EBI podwaja budżet na obronność do 2 mld, usuwa sufit i szuka nowych projektów

Przywódcy UE spotykają się w czwartek na nadzwyczajnym szczycie, by rozmawiać o dalszym wsparciu dla Ukrainy i o europejskiej obronności. Spotkanie przypada na tydzień, w którym waży się przyszłość jakiegokolwiek wsparcia wojskowego dla Ukrainy ze strony USA, po tym jak po spotkaniu z Wołodymyrem Zełenskim Donald Trump wycofał amerykańskie wsparcie dla Ukrainy, także pomoc przyznaną jeszcze przez swojego poprzednika Joe Bidena. Dlatego inwestycje w obronność należą obecnie do najgorętszych tematów rozmów wśród instytucji unijnych, w trakcie forum inwestycyjnego EBI w Luksemburgu a także przed organizowanym w czwartek – spotkaniem przywódców krajów członkowskich UE w Brukseli.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

USA odcięły Ukrainę od danych wywiadowczych. Dyrektor CIA potwierdza

Stany Zjednoczone wstrzymały przekazywanie informacji wywiadowczych Ukrainie, co może znacząco utrudnić zdolność Kijowa do skutecznego namierzania rosyjskich celów wojskowych – poinformował „Financial Times”. Potwierdził to dyrektor CIA John Ratcliffe.

Potrzebna zgoda Rady na pomysły EBI

Tuż przed zaczynającym się w czwartek szczytem unijnym, szefowa EBI wysłała do szefów krajów członkowskich list, w którym zaproponowała zmiany zasady finansowania projektów obronnych przez ten bank, tak by łatwiej finansować większe portfolio projektów, zapowiada większy budżet i chce zniesienia limitu 8 mld euro na projekty związane z obronnością. Rzeczpospolita dotarła do jego treści.

- Plan operacyjny na rok 2025 przewiduje nowe podwojenie rocznych inwestycji do rekordowych 2 mld euro, na podstawie zestawu 14 projektów, które są obecnie oceniane w całej Europie, w tym w obszarach dronów, przestrzeni kosmicznej, cyberbezpieczeństwa, technologii kwantowych, obiektów wojskowych i ochrony ludności. Jednym z flagowych projektów jest duża inwestycja w obóz wojskowy dla brygady Bundeswehry na Litwie w pobliżu granicy z Białorusią – pisze Nadia Calviño, prezydent Europejskiego Banku Inwestycyjnego w liście.

Czytaj więcej

Plus Minus

Michał Szułdrzyński: Donald Trump gra w inną grę, niż to sobie wyobrażają jego polscy zwolennicy

Amerykański prezydent nie ma ochoty być policjantem świata i pilnować wartości, chce być skuteczny. Wstrzymując pomoc dla Ukrainy i wysyłając miliardy Izraelowi realizuje swoje wyborcze obietnice. Co to oznacza dla przyszłości Europy i NATO?

EBI chce też dalszej korekty kryteriów kwalifikowalności Grupy, aby, upraszczając unijny język, projektom i firmom łatwiej było uzyskać dofinansowanie z banku. Władze banku chcą też zastąpić Strategiczną Inicjatywę Bezpieczeństwa Europejskiego – dedykowanym przekrojowym celem polityki publicznej, który będzie wspierał bezpieczeństwo w Europie, „z ambitnym przydziałem finansowym i kapitałowym, który będzie ustalany corocznie w ramach planu operacyjnego Grupy” – pisze szefowa banku.

W obliczu niespodziewanych zagrożeń bezpieczeństwa w Europie po decyzjach Donalda Trumpa, EBI chce też zniesienia limitu 8 mld euro na finansowanie dla bezpieczeństwa i obronności, tyle mogły być warte łącznie wszystkie finansowane przez bank projekty związane z bezpieczeństwem i obronnością.

Czytaj więcej

Banki

Inwestycje EBI na Kiribati, ale nie w europejską amunicję

Europejski Bank Inwestycyjny niechętnie inwestuje w sektor obronny. Boi się o swój rating.

Co dalej z finansowaniem obronności przez EBI?

Te zmiany mogą zostać zaakceptowane już jutro, w czwartek, to pozwoli na poszerzenie listy projektów obronnościowych, które mogą być finansowane z budżetu „finansowego ramienia Europy”, jak nazywają bank jego przedstawiciele.

Jeśli jutro Rada Europejska zatwierdzi zmiany, będzie to dobra informacja także dla Polski, ponieważ, jak nieoficjalnie mówią przedstawiciele banku, pilnie szukają nowych projektów do finansowania. Jest kilka ważnych zmian, do tej pory projekt musiał spełniać kryteria „double use”, czyli mieć zastosowanie zarówno cywilne, jak i obronne, tutaj kwalifikowały się np. drony, ale już nie specyficzny sprzęt wojskowy. Dziś wymagania banku zmieniają się w kierunku – nawet zastosowań wojskowych, ale nie do ataku, nadal odpada więc np. finansowanie produkcji amunicji, ale już – jak wskazują rozmówcy „Rz”, projekty obronne, jak wspomniany obóz wojskowy lub Tarcza Wschód, mogą się kwalifikować.

Grupa EBI będzie mogła teraz więc finansować projekty o podstawowym celu obronnym, jak ochrona granic lądowych, mobilność wojskowa, infrastruktura krytyczna, rozminowywanie i dekontaminacja, przestrzeń kosmiczna, cyberbezpieczeństwo, technologia przeciwzakłóceniowe, sprzęt i obiekty wojskowe, drony, ochrona infrastruktury przed zagrożeniami biologicznymi i dna morskiego, surowce krytyczne i badania.