Pucz Jewgienija Prigożyna w Rosji, przegrana Władimira Putina

– Wagner! Wagner! – skandowali mieszkańcy Rostowa nad Donem, gdy na rozkaz swego wodza najemnicy Grupy Wagner zaczęli wycofywać się z miasta.

Rostowczanie bili brawo wsiadającym na czołgi bojówkarzom. – Dzięki, że przyjechaliście do nas. Znów uwierzyłem w ten kraj – wołał jeden ze starszych mieszkańców.

Czytaj więcej

wywiad

Stefan Meister: Jewgienij Prigożyn mógł obalić Władimira Putina

Nowy zamach stanu jest możliwy, bo okazało się, że w niespodziewanych sytuacjach prezydent traci kontrolę nad krajem – uważa Stefan Meister, dyrektor instytutu Europy Wschodniej i Rosji w German Council on Foreign Relations, komentując przebieg rebelii Jewgienija Prigożyna w Rosji.

Potem w tłumie przepychali się, by uścisnąć rękę właściciela Grupy Wagnera, Jewgienija Prigożyna, który w piątek wszczął zbrojny pucz przeciw Kremlowi. Gdy po odjeździe najemników do centrum miasta przyjechała miejscowa policja, przywitały ją gwizdy i wrogie okrzyki.

Bunt Grupy Wagnera. Koniec mitu jednej Rosji

– Skończył się mit jedności putinowskiej. Ta wewnętrzna eskalacja rozdziela (też) rosyjskich żołnierzy. To nieuchronny rezultat, gdy popierasz i finansujesz legion najemników – skomentował dziwne zakończenie puczu włoski minister spraw zagranicznych Antonio Tajani.

W piątek wieczorem milioner i właściciel Grupy Wagnera Jewgienij Prigożyn ogłosił rozpoczęcie „marszu sprawiedliwości”. Kilka (możliwe, że i kilkanaście) tysięcy jego najemników ruszyło do Rostowa nad Donem i na Moskwę, by ukarać ministra obrony Siergieja Szojgu i szefa sztabu generalnego gen. Walerija Gierasimowa za niepowodzenia na wojnie z Ukrainą oraz rakietowy ostrzał baz wagnerowców rozmieszczonych na okupowanym terytorium Ukrainy.

Czytaj więcej

Komentarze

Jerzy Haszczyński: Jewgienij Prigożyn - zdrajca Kremla czy prorok?

Wydarzenia, które rozpętał Jewgienij Prigożyn, tak gnają, że trzeba aktualizować komentarze, próbować dostrzec drugie, trzecie dno.

Buntownicy, bez jednego wystrzału ani jakichkolwiek oznak sprzeciwu jednostek wojska, zajęli w Rostowie sztab Południowego Okręgu Wojskowego, który jest jednocześnie sztabem armii najezdniczej. Druga grupa (w której było około tysiąca pojazdów, w tym czołgi i wozy bojowe) ruszyła na Moskwę.

W sobotę rano Władimir Putin w orędziu telewizyjnym nazwał ich „zdrajcami”, a ich działania „wbijaniem noża w plecy”. Prigożyn, dotychczas podkreślający swą lojalność wobec prezydenta, wypowiedział mu posłuszeństwo.

Pucz Jewgienija Prigożyna. Kto jest buntownikiem

Po wystąpieniu Putin zniknął i nie wiadomo, gdzie był przez cały czas puczu. Dwa samoloty prezydenckie wystartowały z Moskwy na północ, ale brak jest informacji, by znajdował się na pokładzie któregoś. – On jest oczywiście „car”, „pierwszy”, ale do licha, kiedy trzeba, to powinien interweniować, a nie zmuszać, by za niego świecił oczyma Łukaszenko – skarżył się niezależnemu portalowi „Meduza” jeden z kremlowskich urzędników.

Na trasie grupy puczystów błyskawicznie jadącej do Moskwy kolejne jednostki wojskowe ogłaszały neutralność w konflikcie.

– Ciekawa tendencja, którą można opisać jako brak zrozumienia i elementarnego zaufania rosyjskiego Ministerstwa Obrony do swoich wojsk. Brak było rozeznania, które oddziały zajmują stronę proputinowską, a które proprigożyńską – opisał chaos puczu ukraiński analityk Ołeksandr Kowalenko.

Czytaj więcej

Komentarze

Michał Szułdrzyński: Wagnerowcy przyćmili Kaczyńskiego i Tuska

Jesteśmy świadkami tak ważnych, historycznych wydarzeń na Wschodzie, że w każdej chwili mogą one przyćmić największe choćby fajerwerki naszej kampanii wyborczej.

Rebeliantów próbowało atakować jedynie lotnictwo, tracąc 5–7 helikopterów i samolot używany jako latający punkt dowodzenia. Zginęło 13–20 rosyjskich pilotów oraz nieznana liczba osób cywilnych, w których samochody trafiły pociski z helikopterów.

Na ziemi zaś nie oddziały armii, ale formacje z innych resortów mundurowych – głównie Gwardii Narodowej – próbowały stawiać nieskuteczny opór, rozbiegając się po krótkich strzelaninach.

Nieudany pucz w Rosji. Wojsko odczuje jego wpływ

Na froncie Ukraińcy zaś odnotowali trochę więcej poddających się rosyjskich żołnierzy – pojedynczo i małymi grupami – którzy powoływali się na pucz za swoimi plecami.

Ale rajd buntowników nie wpłynął na przebieg działań wojennych. Bez wątpienia jednak rosyjska armia najezdnicza odczuje wpływ nieudanego puczu.

– Zaczną oddziaływać czynniki demoralizujące i destabilizujące, dlatego że niektóre jednostki są bardziej prigożyńskie, a inne lojalne prezydentowi. Nie można wykluczyć nawet lokalnych konfliktów przeradzających się w potyczki ze wszystkimi tego konsekwencjami – sądzi Kowalenko.

Inni eksperci uważają, że lotnicy będą się mścić na wagnerowcach za śmierć swoich kolegów, niby przypadkowo bombardując ich pozycje.

W sobotę wieczorem okazało się, że cały dzień przywódca buntowników negocjował z Aleksandrem Łukaszenką, co pod wieczór doprowadziło do zaskakującego zakończenia buntu. W zamian za gwarancje bezpieczeństwa Prigożyn zgodził się wyjechać na Białoruś, pozostawiając swoich najemników na łasce Kremla.

Wcześniej Putin prawdopodobnie próbował namówić innych przywódców państw formalnie sojuszniczych Rosji do interwencji, choćby dyplomatycznej. Ale Kirgizja i Kazachstan kategorycznie odmówiły, pozostał tylko Łukaszenko.

Wołodymyr Zełenski i Jewgienij Prigożyn. Komik i kucharz

„Putin przegrywa wojnę z komikiem, a jego własny kucharz urządza pucz” – podsumowywali wydarzenia mieszkańcy Moskwy, obserwując powstawanie okopów na granicach miasta. Ukraiński prezydent był wcześniej aktorem i występował w komediowych show, a Prigożyn zajmował się cateringiem na Kremlu i powszechnie nazywany jest „kucharzem Putina”.