Polski rząd przegrywa w TSUE z Komisją Europejską ws. lasów

Organizacje ochrony przyrody powinny mieć prawo kwestionować przed sądem plany urządzenia lasu - wynika z czwartkowego wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE.

Publikacja: 02.03.2023 10:14

Polski rząd przegrywa w TSUE z Komisją Europejską ws. lasów

Foto: PAP/Artur Reszko

mat

Jak pisaliśmy w serwisie klimat.rp.pl, sprawa (C 432/21), którą Polsce wytoczyła Komisja Europejska dotyczy braku standardów ochrony przyrody przy prowadzeniu gospodarki leśnej. Komisja podkreśla, że Polki i Polacy są pozbawieni prawa do sądu w zakresie skarżenia planów urządzenia lasu.

Komisja Europejska wniosła sprawę przeciwko Polsce w lipcu 2021 r. po wniesieniu skarg przez Pracownię na rzecz Wszystkich istot, WWF Polska oraz Fundacji Frank Bold. Sprawa dotyczy nieprzestrzegania podczas prowadzenia gospodarki leśnej wymogów ścisłej ochrony gatunkowej roślin i zwierząt. To kwestia niezgodności prawa polskiego z prawem europejskim, konkretnie polskiej ustawy o lasach z unijnymi dyrektywami: ptasią i siedliskową.

– Podczas prowadzenia gospodarki leśnej nagminnie naruszane są wymogi ścisłej ochrony gatunkowej, na przykład wycinki prowadzone są w szczycie sezonu lęgowego ptaków. Powoduje to płoszenie, niszczenie siedlisk ptaków a nieraz całych lęgów. Gospodarka leśna jest także głównym zagrożeniem dla chronionych siedlisk leśnych Natura 2000 w Polsce. Ponad połowa z nich znajduje się w niewłaściwym stanie ochrony, a stan ochrony aż 30% uległ pogorszeniu. Oczekujemy realnej a nie papierowej ochrony przyrody w lasach. Wyrok TSUE może przyspieszyć niezbędne zmiany na rzecz głębokiej reformy gospodarki leśnej – mówi Sylwia Szczutkowska z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot.

Komisja zarzuca także Polsce, że społeczeństwo nie może skarżyć przed polskimi sądami planów urządzenia lasu (tzw. PULi), na podstawie których prowadzona jest gospodarka leśna. Jak ważna to kwestia pokazał przykład masowych wycinek w Puszczy Białowieskiej, których nie można było powstrzymać w polskim sądzie. Ówczesna wycinka została wstrzymana dopiero po interwencji TSUE. W międzyczasie wycięto 200 tys. m3 drzew, z czego połowę w najcenniejszych, ponadstuletnich drzewostanach.

Czytaj więcej

Ważny wyrok UE dotyczący przyszłości polskich lasów niebawem

W wydanym dziś wyroku Trybunał Sprawiedliwości UE uwzględnił skargę Komisji Europejskiej.

Co do pierwszego zarzutu, Trybunał doszedł do wniosku, że wprowadzone do ustawy o lasach domniemanie, zgodnie z którym gospodarka leśna wykonywana według wymagań dobrej praktyki nie narusza przepisów o ochronie przyrody, jest równoznaczne z umożliwieniem odstępstwa, w sposób ogólny, od przepisów wdrażających do polskiego prawa dyrektywy 92/43/EWG i 2009/147/WE. Zdaniem TSUE, jest to nie do pogodzenia z nałożonym na państwa członkowskie obowiązkiem ustanowienia ścisłej ochrony gatunków zwierząt i ptactwa, jak również podjęcia działań dla ochrony siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków. Co więcej, w ocenie Trybunału, polskie prawo (w szczególności art. 14b ust. 3 ustawy o lasach) nie odpowiada określonym w ww. dyrektywach warunkom, które państwa członkowskie powinny przestrzegać, jeśli, na zasadzie wyjątku, zamierzają wprowadzić odstępstwa od rozwiązań przyjętych w prawie Unii.

Jeśli chodzi o zarzut drugi, Trybunał stanął na stanowisku, że plan urządzenia lasu może odpowiadać pojęciu planu lub przedsięwzięcia, które choć nie są bezpośrednio związane z zagospodarowaniem terenu lub konieczne do jego zagospodarowania, mogą na ów teren w istotny sposób oddziaływać w rozumieniu dyrektywy 92/43/EWG.

"Rodzi to konieczność umożliwienia wystąpienia do sądu z wnioskiem o zbadanie, pod względem merytorycznym formalnym, legalności planów urządzenia lasu. Odpowiada to postanowieniom konwencji z Aarhus, które przyznają członkom zainteresowanej społeczności dostęp do procedury odwoławczej przed sądem (lub innym niezależnym i bezstronnym organem powołanym z mocy ustawy)" - czytamy w komunikacie. Trybunał przypomniał jednocześnie, że dostęp do sądu musi spełniać wymogi jasności i precyzji i nie może być obwarowany dodatkowymi kryteriami (jak np. przesłanką zapobieżenia szkodzie, które może zostać wyrządzona w związku z bezprawnym oddziaływaniem na środowisko).

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-423/21 Komisja przeciwko Polsce (Gospodarka leśna i dobra praktyka leśna)

Czytaj więcej

Szafraniuk: Wykonanie wyroku TSUE może doprowadzić do prawdziwej rewolucji

Jak pisaliśmy w serwisie klimat.rp.pl, sprawa (C 432/21), którą Polsce wytoczyła Komisja Europejska dotyczy braku standardów ochrony przyrody przy prowadzeniu gospodarki leśnej. Komisja podkreśla, że Polki i Polacy są pozbawieni prawa do sądu w zakresie skarżenia planów urządzenia lasu.

Komisja Europejska wniosła sprawę przeciwko Polsce w lipcu 2021 r. po wniesieniu skarg przez Pracownię na rzecz Wszystkich istot, WWF Polska oraz Fundacji Frank Bold. Sprawa dotyczy nieprzestrzegania podczas prowadzenia gospodarki leśnej wymogów ścisłej ochrony gatunkowej roślin i zwierząt. To kwestia niezgodności prawa polskiego z prawem europejskim, konkretnie polskiej ustawy o lasach z unijnymi dyrektywami: ptasią i siedliskową.

Pozostało 85% artykułu
Podatki
Skarbówka zażądała 240 tys. zł podatku od odwołanej darowizny. Jest wyrok NSA
Prawo w Polsce
Jest apel do premiera Tuska o usunięcie "pomnika rządów populistycznej władzy"
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw
Praca, Emerytury i renty
Ile trzeba zarabiać, żeby na konto trafiło 5000 zł
Materiał Promocyjny
Klimat a portfele: Czy koszty transformacji zniechęcą Europejczyków?
Prawo karne
Rząd zmniejsza liczbę więźniów. Będzie 20 tys. wakatów w celach