Jawne zarobki adwokatów za szkolenie aplikantów - wyrok NSA

Wynagrodzenia adwokatów prowadzących zajęcia w ramach szkolenia aplikantów adwokackich podlegają udostępnieniu jako informacja publiczna – wynika z Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Aktualizacja: 06.11.2017 11:43 Publikacja: 06.11.2017 11:20

Jawne zarobki adwokatów za szkolenie aplikantów - wyrok NSA

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Pewna fundacja zwróciła się do Okręgowej Rady Adwokackiej we W. o udostępnienie imiennego wykazu wszystkich adwokatów, którzy prowadzili zajęcia w ramach szkolenia aplikantów adwokackich w roku 2015 wraz z każdorazowym podaniem wysokości wynagrodzenia (brutto) z tego tytułu.

Wicedziekan Okręgowej Rady Adwokackiej poinformował fundację, że żądane dane nie stanowią informacji publicznej, dlatego nie zostaną udostępnione. Z własnej woli dodał, że prowadził zajęcia z aplikantami z zakresu postępowania sądowoadministracyjnego, a z tego tytułu otrzymał wynagrodzenie brutto w kwocie 29 885 zł za cały 2015 rok.

W skardze na bezczynność organu fundacja podniosła, że samorząd zawodowy (samorząd adwokacki) jest podmiotem utworzonym przez państwo na podstawie ustawy, obowiązanym konstytucyjnie do udostępniania informacji o swojej działalności, co wynika wprost z art. 61 ust. 1 Konstytucji RP. W demokratycznym państwie prawa działanie tego samorządu powinna cechować transparentność, zwłaszcza w aspekcie finansowym. Szkolenie aplikantów adwokackich jest ustawowym zadaniem tego samorządu. Wnioski o udostępnienie informacji wymagają załatwienia ich w sposób prawem przewidziany albo przez dokonanie czynności materialno-technicznej udostępnienia żądanej informacji albo przez wydanie stosownych decyzji, czego zaniedbano.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie.

W uzasadnieniu WSA wskazał, że kształcenie aplikantów adwokackich przez samorząd adwokacki nie jest objęte sferą niepubliczną (prywatną), lecz stanowi realizację ustawowego zadania tego samorządu zawodowego. - Samorząd zawodowy wykonuje w tym zakresie zadania publiczne i wiedza o tej działalności jest niewątpliwie informacją publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej – wskazał.

Zdaniem WSA w takim też kontekście należało ocenić informacje objęte wnioskiem fundacji i w konsekwencji uznać, że dane nim objęte mają walor informacji publicznej w rozumieniu ustawy, łącznie za sferę wynagrodzenia. - Nie sposób (...) – przyjmując, że kształcenie aplikantów adwokackich przez samorząd adwokacki jest realizacją zadania publicznego - wyłączyć z niego kwestię wynagrodzenia osób kształcących, tym bardziej że czynione jest to ze składek organizowanych w tym celu – wyjaśniono w uzasadnieniu.

W skardze kasacyjnej od tego wyroku Okręgowa Rada Adwokacka zwróciła uwagę, że informacją publiczną jest wiadomość wytworzona przez samorząd adwokacki, pod warunkiem, że została wytworzona w ramach wykonywania zadań władzy publicznej (a nie własnych zadań samorządowych) i w związku z gospodarowaniem mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (a nie majątkiem samorządu adwokackiego). Jak wskazano, ustawodawca w art. 3 ustawy Prawo o adwokaturze wyraźnie wyodrębnił zadania samorządu adwokackiego (a więc nie zadania publiczne), z ogólnego katalogu zadań adwokatury. W katalogu tym mieszczą się zarówno zadania niestanowiące zadań władzy publicznej, jak i inne zadania – w tym zadania władzy publicznej (np. inicjatywy ustawodawcze). W art. 3 pkt 4 cytowanej ustawy wymieniono "doskonalenie zawodowe adwokatów i kształcenie aplikantów adwokackich", które nie jest zadaniem władzy publicznej, gdyż obowiązek doskonalenia zawodowego został nałożony na określoną grupę (adwokaci i aplikanci adwokaccy) i nie ma on charakteru powszechnego oraz nie wynika ze współżycia ludzi w określonej społeczności, a prawo korzystania ze szkolenia mają wyłącznie adwokaci i aplikanci adwokaccy, ponieważ szkolenie jest organizowane z ich prywatnych środków, a dla ogółu obywateli doskonalenie to jest niedostępne i nie mają oni roszczenia o przyznanie im prawa do udziału w tym doskonaleniu. -Umowa o szkolenie zawodowe jest umową prawa cywilnego, jest to czynność prawna prawa prywatnego, nie prawa publicznego, a zatem umowy związane z tym szkoleniem nie stanowią informacji publicznej – argumentowała ORA.

W skardze podkreśliła, że zgodnie z art. 3 pkt 6 ustawy Prawo o adwokaturze, samorząd adwokacki sprawuje zarząd majątkiem tego samorządu, a więc majątkiem pochodzącym ze składek członków samorządu, nie stanowi mienia komunalnego, ani majątku Skarbu Państwa. Doskonalenie zawodowe aplikantów adwokackich – jako wpisane do zadań własnych samorządu w art. 3 pkt 4 cyt. ustawy, musi być i jest finansowane z majątku samorządu, pochodzącego ze składek aplikantów. W tej materii samorząd adwokacki nie korzysta z mienia komunalnego, ani majątku Skarbu Państwa.

Innego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny. W wyroku z 11 maja 2017 r. (sygn. akt I OSK 2765/16) wskazano, że obowiązek doskonalenia zawodowego adwokatów i kształcenie aplikantów adwokackich jest realizowany w ramach szeroko pojętych zadań adwokatury, określonych w art. 1 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze, przez co doskonalenie i kształcenie nabiera charakteru publicznego i powszechnego – ma służyć udzielaniu pomocy prawnej i współdziałaniu w ochronie praw i wolności obywatelskich oraz w kształtowaniu i stosowaniu prawa. Mieści się w obszernie rozumianych zadaniach publicznych. - Okoliczność, że źródłem finansowania majątku samorządu adwokackiego są obowiązkowe składki poszczególnych członków oraz, że nie korzysta on z form wsparcia publicznego, dotacji, funduszy przekazywanych przez Skarb Państwa, nie oznacza że wiedza o majątku tego samorządu pochodzącego w tej części ze składek i opłat, z uwagi na wykonywane zadania publiczne wiążące się z jego działalnością, nie podlega upublicznieniu – wyjaśniono.

W uzasadnieniu zwrócono uwagę, że należności za prowadzenie zajęć z aplikantami adwokackimi były wypłacane z majątku Okręgowej Rady Adwokackiej, a więc informacja ta wiąże się z funkcjonowaniem i działalnością samorządu zawodowego w ramach zadań publicznych wynikających z powołanych przepisów. – Żądana informacja dotycząca imiennego wykazu wszystkich adwokatów, którzy prowadzili zajęcia w ramach szkolenia aplikantów adwokackich w roku 2015 wraz z każdorazowym podaniem wysokości wynagrodzenia (brutto) z tego tytułu dotyczy przeto realizacji zadania publicznego finansowanego z majątku tego samorządu zawodowego – stwierdził NSA.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów