Adwokatura szykuje małą rewolucję. Co z adwokacką spółką kapitałową?

Procedura wydalania z palestry będzie sprawniejsza, a aplikanci adwokaccy zyskają swój ogólnopolski samorząd. Prócz tego samorząd pracuje też nad zmianą form wykonywania zawodu m.in. w ramach adwokackiej spółki kapitałowej.

Publikacja: 10.03.2025 04:46

Adwokatura szykuje małą rewolucję. Co z adwokacką spółką kapitałową?

Foto: Andrzej Jackowski/PAP

To główne ustalenia zakończonego w sobotę posiedzenia Naczelnej Rady Adwokackiej. O pomyśle powołania ogólnopolskiego samorządu aplikantów adwokackich pisaliśmy już na łamach „Rz” w grudniu zeszłego roku. Do jego zadań należeć ma przede wszystkim przedstawianie postulatów dotyczących szkolenia aplikanckiego (w tym m.in. co do okresowej oceny jego przebiegu), podejmowanie inicjatyw w zakresie organizacji ogólnopolskich konkursów, konferencji i szkoleń́ dodatkowych, ale też działalności kulturalnej, integracyjnej i sportowej. Ma on również zwiększać świadomość przyszłych prawników w kwestii ich praw i obowiązków.

– Samorząd aplikantów będzie istniał nie tylko tak jak dotychczas, w izbach adwokackich, ale także na poziomie ogólnopolskim. Aplikanci wybiorą go między sobą jeszcze w tym roku, po ukonstytuowaniu się nowych samorządów aplikanckich we wszystkich izbach – podkreśla Przemysław Rosati, prezes NRA. – Ten krok potwierdza, że adwokatura to w pełni samorządna organizacja – dodaje. 

Czytaj więcej

Trzeba budować świadomość wśród aplikantów na temat trendów, które są dla nich korzystne

– Piłka jest teraz po stronie NRA, to od niej zależy, ile czasu zajmie wykonanie tej uchwały. Musimy się zebrać jako przedstawiciele aplikantów z 24 izb adwokackich i wybrać trzy osoby do kierowania ogólnopolskim samorządem: przewodniczącego, zastępcę i sekretarza. Nowa instytucja właściwie wymaga przedstawiciela z każdej izby, i to bardzo cieszy – mówi Miłosz Kołcz-Otwinowski, przewodniczący samorządu aplikantów adwokackich Izby Warszawskiej.

Doprecyzowanie zasad wydalania z zawodu. Czynność materialno-techniczna dziekana, a nie uchwała ORA

Na posiedzeniu przyjęto też zmiany w regulaminie działania izb adwokackich dotyczące wykonywania kary wydalenia z adwokatury. Nowelizacja ta przesądza, że to dziekan wykonuje orzeczoną karę wydalenia z adwokatury, bez konieczności podejmowania uchwały przez okręgową radę

– Podejmowanie uchwały przez ORA wymaga bowiem podjęcia dodatkowego postępowania w celu jej wykonania, na które składają się: decyzja Rady, odwołanie do prezydium, skarga do sądu administracyjnego i skarga kasacyjna do NSA. Dziekan dokona skreślenia z listy takiej osoby w ramach czynności materialno-technicznej. A mówimy o osobie wydalonej z adwokatury, czyli prawomocnie pozbawionej prawa wykonywania zawodu przez sąd dyscyplinarny. Dodatkowe postępowanie przedłużało tylko istnienie formalnego wpisu tej osoby do rejestru adwokatów – tłumaczy mec. Przemysław Rosati.

– Dla pewności obrotu i bezpieczeństwa obywateli nie można dopuścić do tego, by osoba pozbawiona prawa do wykonywania zawodu widniała na liście adwokatów. Bo mogłaby ona nie ujawniać tego faktu i dalej reprezentować klientów. A to może powodować nieważność postępowania w sprawach cywilnych lub stanowić bezwzględną przyczynę odwoławczą w sprawach karnych – podsumowuje.

Czytaj więcej

Zatarcie skazania prokuratora, a wpis na listę adwokatów – wyrok WSA w Warszawie

Adwokacka spółka kapitałowa: NRA rozważa trzy możliwości, decyzję odłożono do maja

Naczelna Rada Adwokacka obradowała też nad koncepcją tzw. adwokackiej spółki kapitałowej. Ma ona na celu umożliwić adwokatom wchodzenie w prostą spółkę akcyjną lub spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (dziś prawo o adwokaturze dopuszcza tylko spółki osobowe). Pomysł ten, podobnie jak tzw. adwokacka umowa o współpracy, ma połączyć lepszą ochronę prawną z zachowaniem niezależności.

