Prokuratura Krajowa podała, o co chodzi w dwunastu śledztwach ws. Orlenu

Pierwsze, wielowątkowe śledztwo przejęte z Prokuratury Okręgowej w Płocku, dotyczy zaniżania cen paliw w 2023 r. Powierzono je Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Czy tania benzyna przedwyborcza była przestępstwem?

To śledztwo zostało wszczęte w sprawie sprowadzenia bezpośredniego niebezpieczeństwa szkody majątkowej w wielkich rozmiarach spółce Orlen S.A. z siedzibą w Płocku w okresie od 1 sierpnia 2023 roku do 31 października 2023 roku. Prokuratura podejrzewa, że doszło do nadużycia uprawnień przez osoby zarządzające spółką. Przy ustalaniu hurtowych i detalicznych cen paliw płynnych w 2023 roku niezasadnie zaniżono je względem cen rynkowych. Według rzecznika, mogło to spowodować szkodę majątkową w wielkich rozmiarach (przestępstwo z art. 296 § 1a kodeksu karnego).

Jak poinformował prok. Przemysław Nowak, na razie nikomu nie postawiono zarzutów. Trwają przesłuchania świadków. Dotychczas przesłuchano blisko 120 osób, w tym osoby zatrudnione w Orlenie, w PERN i w Ministerstwie Klimatu. Zabezpieczono też obszerną dokumentację w formie tradycyjnej, jak i elektronicznej, która obecnie poddawana jest analizie. Trwają  oględziny licznych elektronicznych nośników danych oraz zawartości kilkunastu skrzynek poczty elektronicznej.

W toku śledztwa dopuszczono dowód z opinii biegłych z zakresu nauk ekonomicznych oraz rynku paliw, w szczególności w celu kompleksowej oceny prawidłowości planowania, wdrożenia i monitorowania polityki cenowej Orlen S.A. dotyczącej paliw płynnych.

Jak drogo połączono PKN Orlen z Grupą Lotos

Drugim postępowaniem objęto osławioną fuzję Orlenu z Lotosem. Śledczy badają, czy doszło do nieprawidłowości przy łączeniu spółek PKN Orlen z Grupą Lotos oraz sprzedaży udziałów w spółkach należących do Grupy Lotos., to jest o przestępstwa z art. 296 § 1 i 3 k.k. i innych. Śledztwo to również zostało przejęte do dalszego prowadzenia z Prokuratury Okręgowej w Płocku.

Śledczy przesłuchali już blisko 40 świadków, w tym pracowników Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, byłych pracowników Grupy Lotos S.A. oraz przedstawicieli podmiotów nabywających aktywa Grupy Lotos S.A. w związku z realizacją środków zaradczych Komisji Europejskiej. Na dalszym etapie postępowania zachodzi konieczność przesłuchania kolejnych kilkudziesięciu osób, w tym funkcjonariuszy publicznych. W tym śledztwie też nikt nie usłyszał zarzutów. Wśród dokumentów, które zostały zabezpieczone, są umowy związane ze zbyciem udziałów w spółkach wchodzących w skład Grupy Lotos S.A., w tym 30% udziałów w spółce Rafineria Gdańska na rzecz saudyjskiego podmiotu Saudi Aramco.

Śledczy mają też wyniki kontroli prowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli  w zakresie sprawowania nadzoru przez Ministerstwo Aktywów Państwowych nad procesem połączenia spółek PKN Orlen S.A. i Grupy Lotos S.A.  NIK stwierdziła, że zbycie aktywów w ramach połączenia Orlenu SA i Grupy Lotos SA o 5 mld zł poniżej wartości ich wyceny było niegospodarne. Poza tym Orlen pod rządami Daniela Obajtka wydał prawie 200 milionów złotych na doradców pracujących przy tej transakcji. Dodatkowe 50 milionów dorzucił Lotos.

- Dokumentacja ta jest cały czas analizowana. Prokurator zwróci się do Komisji Europejskiej o przekazanie dokumentacji, która została przesłana w związku z planowanym, a następnie zrealizowanym procesem połączenia spółek PKN Orlen S.A. z Grupą Lotos S.A. Nadto na dalszym etapie postępowania zajdzie konieczność wykonania licznych czynności procesowych w ramach międzynarodowych pomocy prawnych na okoliczność zawartych umów handlowych, poprzedzających je rozmów i negocjacji – informuje prok. Przemysław Nowak.

Co jeszcze śledczy badają w Orlenie?

Oprócz tych dwóch śledztw, inne jednostki prokuratury prowadzą obecnie kolejne postępowania:

Prokuratura Regionalna w Warszawie - śledztwo w sprawie działania na szkodę spółek OTS Switzerland Gmbh (Grupa Orlen) i Orlen S.A. w związku z zawarciem niekorzystnych kontraktów na zakup ropy naftowej.

Prokuratura Regionalna w Warszawie  – wielowątkowe śledztwo w sprawie m.in. postępowań zakupowych związanych z zaprojektowaniem i wykonaniem infrastruktury oraz innych prac przy budowie Kompleksu Olefiny III w Płocku, a także umów zawieranych w związku z tą inwestycją przez Orlen S.A. z innymi spółkami.

Prokuratura Regionalna w Łodzi  – śledztwo w sprawie nadużycia uprawnień w 2023 r. poprzez zawarcie umowy z amerykańską firmą na sporządzenie raportu dotyczącego działań podejmowanych na rzecz Orlenu przez inne podmioty oraz wydatkowanie na ten cel kwoty 480 630 zł.

Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga w Warszawie – śledztwo w sprawie przywłaszczenia w latach 2018–2023 kwoty 743 050 zł poprzez wydatkowanie środków z służbowych kart płatniczych przez byłych członków zarządu i kadrę zarządzającą spółki na cele niezgodne ze statutem i działalnością spółki, a także nadużycia uprawnień w 2022 r. przy finansowaniu podróży służbowych, ze szkodą majątkową w wysokości co najmniej 3 616 917 zł.

Prokuratura Okręgowa w Warszawie – śledztwo w sprawie złożenia w 2021 i 2023 r. przed Sądem Rejonowym dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie fałszywych zeznań dotyczących okoliczności zatrudnienia ustalonych osób w spółkach Grupy Orlen.

Prokuratura Okręgowa w Warszawie – śledztwo w sprawie niedopełnienia obowiązków i przekroczenia uprawnień w okresie od grudnia 2021 roku do grudnia 2023 roku przy zawieraniu umów dotyczących kampanii reklamowych polegających na zawyżaniu cen za realizowane usługi i działaniu na szkodę Orlen S.A.

Prokuratura Okręgowa w Płocku  – śledztwo w sprawie nieprawidłowości zarządczych kadry menadżerskiej ORLEN S.A. w Płocku w okresie od 11 kwietnia 2024 r. do 30 września 2024 r.

Prokuratura Okręgowa w Płocku  – śledztwo w sprawie darowizny maseczek i środków dezynfekcyjnych przez Fundację Orlen do Watykanu.