Liczby mówią same za siebie. W 2024 roku EBI, czyli bank finansujący unijne priorytety, udzielił kredytów na kwotę 89 mld euro, z czego tylko 1 mld euro sfinansowało cele wojskowe, a właściwie raczej inwestycje podwójnego zastosowania: wojskowego i cywilnego. Nadia Calvino, prezes EBI, pochwaliła się w czwartek w Brukseli, że w tym roku kwota to może nawet ulec podwojeniu. I że bank już analizuje 14 projektów z tej dziedziny. Ale to ciągle będzie tylko 2 mld euro na sektor obronny wobec 95 mld euro pożyczek ogółem. Skromnie to wygląda, szczególnie wobec ogromnych potrzeb, które sama Komisja Europejska ocenia na 500 mld euro w ciągu najbliższej dekady.
EBI chroni swój rating
— Jesteśmy proaktywni, w ubiegłym roku odwiedziliśmy 15 państw (pytając o inwestycje w obronę — red.). Ale nie jesteśmy ministerstwem obrony — powiedziała Calvino. I dodała: „Musimy chronić stabilność banku. Mamy bardzo wysokie oceny agencji ratingowych”. Rating EBI jest obecnie najwyższy z możliwych. To pozwala mu pozyskiwać najtańsze finansowanie na rynku, co z kolei przekłada się na niższe koszty inwestycji dla odbiorców pożyczek EBI i na łatwiejsze pozyskiwanie partnerów współfinansujących te projekty,
Czytaj więcej
Znany wszystkim indeks WIBOR zostanie zastąpiony nową stawką – POLSTR – zdecydowała w czwartek Narodowa Grupa Robocza ds. reformy wskaźników referencyjnych.
EBI jest własnością państw UE. W marcu 2024 roku 14 z nich, w tym Polska, napisały list z apelem o ponowną ocenę obecnych definicji projektów podwójnego zastosowania i listy wykluczonych działań. EBI częściowo zareagował na ten apel i stąd 1 mld euro pożyczek w ub. roku, w tym pierwsza z nich dla Polski. Ogłoszony w maju 2024 roku projekt obejmuje zaprojektowanie, montaż, przetestowanie i wyniesienie na orbitę pary satelitów zdolnych do rejestrowania obrazów o wysokiej rozdzielczości. Obejmuje on również dwie stacje naziemne do sterowania satelitami i pobierania obrazów, które będą wykorzystywane przez MON, MSWiA i Polską Agencję Kosmiczną.
Pożyczki dla MSP w przemyśle obronnym
Teraz trwają też konsultacje, jak pomóc małym i średnim przedsiębiorstwom, którym EBI udziela pożyczek za pośrednictwem banków komercyjnych. Chodzi o sprecyzowanie kryteriów kwalifikowalności projektów: kiedy można uznać że spełniają one podwójny cel. Jednak państwom postulującym zaangażowanie EBI w sektor obronny chodzi o finansowanie produkcji czysto wojskowej. Ale to jest na razie wykluczone, bo mandat EBI zabrania finansowania broni śmiercionośnej. Czy to się zmieni? Są państw postulujące takie zmiany, ale też sprzeciwiające się temu. Dopóki nie ma decyzji politycznej, EBI nie może na poważnie zaangażować się w sektor obronny.
