Ukraina sprowadza najwięcej broni na świecie. Import zwiększyła niemal stukrotnie

Centralne stwierdzenie najnowszego raportu renomowanego Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI) może na pierwszy rzut oka zaskakiwać: globalny eksport broni jest w pewnej stagnacji i w porównaniu z okresem od 2010 do 2019 roku prawie się nie zmienił. Ale dokładniejsze spojrzenie na dane z poszczególnych krajów ukazuje dramatyczne zmiany geopolityczne, które obecnie wstrząsają światem.

Ukraina była największym na świecie odbiorcą broni ciężkiej w latach 2020-2024. W porównaniu do lat 2015-2019, ten zaatakowany przez Rosję kraj zwiększył swój import broni niemal stukrotnie. Prawie dziewięć procent całego światowego eksportu broni trafiło na Ukrainę.

Raport SIPRI: Import broni europejskich państw wzrósł w ciągu ostatnich pięciu lat o 155 procent

W tym samym okresie import broni innych krajów europejskich wzrósł o 155 procent. To również jest bezpośrednią konsekwencją rosyjskiej agresji, która rozpoczęła się w lutym 2022 roku. Według sztokholmskich naukowców, przyczyną tego jest również niepewność co do przyszłej polityki zagranicznej USA. – Nowe dane dotyczące dostaw broni odzwierciedlają przezbrojenie, które rozpoczęło się w krajach europejskich w odpowiedzi na nowe zagrożenie ze strony Rosji. Z drugiej strony, niektórzy z głównych importerów broni na świecie, tacy jak Arabia Saudyjska, Chiny i Indie, odnotowali znaczne spadki, pomimo zwiększonego poczucia zagrożenia także w ich regionach – ocenia Mathew George, jeden z autorów nowego raportu SIPRI.

Czytaj więcej

Biznes

Jak Francja wyprzedziła Rosję w eksporcie uzbrojenia

W 2024 r. francuskie firmy zbrojeniowe podpisały kontrakty eksportowe na 18 mld euro. To ich drugi wynik w historii, dający w światowym rankingu eksporterów drugie miejsce po USA. Największe kontrakty dotyczyły samolotów i okrętów podwodnych.

Według raportu, 35 krajów brało udział w dostawach broni do Ukrainy w opisywanym okresie. W latach 2020-2024 kraj ten otrzymał 8,8 procent całego globalnego eksportu broni. 45 proc. wszystkich realizowanych dostaw pochodziło ze Stanów Zjednoczonych, 12 proc. przypadało na Niemcy, a 11 proc. na Polskę. Dane te pozwalają wyobrazić sobie, jakim wstrząsem byłoby całkowite wycofanie się USA pod rządami prezydenta Donalda Trumpa ze wsparcia wojskowego Ukrainy.

Ukraina była jedynym krajem europejskim wśród dziesięciu wiodących importerów broni na świecie w latach 2020-2024. Chociaż inne kraje Europy również znacznie zwiększyły swoje zamówienia i dostawy broni. – Po tym, jak Rosja stała się coraz bardziej agresywna, a stosunki transatlantyckie znalazły się pod presją podczas pierwszej prezydentury Donalda Trumpa w USA, europejskie państwa NATO zaczęły zmniejszać swoją zależność od importu i wzmacniać europejskie arsenały – wskazuje Pieter Wezeman, badacz z Instytutu Sztokholmskiego. Jednak, jak dodaje, bliska współpraca między Europą a USA w zakresie dostaw broni ma głębokie korzenie, a eksport z USA, zwłaszcza do europejskich partnerów NATO, nadal rośnie.

USA eksportują najwięcej broni na świecie. Pozycja Rosji na tym rynku słabnie

Stany Zjednoczone pozostają największym eksporterem broni na świecie: 43 procent całej broni na świecie pochodzi z USA, które w latach 2020-2024 dostarczały łącznie do 107 krajów. – Pod względem eksportu broni Stany Zjednoczone zajmują wyjątkową pozycję: ich udział w eksporcie jest ponad czterokrotnie wyższy niż w przypadku zajmującej drugie miejsce Francji – mówi Mathew George z SIPRI.

Czytaj więcej

Biznes

Wojny napędzają światowy przemysł zbrojeniowy. PGZ pnie się w górę

W minionym roku przychody stu największych koncernów zbrojeniowych wzrosły do ​​632 miliardów dolarów – to o 4,2 proc. więcej niż w 2022 roku, kiedy Rosja napadła na Ukrainę. Połowę tej kwoty zarobiły wojskowe giganty z USA. Polska Grupa Zbrojeniowa awansowała o 11 pozycji.

Z kolei Rosja wyeksportowała w latach 2015-2024 o 63 proc. mniej broni, a w latach 2021-2022 całkowity wolumen eksportu był najniższy w ciągu ostatnich dwóch dekad. Nic dziwnego: najwyraźniej kraj zbroił się, już przygotowując się do wojny i nie sprzedawał broni gdzie indziej. Badacz SIPRI Pieter Wezeman ocenia, że wojna przeciwko Ukrainie ponownie przyspieszyła spadek rosyjskiego eksportu broni. Sankcje utrudniły Rosjanom produkcję i sprzedaż broni. Jeśli kraj ten nadal sprzedawał broń, to głównie do Chin i Indii.

Cztery z dziesięciu największych odbiorców broni w latach 2020-2024 to kraje regionu Zatoki Perskiej: Katar, Arabia Saudyjska, Egipt i Kuwejt. Cztery inne kraje w pierwszej dziesiątce odbiorców pochodzą z Azji i Oceanii: Indie, Pakistan, Japonia i Australia. Pomimo wojny w Strefie Gazy, która rozpoczęła się w październiku 2023 r., import broni przez Izrael pozostał praktycznie niezmieniony w latach 2015-2024. Według raportu SIPRI od wybuchu wojny Izraelczycy wykorzystywali w operacjach wojskowych głównie broń już dostarczoną, przede wszystkim z USA.