Prezes KRN: Należy wciągnąć młodych rejentów w prace samorządu

Jakich zmian w prawie potrzebują rejenci?

W tej chwili rozmawiamy z Ministerstwem Sprawiedliwości o nowych czynnościach notarialnych. Pierwszą zmianę, dotyczącą prostej spółki handlowej, udało już się wprowadzić. Przepisy czekają na wejście w życie. Ministerstwo Sprawiedliwości rozmawia z nami też o pełnomocnictwie opiekuńczym. Jego wprowadzenie do systemu prawnego byłoby rewolucją dla osób objętych tą regulacją.

Czy kancelarie notarialne zdały egzamin w w trakcie pandemii?

Moim zdaniem tak. Nie mieliśmy żadnych sygnałów, że są problemy z dostępem do usług notarialnych – a to jest dla mnie najważniejsze. Kancelarie były również otwarte w godzinach przewidzianych przez przepisy, a więc przez minimum sześć godzin dziennie. Nie dochodziły też do nas sygnały, by w kancelariach nie były dochowywane standardy bezpieczeństwa.

Czytaj także: Są notariusze, którzy dbają wyłącznie o interes dewelopera

Jubileusz to dobry moment na podsumowanie. Co udało się samorządowi przez te 30 lat bycia niezależną profesją?

Na pewno sukcesem było uchwalenie samego prawa o notariacie. Akt ten dopasował model naszej pracy do potrzeb nowoczesnego obrotu prawnego oraz nowoczesnego obrotu gospodarczego. Dzięki niemu uzyskaliśmy również samorządność, państwowe biura notarialne zostały bowiem zlikwidowane.

I jak ta samorządność została przez rejentów wykorzystana?

Myślę, że dobrze zarówno w nadzorze zawodowym, sądownictwie dyscyplinarnym, jak i w pracy wewnątrz naszych struktur. Jesteśmy aktywni, jeśli chodzi o inicjatywy legislacyjne oraz współpracę przy tworzeniu prawa oraz uczestniczenie w strukturach notarialnych na poziomie międzynarodowym. Za sukces uważam wprowadzenie instytucji aktu poświadczenia dziedziczenia, który odciążył sądy, a zarazem wprowadził notariat na nową płaszczyznę zastrzeżoną dotąd dla sądownictwa. Dobrym krokiem było powierzenie nam przez państwo rejestru spadkowego obejmującego zarówno akty poświadczenia dziedziczenia, postanowienia o stwierdzeniu nabyciu spadku czy europejskie poświadczenia spadkowe. Trzeba też pamiętać, że uczestniczymy w systemie elektronicznej księgi wieczystej w zakresie składania wniosków z aktów notarialnych za pomocą systemu teleinformatycznego, co znacząco podwyższyło standardy bezpieczeństwa. Stworzyliśmy wreszcie elektroniczne repozytorium wypisów aktów notarialnych o charakterze centralnym, które może w przyszłości służyć do dalszego cyfrowego rozwoju państwa i notariatu. Choćby zapewnienia administracji skarbowej dostępu do wypisów aktów notarialnych w prawem przepisanym zakresie. Co znacząco obniżyłoby koszty archiwizacji tych dokumentów i zapewniło wyższy standard bezpieczeństwa. Przy okazji nowelizacji kodeksu spółek handlowych wypracowaliśmy też z właściwymi resortami rekomendację dotyczącą protokołowania walnych zgromadzeń oraz zgromadzeń wspólników za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość. Podpisaliśmy z Ministerstwem Rolnictwa i KOWR porozumienie dotyczące stosowania przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego.

A czego nie udało się zrobić? Porażka notariatu to...?

Dla mnie największą bolączką samorządu jest za mała aktywność młodych notariuszy.

A może to nie wina młodych notariuszy, tylko władz, które nie wyciągają do nich ręki?

Może. Nie chcę wskazywać na winnego. Bardzo mi jednak zależy na tym, żeby w tym zakresie nastąpiła poprawa. Należy wciągnąć młodych rejentów w prace ich samorządu. Jeśli nie widzą oni wszystkich zalet funkcjonowania samorządu, to znaczy że gdzieś, np. na etapie aplikacji, popełniamy błąd, nie wskazujemy należycie na rolę, jaką pełni samorząd zawodowy i na ile jest pomocny w codziennej pracy notariuszy.

Polski notariat obchodzi w tym roku 30-lecie. Tyle też lat ma ustawa powołująca państwa samorząd zawodowy do życia. Najważniejsza z nowelizacji, jaka w tym czasie weszła w życie dotyczyła...?

Było ich wiele. Spośród wzbudzających duże emocje w publicznej debacie przez szereg lat warto choćby wskazać na kwestie związane z aplikantami i przeprowadzaniem egzaminów na aplikację oraz egzaminów zawodowych. Główną rolę w zakresie organizacji komisji egzaminacyjnych przejął minister sprawiedliwości.

Była to potrzebna zmiana?

Kwestie te zostały uporządkowane, są przejrzyste, jasne i nie budzą wątpliwości ani ze strony samych egzaminowanych, resortu sprawiedliwości czy samorządu notarialnego. Życie pokazało, że ta sfera funkcjonuje dobrze.