Nie wszystkie roboty budowlane wymagają uzyskania pozwolenia na budowę, albo zgłoszenia do organu administracji architektoniczno-budowlanej. Tylko wówczas, gdy dla realizacji danego zamierzenia budowlanego wymagane byłoby zgłoszenie lub pozwolenie na budowę, a inwestor rozpoczął realizację inwestycji bez takiego pozwolenia (bądź zgłoszenia), organy nadzoru budowanego w procedurze legalizacyjnej zobowiązane byłyby do dokonania oceny, czy dane zamierzenie jest zgodne z planem miejscowym lub decyzją ustalającą warunki zabudowy.
Czytaj także: Nakaz remontu zamiast nakazu rozbiórki, choć naprawa nieopłacalna - wyrok WSA