PKW nie musi się spieszyć z decyzją ws. sprawozdania PiS. Co z subwencją dla partii?

Choć partie czekają na subwencje jak na tlen, to zatwierdzenie ich sprawozdań finansowych przez Państwową Komisję Wyborczą, na które teoretycznie jest sześć miesięcy, można przeciągać do woli.

Aktualizacja: 02.08.2024 07:30 Publikacja: 02.08.2024 04:30

Kampania wyborcza do Parlamentu Europejskiego 2024. Prezes PiS Jarosław Kaczyński podczas spotkania

Kampania wyborcza do Parlamentu Europejskiego 2024. Prezes PiS Jarosław Kaczyński podczas spotkania z mieszkańcami w Klwatce Królewskiej

Foto: PAP/Wojtek Jargiło

Państwowa Komisja Wyborcza odroczyła wydanie długo oczekiwanej decyzji w sprawie zatwierdzenia bądź odrzucenia sprawozdania finansowego komitetu Prawa i Sprawiedliwości do 29 sierpnia. Powodem była konieczność uzyskania dodatkowych dokumentów od Rządowego Centrum Legislacji i NASK. Choć prawo nakłada na komisję obowiązek podjęcia decyzji w ciągu sześciu miesięcy, w praktyce przekroczenie tego terminu nie powoduje żadnych skutków. Dlaczego?

Czytaj więcej

PKW pod presją. PiS szuka planu B na finansowanie

Subwencja PiS. Co orzekł Sąd Najwyższy w sprawie spóźnionej decyzji Komisji?

— Jak wynika z orzecznictwa, sześciomiesięczny termin na badanie prawidłowości sprawozdania finansowego traktowany jest jako przepis instrukcyjny. To jest taki, którego powinno się dochować, ale za naruszenie którego nie ma żadnych sankcji — tłumaczy mec. Dariusz Lasocki, były członek PKW.

Tak uznał m.in. Sąd Najwyższy 2 marca 2020 r. w orzeczeniu wydanym na kanwie wyborów samorządowych z 2018 r. Jeden z komitetów zaskarżył uchwałę o odrzucenie sprawozdania finansowego, podnosząc, że została podjęta z naruszeniem kodeksu wyborczego. W tamtym przypadku przepisowe sześć miesięcy mijało 4 sierpnia 2019 r., podczas gdy uchwała PKW została wydana dopiero 16 grudnia. Według skarżącego tym samym oznaczało to, że jest nieważna, a sprawozdanie finansowe komitetu należy uznać za przyjęte bez zastrzeżeń.

Państwowa Komisja Wyborcza

Państwowa Komisja Wyborcza

PAP

SN w składzie siedmiu sędziów orzekł, że termin ten ma charakter instrukcyjny, a kodeks wyborczy nie przewiduje żadnej sankcji za jego przekroczenie (zarówno w postaci nieważności lub też bezskuteczności uchwały, jak i automatycznego przyjęcia sprawozdania w momencie upływu terminu na jego rozpoznanie).

— Świadczy to o tym, że nie było wolą ustawodawcy wprowadzanie terminu zawitego, wiążącego PKW, a jedynie terminu instrukcyjnego, wskazującego, w jakim czasie powinny zostać rozpoznane sprawozdania finansowe — stwierdził SN (sygn. akt NSW 1/20.)

Czytaj więcej

Czy będą wcześniejsze wybory? Prof. Szymon Ossowski: To element politycznej taktyki Donalda Tuska

Subwencja dla PiS? W praktyce PKW może jeszcze raz poprosić o dodatkowe dokumenty

A to oznacza, że choć PKW odroczyła wydanie decyzji w sprawie finansowania kampanii PiS do 29 sierpnia, nie jest wcale przesądzone, że wówczas podejmie decyzję. A nie np. znów poprosi o dodatkowe dokumenty.

— Z prawnego punktu widzenia taka sytuacja jest teoretycznie możliwa, z uwagi na to, że termin na wydanie uchwały jest tylko instrukcyjny, jednak z tego, co się orientuję, uchwała w tym terminie już zapadnie — mówi Krzysztof Izdebski, ekspert Fundacji Batorego.

