Jak się odwołać od rozstrzygnięcia sądu rodzinnego - odpowiedź SN

Skargi na kary za naruszenie zasad kontaktów z dzieckiem składać należy do sądu II instancji, a nie równoległego składu.

Publikacja: 01.03.2021 08:16

Jak się odwołać od rozstrzygnięcia sądu rodzinnego - odpowiedź SN

Foto: Adobe Stock

Zgodnie z art. 59815 kodeksu postępowania cywilnego, jeśli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem (zwykle jeden z rodziców) albo której tego kontaktu zakazano narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem co kontaktów z dzieckiem, sąd może nakazać zapłatę sumy, ustalając jej wysokość stosownie do liczby naruszeń. Po wcześniejszym jednak ostrzeżeniu. To bolesne i konfliktowe sprawy.

Kwestia ta wynikła w sprawie, którą rozpatrywał poznański Sąd Okręgowy. Ewa H. wniosła o nakazanie ojcu ich dziecka zapłaty na jej rzecz 3200 zł za niewykonywanie właśnie takich obowiązków co do kontaktów z dzieckiem określonych postanowieniem sądu opiekuńczego. Sąd Rejonowy nakazał mężczyźnie zapłatę 2800 zł za naruszenie siedmiokrotne nakazanych przez sąd obowiązków. Wynikła kwestia, jaki sąd ma rozpatrywać odwołanie, tu: zażalenie mężczyzny.

Czytaj także: Kontakty z dzieckiem po rozwodzie: jak je ustalić

Do 2019 r. obowiązywała prosta zasada. Rozpoznawał zażalenie sąd drugiej instancji, także w sprawach rodzinnych o zapłatę takiego „odszkodowania" za nieutrzymywanie ustalonych kontaktów. Od 7 listopada 2019 r., po wejściu w życie noweli kodeksu postępowania cywilnego, wprowadzono dwa warianty postępowania zażaleniowego, dwa dość szczegółowe (zamknięte) katalogi zaskarżalnych orzeczeń. Jeden do sądu wyższej instancji, drugi do składu tego samego sądu, tzw. zażalenie poziome. Z żadnego nie wynika, jaka droga zażalenia jest właściwa w takiej sprawie jak ta.

Rozpoznanie sprawy przez niewłaściwy sąd skutkowałoby zaś jego nieważnością – wskazali poznańscy sędziowie w pytaniu do SN.

Dodajmy, że ten szczególny środek dyscyplinujący rodzica naruszającego ustalone prawnie zasady kontaktów z dzieckiem wprowadzono po długiej dyskusji jako swego rodzaju ostateczną sankcję. Ważne jest przy tym, by była ona sprawnie orzekana i egzekwowana. Dlatego prawomocne postanowienie sądu opiekuńczego, w którym nakazano zapłatę sumy pieniężnej, jest tytułem do wszczęcia egzekucji komorniczej bez potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalności. Niejasności co do sądu odwoławczego w takiej sprawie skuteczność tego narzędzia podważały.

Odpowiedź SN jest jednoznaczna: w obecnym stanie prawnym (wprowadzonym przez ustawę z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego) zażalenie na postanowienie sądu pierwszej instancji przewidziane w art. 59816 § 3 k.p.c. przysługuje do sądu drugiej instancji. Uchwała z powodu epidemii zapadła na posiedzeniu niejawnym SN (sędzia sprawozdawca Maria Szulc).

Sygnatura akt: III CZP 17/20

Zgodnie z art. 59815 kodeksu postępowania cywilnego, jeśli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem (zwykle jeden z rodziców) albo której tego kontaktu zakazano narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem co kontaktów z dzieckiem, sąd może nakazać zapłatę sumy, ustalając jej wysokość stosownie do liczby naruszeń. Po wcześniejszym jednak ostrzeżeniu. To bolesne i konfliktowe sprawy.

Kwestia ta wynikła w sprawie, którą rozpatrywał poznański Sąd Okręgowy. Ewa H. wniosła o nakazanie ojcu ich dziecka zapłaty na jej rzecz 3200 zł za niewykonywanie właśnie takich obowiązków co do kontaktów z dzieckiem określonych postanowieniem sądu opiekuńczego. Sąd Rejonowy nakazał mężczyźnie zapłatę 2800 zł za naruszenie siedmiokrotne nakazanych przez sąd obowiązków. Wynikła kwestia, jaki sąd ma rozpatrywać odwołanie, tu: zażalenie mężczyzny.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Spadki i darowizny
Poświadczenie nabycia spadku u notariusza: koszty i zalety
Podatki
Składka zdrowotna na ryczałcie bez ograniczeń. Rząd zdradza szczegóły
Ustrój i kompetencje
Kiedy można wyłączyć grunty z produkcji rolnej
Sądy i trybunały
Sejm rozpoczął prace nad reformą TK. Dwie partie chcą odrzucenia projektów