Kobietom wciąż trudno skruszyć szklany sufit w finansach

W 2023 r. kobiety stanowiły już tylko 44 proc. dyrektorów powołanych do zarządów i rad nadzorczych największych instytucji finansowych notowanych na giełdach Europy, w tym banków i dużych ubezpieczycieli. To znacznie mniej niż rok wcześniej, gdy ich udział sięgał 51 proc. – wynika z najnowszego raportu firmy EY „European Financial Services Boardroom Monitor”, który „Rzeczpospolita” opisuje jako pierwsza.

Kluczowe jest doświadczenie zawodowe

Wprawdzie w 2023 r. (także dzięki ubiegłorocznym nominacjom) udział kobiet w radach nadzorczych czołowych firm finansowych w Europie wzrósł do 43 proc. z 42 proc. rok wcześniej, ale – jak przypominają autorzy raportu – 31 proc. z nich nadal nie osiągnęło minimum wymaganego w unijnych regulacjach zawartych w European Women on Boards Directive. Zgodnie z tą dyrektywą z początkiem lipca 2026 r. duże spółki giełdowe w Unii powinny wykazać się co najmniej 40-proc. udziałem kobiet w radach nadzorczych albo 33-proc. we władzach (wraz z zarządami).

Szukając powodów ubiegłorocznego spadku nominacji kobiet do władz czołowych spółek finansowych, eksperci EY zwracają uwagę na rosnące znaczenie określonych doświadczeń zawodowych, w tym szczególnie wcześniejszej praktyki w zarządzie. Prawie sześciu na dziesięciu dyrektorów powołanych w ubiegłym roku do władz największych firm sektora finansów zajmowało już wcześniej stanowiska w zarządach (także w innych branżach). W tej grupie tylko 38 proc. stanowiły kobiety, które znacznie rzadziej awansują na stanowiska zarządcze.

Czytaj więcej

Opinie i komentarze

Piotr Sankowski: System karier naukowych do zmiany. Dyskryminuje kobiety

W państwach, gdzie badacze muszą starać się o tytuł doktora habilitowanego, wzrost produktywności naukowej jest wyraźnie słabszy. I system uderza w młodych, zwłaszcza kobiety – mówi dr hab. Piotr Sankowski, prof. UW, prezes IDEAS NCBR.

Podobną przewagę mężczyzn widać również w obecnych władzach spółek finansowych; podczas gdy 64 proc. zasiadających tam panów zajmowało już wcześniej stanowiska w zarządach, to wśród kobiet jest to 51 proc. Jak przypomina raport, jedynie 29 proc. kluczowych top menedżerów w największych firmach sektora finansów w Europie (prezesów, starszych dyrektorów czy dyrektorów finansowych – CFO) to kobiety.

Zadbać o pulę kobiecych talentów

Jeszcze większy dystans mają do nadrobienia spółki w Polsce. Jak wynika z analiz 30% Club Poland – organizacji, która przekonuje firmy do zwiększania udziału kobiet we władzach – kobiety wciąż pozostają w Polsce mniejszością we władzach spółek z WIG140, w tym szczególnie w ich zarządach (na koniec 2022 r. udział kobiet w zarządach wynosił tylko 12,2 proc.).

Milena Olszewska-Miszuris, współprzewodnicząca 30% Club Poland, zwraca uwagę, że sektor finansowy i tak wypada pod tym względem najlepiej – był jedynym na GPW, w którym łączny udział kobiet we władzach zbliżył się do jednej czwartej (24,7 proc)., a w radach nadzorczych – do 30 proc.

Czytaj więcej

Opinie Ekonomiczne

Katarzyna Kucharczyk: Menedżerki w odwrocie? Grubszy szklany sufit w spółkach

Różnorodność to wartość, a nie problem. Również w biznesie. Niestety, teorię od praktyki nadal dzieli przepaść. Dobrze to widać w świecie finansów, gdzie kobiet na stanowiskach menedżerskich miało być coraz więcej. A ich ubyło.

To jednak nadal sporo poniżej wymaganego w 2026 r. minimum. Jak podkreśla Omar Ali, partner zarządzający w EY EMEIA Financial Services, chcąc mieć większą liczbę kandydatek z doświadczeniem w zarządach, firmy muszą zawczasu zadbać o silną i różnorodną pulę talentów, zapewniając im szerokie możliwości awansu. Dotyczy to także sektora finansów, gdzie na razie kobiety zajmują głównie funkcje wspierające.

Pokazuje to także najnowsza edycja raportu „Kobiety w finansach” przygotowana przez firmę rekrutacyjną Antal wraz z CFA Society Poland, opublikowana pod koniec 2023 r. pod patronatem „Rzeczpospolitej” i „Parkietu”. Jak zwraca uwagę Artur Skiba, prezes Antala, chociaż w polskim sektorze finansów to kobiety zdecydowanie częściej niż mężczyźni wskazywały w badaniu, że kariera jest dla nich bardzo ważna, to niemal wszystkie oceniły, że mają umiarkowany wpływ na rozwój sektora finansów.

Czytaj więcej

Rynek pracy

Ekspertki radzą, jak przebijać szklane sufity

Gdy nie wystarcza presja regulacji czy inwestorów, o różnorodność płci we władzach firm mogą i powinny zadbać same kobiety.

W ubiegłym roku ankietowane finansistki znacznie rzadziej (19 proc.) mówiły o dużym wpływie kobiet na rozwój sektora w Polsce niż w poprzedniej edycji badania w 2021 r. (26 proc.). Na pytanie, co pomaga w karierze kobiet, większość pań odpowiedziała, że elastyczny czas pracy, rosnące domowe dochody oraz obecność innych kobiet na strategicznych stanowiskach. Z kolei za główne bariery na drodze kobiecych karier uczestniczki badania uznały uwikłanie pań w tradycyjne role, trudności w pogodzeniu pracy z życiem prywatnym oraz tzw. fasadową skromność.

Jak tłumaczy Artur Skiba, daleka wciąż od równowagi reprezentacja kobiet na najwyższych stanowiskach w firmach wynika też z faktu, że na stanowiska zarządcze od zawsze aplikuje zdecydowana większość mężczyzn. – Niemniej w procesie rekrutacji płeć nie ma w tym momencie znaczenia, liczą się kompetencje – podkreśla prezes Antala.

Różnorodna praktyka

Raport EY zwraca uwagę, że w obecnych, bardzo zmiennych warunkach w sektorze finansów coraz bardziej liczą się dodatkowe kompetencje i umiejętności. W ostatnich latach zyskują na znaczeniu te związane z nowymi technologiami i ESG. W ubiegłym roku 27 proc. dyrektorek i dyrektorów powołanych do władz czołowych spółek finansowych miało doświadczenie w nowych technologiach, a 22 proc. – praktykę w obszarze ESG i zrównoważonego rozwoju.

Czytaj więcej

Rynek pracy

Polacy daleko za unijną czołówką w edukacji online

Nie najlepiej z cyfrowym kształceniem się Polaków. Udział dorosłych internautów, którzy w zeszłym roku uczyli się zdalnie, jest nad Wisłą aż o 40 proc. niższy niż średnia dla całej Unii Europejskiej.

Jak zaznacza Anna Sirocka, partnerka w EY Polska i prezeska Fundacji Liderek Biznesu, podczas gdy pewna baza kompetencyjna jest niezmienna, to zakres umiejętności oczekiwanych od top menedżerów będzie się rozszerzał, aby skutecznie reagować na obecne i przyszłe wyzwania rynkowe. Chodzi zwłaszcza o kompetencje w obszarze technologii.