Bonifikata od opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste

Bonifikata od opłat rocznych od gruntów warszawskich oddawanych w użytkowanie wieczyste na podstawie art. 214 ustawy o gospodarce nieruchomościami (u.g.n.) przysługuje wyłącznie spadkobiercom byłych właścicieli – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny (sygnatura akt: OSK 1156/11).

Bonifikaty nie dostanie więc wnuczka obdarowana przez dziadków udziałem w nieruchomości ani Eugeniusz B., który odkupił roszczenia od spadkobiercy byłych właścicieli. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił ich skargę na decyzję ustalającą opłatę roczną z tytułu ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, a NSA oddalił skargę kasacyjną.

Sporna kwestia

Małżonkowie K. i małżonkowie D., współwłaściciele nieruchomości warszawskiej, nie złożyli w terminie wniosku dekretowego, wobec czego Prezydium Rady Narodowej m.st. Warszawy odmówiło przyznania im prawa własności czasowej. W 1984 r. państwo D. podarowali swoje udziały w tej nieruchomości wnuczce Jadwidze B. Syn państwa K. sprzedał natomiast roszczenia Eugeniuszowi B., a ten darował część udziałów swojej córce Grażynie Z.

Gdy tylko stało się to możliwe, wszyscy troje: Jadwiga B., Eugeniusz B. i Grażyna Z., zaczęli zabiegać o zwrot nieruchomości na podstawie art. 214 u.g.n. Przepis uprawniał właścicieli nieruchomości, którzy nie złożyli w terminie wniosku o przyznanie wieczystej dzierżawy w trybie art. 7 dekretu o gruntach warszawskich lub którym złożony wniosek nie został uwzględniony, do uzyskania użytkowania wieczystego gruntu i odzyskania – choć tylko małych – domów. Zwrócona mogła być tylko jedna nieruchomość, a kolejnym ograniczeniem stał się termin składania wniosków: do 31 grudnia 1988 r.

Starania zainteresowanych przyniosły w końcu decyzję prezydenta Warszawy z 2009 r. orzekającą o ustanowieniu prawa użytkowania wieczystego dwóch działek oraz o zwrocie własności wzniesionego na nich budynku proporcjonalnie do współudziałów. Kwestą sporną stała się wysokość opłaty rocznej.

Spadkobiercom lżej

W decyzji zaskarżonej najpierw do WSA w Warszawie, a następnie do NSA, opłata została ustalona na 12 tys. zł rocznie. Zdaniem skarżących opłata ta powinna być symboliczna, taka jaką ustala się za grunty oddane w użytkowanie wieczyste na podstawie art. 7 dekretu o gruntach warszawskich. Oba sądy uznały jednak, że wysokość opłaty rocznej została ustalona prawidłowo. Wniosek reprywatyzacyjny był rozpoznawany w trybie art. 214 u.g.n., więc nie ma podstawy prawnej do ustalenia czynszu symbolicznego. Nie było też podstaw do zastosowania bonifikaty wynikającej z uchwały nr 579 Rady m.st. Warszawy z 8 listopada 2007 r. w sprawie zasad gospodarowania zasobem nieruchomości Warszawy (...).

Paragraf 4 owej uchwały przewiduje 80 proc. bonifikaty od opłat rocznych za użytkowanie wieczyste, jeżeli grunt jest oddawany w trybie art. 214 u.g.n., byłym właścicielom lub ich spadkobiercom. Adwokat Krzysztof Maśliński reprezentujący skarżących bezskutecznie przekonywał w NSA, że wnuczka obdarowana przez państwo D. jest ich spadkobierczynią jako zstępna.

– Uchwała wylicza jedynie dotychczasowych właścicieli i ich spadkobierców – powiedziała sędzia Izabella Kulig-Maciszewska. – Skarżący nie nabyli przysługujących im roszczeń w drodze dziedziczenia, ale sprzedaży i darowizny. Nie mają więc prawa do bonifikaty.

– Orzeczenie sądu nie mogło być inne – ocenia adwokat Jan Stachura, ekspert w sprawach gruntów warszawskich.

– Rada Miasta może ustalić określoną kategorię osób uprawnionych do uzyskiwania bonifikat. Ma takie prawo i trzeba się z nim zgodzić, ponieważ sąd nie może zmieniać prawa. Przepisy brzmią jednoznacznie i nawet gdyby zastosować wykładnię celowościową, nie może ona zmienić ich treści.

Ryszard Grzesiuła, wiceprezes Stowarzyszenia Dekretowiec