Byłeś świadkiem na Policji? Możesz ubiegać się o zwrot kosztów podróży

Na taki problem w wystąpieniu do Ministra Sprawiedliwości zwraca uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich.

Na podstawie art. 618k Kodeksu postępowania karnego wezwany w charakterze świadka ma prawo ubiegania się o zwrot kosztów podróży oraz zarobku lub dochodu utraconego z powodu stawiennictwa na wezwanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze.

Jak się jednak okazuje, obowiązek spoczywający na organach jest traktowany przez funkcjonariuszy policji niejednolicie. Niektóre jednostki policji błędnie przyjmują, iż zastosowanie obowiązującego przepisu uznaje się za możliwe w sytuacji, gdy uprawniony sam wykaże zainteresowanie odnośnie zwrócenia mu kosztów.

Tymczasem Rzecznik Praw Obywatelskich podkreśla, iż z treści przepisu jednoznacznie wynika, iż funkcjonariusze mają obowiązek pouczyć uprawnionych o prawie i trybie złożenia wniosku o zwrot kosztów stawiennictwa w charakterze świadka.

W postępowaniu sądowym wezwanie świadka zawiera pisemne pouczenie o prawie do zwroty kosztów podróży i odszkodowania za utracony zarobek. – Dzięki temu pouczeniu, uprawniony, na etapie postępowania sądowego, ma właściwą informację o przysługującym prawie – wskazuje RPO, który zaznacza, iż w wezwaniu świadka przez Policję brak jest odpowiedniego zapisu w pouczeniu. – Jest to sytuacja, z punktu widzenia ochrony praw uczestników postępowania niewłaściwa – uważa.

Zdaniem Rzecznika pouczenie o prawie ubiegania się o zwrot kosztów powinno być zamieszczone w druku wezwania świadka. Natomiast w przypadku telefonicznego wezwania, stosowna informacja, powinna być przekazywana w trakcie rozmowy ze świadkiem. – Nie można bowiem przyjąć, iż obowiązek ustnego pouczenia będzie rzeczywiście realizowany ani wykluczyć, iż uprawniony do zwrotu kosztów, zanim zostanie ustnie pouczony o swoim prawie zniszczy dokumenty i dowody, które wraz z wnioskiem winien przedłożyć w celu uzyskania stosownego zwrotu – zauważa w wystąpieniu Stanisław Trociuk, zastępca RPO.

Najważniejsze informacje

Jak ubiegać się o zwrot kosztów podróży

- należności przyznaje się na wniosek.

- wniosek o przyznanie należności składa się ustnie do protokołu lub na piśmie, w terminie zawitym 3 dni od dnia zakończenia czynności z udziałem osoby uprawnionej

- roszczenie o zwrot należności przedawnia się z upływem 3 lat od dnia powstania tego roszczenia

- świadek, osoba mu towarzysząca, biegły, tłumacz oraz specjalista nie będący funkcjonariuszem organów procesowych powinni być pouczeni o prawie i sposobie zgłoszenia wniosku o zwrot należności oraz o skutkach niezachowania terminu.