagrodzenia sprawiła, że presja płacowa rośnie nawet w firmach, które w ostatnich miesiącach podwyższyły wynagrodzenia. Tak jak to zrobił energetyczny Tauron, który na początku roku przyznał 7-proc. podwyżkę inflacyjną.

Aż do skutku

Jednak związkowcy z Tauronu, którzy we wtorek w katowickiej siedzibie spółki rozpoczęli strajk okupacyjny (w środę po południu akcja nadal trwała), argumentowali w mediach, że przy obecnej wysokości opłat, kosztów życia i kredytów ich wynagrodzenia są realnie znacznie niższe niż przed rokiem.

– Zostaniemy tu aż do skutku – mówili dziennikarzom RMF związkowcy z Polskiej Grupy Górniczej, którzy zajęli w poniedziałek katowicką siedzibę spółki. Tam też powodem akcji protestacyjnej są m.in. podwyżki płac.

Czytaj więcej

Rząd będzie rozmawiał z górnikami

Walczą o nie teraz również kierowcy miejskiej spółki komunikacyjnej w Kołobrzegu. Mało brakowało, a strajk ogłoszony przez jeden ze związków zawodowych sparaliżowałby z kolei działalność ZUS, gdzie w poniedziałek udało się zawrzeć porozumienie kończące spór zbiorowy i zapewniające pracownikom podwyżki rzędu 600 zł brutto miesięcznie.

O ile protesty w dużych spółkach z udziałem Skarbu Państwa czy w samorządowych nie są rzadkim zjawiskiem, o tyle na podwyżkowe strajki częściej decydują się także pracownicy prywatnych firm. Zwykle skutecznie, co pokazał zakończony w czerwcu protest w żywieckim zakładzie Hutchinson 2 (branża motoryzacyjna) czy kilkutygodniowy strajk generalny w zakładach Solaris Bus & Coach, który zmusił w marcu zarząd firmy do uznania płacowych żądań pracowników.

Kalendarz wyborczy

Chociaż już wcześniej 93 proc. strajków w Polsce dotyczyło kwestii wynagrodzeń, to presję płacową dodatkowo wzmacnia teraz inflacja. Część tej presji przełożyła się na zwiększoną rotację pracowników. Jak ocenia Andrzej Kubisiak, zastępca dyrektora ds. badań i analiz Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE), dwucyfrowy wzrost wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw to w dużej mierze efekt wyższych stawek oferowanych nowym pracownikom, których często trzeba podkupić od konkurencji.

Ci, którzy nie mogą albo nie chcą zmienić pracy, próbują więc walczyć o podwyżkę często z argumentem inflacji. Na razie nie widać większych szans na jej spadek; w czerwcu, według wstępnych danych GUS, inflacja sięgnęła 15,6 proc., a według projekcji analityków NBP na początku przyszłego roku może dojść do 18,8 proc. (gdy rząd nie przedłuży tarczy antyinflacyjnej). W kolejnych tygodniach płacowych protestów zakończonych niekiedy strajkiem może więc przybywać.

Czytaj więcej

Największe związki zawodowe chcą podwyżek dla budżetówki. Grożą strajkami

– Dane o inflacji pobudzą załogi firm i liderów związkowych – ocenia Andrzej Kubisiak, dodając, że strajki mają największą siłę rażenia tam, gdzie są masowe i silne związki zawodowe. Dlatego też Polska, z niewielkim uzwiązkowieniem, jest tu sporo poniżej europejskiej średniej.

Jak przypomina Jacek Męcina, przewodniczący zespołu ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych Rady Dialogu Społecznego, gotowość do strajków ogranicza też w Polsce ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, która przewiduje rozbudowany system rokowań i mediacji z pracownikami i zniechęca do strajków. Strajkujący nie mają prawa do wynagrodzenia, a przegłosowanie strajku nie zobowiązuje pracownika do udziału w nim. Teraz jednak protestom płacowym będzie sprzyjał kalendarz wyborczy. – W takiej sytuacji strajki mają większą siłę oddziaływania – zauważa ekspert PIE.

– Bardzo obawiam się nasilenia spirali płacowo-cenowej, która podwyższy inflację – mówi Jacek Męcina, zwracając uwagę na rosnącą presję płacową w budżetówce. Efektem może być wzrost napięć, bo – jak przypomina Andrzej Kubisiak – zbliżające się spowolnienie gospodarcze, widoczna w badaniach PIE słabnąca kondycja finansowa przedsiębiorstw i coraz wyższe koszty sprawią, że firmom będzie trudno sprostać oczekiwaniom płacowym załóg.

Poparcie dla strajków

Nasilenie inflacyjnych strajków płacowych widać teraz nie tylko w Polsce. Jak zwraca uwagę dziennik „The Wall Street Journal”, takie protesty przetaczają się tego lata przez całą Europę, a rekordowa inflacja jest silnym argumentem dla liderów związkowych. – Płace pozostają daleko w tyle za wzrostem cen, a rolą związków jest zapewnienie, że nadrobią ten dystans – tłumaczył Mick Lynch, szef brytyjskiego związku pracowników transportu, który w czerwcu przeprowadził tygodniowy strajk. Według czerwcowego sondażu serwisu kariery InterviewMe 78 proc. Polaków popiera strajki jako formę protestu, zwłaszcza w przypadku ratowników medycznych, górników i pielęgniarek. 61 proc. wierzy, że strajki mogą być skuteczne, ale tylko 24 proc. brało udział w takim proteście.

Czytaj więcej

W komunikacji miejskiej narastają protesty przez niskie płace

Tauron Polska Energia, Polska Grupa Górnicza, ZUS, Polska Agencja Żeglugi Powietrznej, miejskie spółki komunikacyjne w Kołobrzegu i Bydgoszczy, Łodzi, żywiecki zakład Hutchinson 2 i spółka CPP Prema są wśród pracodawców, którzy w ostatnich tygodniach zderzyli się z presją akcji protestacyjnych i strajków pracowników domagających się podwyżek płac. Wysoka inflacja obniżająca realne wynagrodzenia sprawiła, że presja płacowa rośnie nawet w firmach, które w ostatnich miesiącach podwyższyły wynagrodzenia. Tak jak to zrobił energetyczny Tauron, który na początku roku przyznał 7-proc. podwyżkę inflacyjną.

Pozostało jeszcze 89% artykułu
Dane gospodarcze
Prezes NBP Adam Glapiński: Nie widać przestrzeni do obniżki stóp procentowych
Materiał Promocyjny
Suzuki e VITARA jest w pełni elektryczna
Dane gospodarcze
Tak się obniża inflację w Rosji. Kreatywna statystyka Kremla
Dane gospodarcze
PKB Chin znów mocno rośnie. Co czeka ten kraj w 2025 roku?
Dane gospodarcze
Spadek inflacji bazowej nie przekonał RPP
Materiał Promocyjny
Kluczowe funkcje Małej Księgowości, dla których warto ją wybrać
Dane gospodarcze
Stopy procentowe bez zmian. RPP nie zaskoczyła
Materiał Promocyjny
Najlepszy program księgowy dla biura rachunkowego