Jak poinformował nas mec. Rosati, toczy się dyskusja na temat trzech wariantów uregulowania takiej spółki.

Pierwsza zakłada, że w jej zarządzie będą tylko adwokaci, a wspólnikami mogą być także podmioty zewnętrzne, druga – że adwokaci muszą mieć większość w zarządzie, ale mogą być w nim też podmioty zewnętrzne, natomiast trzecia – że zarówno wśród wspólników, jak i w zarządzie mogą być wyłącznie adwokaci. Przy czym jako „adwokaci” liczą się także radcowie prawni, doradcy podatkowi i rzecznicy patentowi czy prawnicy zagraniczni. Podmioty zewnętrzne zaś to np. prywatny inwestor czy osoba wykonująca inny wolny zawód, która dziś nie może być wspólnikiem adwokata. 

Czytaj więcej

Adwokaci chcą mieć swoją "umowę o pracę"

– Uznaliśmy, że potrzebujemy czasu do namysłu, by decydując o wyborze jednej z trzech opcji, właściwie zabezpieczyć niezależność zawodu adwokata – wskazuje Przemysław Rosati.

Gdy NRA wybierze już jedną z opcji (decyzję odłożono do maja), zostanie ona uwzględniona w projekcie zmian prawa o adwokaturze jako jedna z form wykonywania zawodu. Projekt tej nowelizacji władze NRA przedstawiły w czwartek 6 marca podczas posiedzenia sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (patrz ramka). Formalnie ma on być procedowany jako projekt poselski.

Opinia dla „Rzeczpospolitej”
Dorota Kulińska, dyrektor Instytutu Legislacji i Prac Parlamentarnych NRA

Do tej pory wykonywanie zawodu adwokata w formie spółki kapitałowej w ogóle nie było dopuszczalne. Prace prowadzone przez NRA mają na celu takie ukształtowanie wymogów co do składu osobowego wspólników i członków organów spółek rozważanych jako nowe formy wykonywania zawodu, by nie naruszając systemowej konstrukcji tej odpowiedzialności, zapewnić klientom poczucie bezpieczeństwa, maksymalnego osobistego zaangażowania adwokata i zachowania tajemnicy. Świat się zmienia, a rozwinięty system ubezpieczeń jest na tyle elastyczny, że można skorzystać z jego mechanizmów, by odpowiedzialność za realizowane czynności zabezpieczyć. Wykonywanie zawodu w rozważanych obecnie przez NRA formach byłoby nadal kontrolowane w ramach odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Propozycje zmian w ustawie
Co przewiduje projekt?

– uporządkowanie źródeł finansowania samorządu adwokackiego, rozszerzenie zadań i celów jego działania i dostosowanie go do współczesnych wyzwań,
– doprecyzowanie zasad odpowiedzialności dyscyplinarnej,
– wprowadzenie możliwość zdalnych lub hybrydowych posiedzeń organów adwokatury,
– zmniejszenie liczebności komisji przeprowadzających egzamin na aplikację do dwóch przedstawicieli NRA i jednego z Ministerstwa Sprawiedliwości.
– skrócenie terminu na zawiadomienie okręgowej rady adwokackiej o rozpoczęciu działalności (z 30 do 3 dni).

To główne ustalenia zakończonego w sobotę posiedzenia Naczelnej Rady Adwokackiej. O pomyśle powołania ogólnopolskiego samorządu aplikantów adwokackich pisaliśmy już na łamach „Rz” w grudniu zeszłego roku. Do jego zadań należeć ma przede wszystkim przedstawianie postulatów dotyczących szkolenia aplikanckiego (w tym m.in. co do okresowej oceny jego przebiegu), podejmowanie inicjatyw w zakresie organizacji ogólnopolskich konkursów, konferencji i szkoleń́ dodatkowych, ale też działalności kulturalnej, integracyjnej i sportowej. Ma on również zwiększać świadomość przyszłych prawników w kwestii ich praw i obowiązków.

Pozostało jeszcze 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo drogowe
Rząd zaostrza przepisy z powodu 1 procentu kierowców
Nieruchomości
Drzewo może rzucać cień na nieruchomość sąsiada? Ważne orzeczenie SN
Konsumenci
Prawo zatrzymania. Siedmiu sędziów SN orzekło korzystnie dla frankowiczów
Praca, Emerytury i renty
Lawina wniosków o rentę wdowią. Ministra zwraca uwagę na jeden szczegół
Materiał Promocyjny
Sześćdziesiąt lat silników zaburtowych Suzuki
Praca, Emerytury i renty
Dodatkowe pieniądze po 60. roku życia. Kto ma prawo do emerytury kapitałowej?