— PKW powinna ocenić sprawozdania w terminie sześciu miesięcy, bo był na to czas. Występowanie o dodatkowe dokumenty już nawet nie za pięć dwunasta, ale pięć po, jest sporym niedociągnięciem, których w przyszłości trzeba się wystrzegać. Partie polityczne i ich kampanie, jak wiemy, finansuje się z różnych źródeł, w tym z kredytów bankowych. Ich spłata zazwyczaj jest określana w oparciu o terminy na rozpatrzenie sprawozdania i wypłaty subwencji — zauważa Dariusz Lasocki.

Dodaje on, że w normalnej sytuacji, wobec nieterminowego spełniania świadczenia należą się odsetki, o których tu nie ma przecież mowy.

19,5 mln zł

może stracić PiS (75 proc. subwencji),

jeśli PKW odrzuci sprawozdanie finansowe partii

— Niestety, jak wkracza polityka, to normy prawne muszą jej ustąpić — pointuje.

— Bez pieniędzy nie ma polityki — mówi prof. Szymon Ossowski, politolog z UAM w Poznaniu.

I choć, jak tłumaczy, trudno mu wciąż uwierzyć w to, by PiS-owi rzeczywiście odebrano finansowanie, to w jego ocenie wszystko wskazuje na to, że do tego może dojść.

Eksperci: potrzebne zmiany w przepisach i organizacji PKW

Co to oznacza dla partii? Przede wszystkim konieczność szukania pieniędzy u darczyńców, posiłkowanie się kredytami i pożyczkami.

— Przypomnijmy, że gdy PSL straciło finansowanie, musiało sprzedać swoją siedzibę. Nowoczesna w podobnej sytuacji praktycznie przestała być samodzielną partią, musiała „przykleić się” do Platformy — tłumaczy Ossowski.

Problem z przeciąganiem podjęcia ostatecznej decyzji dostrzega także Krzysztof Izdebski.

— Właśnie z tego powodu, że komitety wyborcze często posiłkują się kredytami w kampanii, termin na rozpatrzenie sprawozdania nie tylko nie powinien być przeciągany, ale powinien nawet być krótszy niż sześć miesięcy. Z drugiej strony trzeba wziąć pod uwagę, że PKW ma tak małe zasoby, że trudno realnie byłoby taki krótki termin wdrożyć. Badaniem sprawozdań finansowych zajmuje się pięć osób. A materia jest często skomplikowana. Zanim rozpoczniemy dyskusje nad uznaniem tego sześciomiesięcznego terminu badania sprawozdań za termin zawity, albo nawet jego skróceniem, to trzeba byłoby zadbać o wzmocnienie kadrowe tej instytucji — uważa Izdebski.

Współpraca przy powstaniu artykułu: Joanna Ćwiek

Czytaj więcej

Bogusław Chrabota: Czy będą wcześniejsze wybory parlamentarne?

Państwowa Komisja Wyborcza odroczyła wydanie długo oczekiwanej decyzji w sprawie zatwierdzenia bądź odrzucenia sprawozdania finansowego komitetu Prawa i Sprawiedliwości do 29 sierpnia. Powodem była konieczność uzyskania dodatkowych dokumentów od Rządowego Centrum Legislacji i NASK. Choć prawo nakłada na komisję obowiązek podjęcia decyzji w ciągu sześciu miesięcy, w praktyce przekroczenie tego terminu nie powoduje żadnych skutków. Dlaczego?

Subwencja PiS. Co orzekł Sąd Najwyższy w sprawie spóźnionej decyzji Komisji?

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Myśliwi kontra właściciele gruntów. Rząd chce chronić prawo własności
Podatki
Zapowiada się kolorowa jesień w podatkach. Wiemy, co planuje rząd Tuska
Praca, Emerytury i renty
Dodatek do emerytury. Wielu seniorów nie wie, że ma do niego prawo
Edukacja i wychowanie
Resort edukacji przygotowuje szkoły na upały. Będą nowe przepisy
Sądy i trybunały
Czas na reformę. Rząd odkrywa karty w sprawie Sądu Najwyższego i neosędziów
Materiał Promocyjny
Citi Handlowy kontynuuje świetną ofertę dla tych, którzy preferują oszczędzanie na wysoki procent.