Rząd planuje wysoki deficyt w 2023. Sporo wyda na armię i zdrowie

We wtorek Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy budżetowej na 2023 r. Premier podkreślał, że jest to „ambitny budżet na trudne czasy”, a wyzwania stojące przed państwem wynikają m.in. z wojny i kryzysu energetycznego. Mateusz Morawiecki zaznaczył, że budżet ma zapewnić bezpieczeństwo Polski i Polaków, zarówno to socjalne (czyli wsparcie gospodarstw domowych i kontynuację programów społecznych), jak i bezpieczeństwo fizyczne (dzięki wzrostowi wydatków na wojsko i zbrojenia).

Dochody rosną

Projekt zakłada, że dochody budżetu centralnego w 2023 r. wyniosą 604,4 mld zł, a wydatki 669,4 mld zł. Prognoza dla podstawowych wpływów podatkowych to 286,3 mld zł z podatku VAT, 73,6 mld zł z CIT, 78,4 mld zł – z PIT i 88,6 mld zł z akcyzy. W porównaniu z planem na 2022 r. każda z tych pozycji oznacza znaczący wzrost – o ok. 20 proc. Nie niej trudno to realnie ocenić, ponieważ na wykonanie dochodów i wydatków w tym roku duży wpływ mają rozwiązania nieprzewidziane wcześniej w ustawie budżetowej.

Czytaj więcej

Budżet i podatki

MF: Nadwyżka w budżecie może wkrótce zniknąć przez dodatek węglowy

Po siedmiu miesiącach w kasie państwa było 34,7 mld zł nadwyżki. Ale Ministerstwo Finansów podkre...

Projekt budżetu przewiduje też wysoki deficyt – w budżecie centralnym ma on wynieść 65 mld zł (wobec 29,9 mld zł w planie na 2022 r.), a w całym sektorze finansów publicznych 4,2–4,4 proc. PKB. Przyczynić ma się do tego m.in. znaczący wzrost wydatków na obronność oraz na zdrowie.

Dywidenda z pokoju

Rząd zakłada 98 mld zł wydatków na armię pokrywanych wprost z budżetu (ok. 3 proc. PKB), łącznie zaś 130–140 mld zł, licząc z funduszami pozabudżetowymi.

– W przyszłym roku na wojsko z budżetu państwa wydamy o 28 mld zł więcej, niż wydalibyśmy, gdyby Rosja nie dokonała inwazji na Ukrainę – komentuje Karol Pogorzelski, ekonomista Pekao. – Te pieniądze postrzegam jako utraconą dywidendę z pokoju. Gdyby nie wojna, moglibyśmy je wydać na inne cele, np. poprawę jakości służby zdrowia lub zmniejszenie naszego zadłużenia – komentuje.

Nakłady na finansowanie ochrony zdrowia mają się zwiększyć do ponad 6 proc. PKB (ok. 165 mld zł). Po stronie wydatkowej obciążeniem finansów państwa będzie też m.in. waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych o 13,8 proc., wypłata 13. emerytury czy wzrost wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej, w tym także nauczycieli, na poziomie 7,8 proc.

Problem w UE

Deficyt sektora na poziomie 4,2–4,4 proc. PKB oznacza ekspansję fiskalną w odniesieniu do 2021 r. i prawdopodobnie także w stosunku do 2022 r., a także przekroczenie unijnego limitu deficytu, który został ustalony na 3 proc. PKB. Potwierdza to rządowa prognoza wzrostu zadłużenia do 53 proc. PKB w 2023 r. z 52,2 proc. PKB w 2022 r.

Czytaj więcej

Budżet i podatki

75 miliardów złotych wydanych poza budżetem. Tylko w tym roku

Dodatki energetyczne dla Polaków mają być finansowane z... Funduszu Przeciwdziałania Covid-19. To...

Zdaniem Jakub Rybackiego, głównego ekonomisty Polskiego Instytutu Ekonomicznego, deficyt na takim poziomie nie powinien dziwić, ze względu różnego rodzaju wyzwania, z którym musimy się mierzyć. – Wiosenne prognozy Komisji Europejskiej wskazywały, że próg procedury nadmiernego deficytu w 2023 r. zostanie przekroczony w 12 państwach UE, w tym wszystkich dużych gospodarkach. Tamte prognozy nie uwzględniały jednak wsparcia dla gospodarstw domowych przy przeciwdziałaniu skutkom kryzysu energetycznego, faktyczny wynik może być zatem jeszcze większy. Spodziewamy się, że poziom deficytu w Polsce nie będzie odbiegał znacząco od pozostałych państw UE. Może być nieco wyższy od średniej – zaznacza Rybacki.