Rzeź wołyńska. PiS chce, by Sejm upomniał się o ekshumacje ofiar ukraińskiego ludobójstwa na Polakach

11 lipca obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej. W przeddzień tego wydarzenia posłowie Prawa i Sprawiedliwości zorganizowali konferencję prasową w Sejmie.

Rzeź wołyńska. PiS ma projekt uchwały ws. ekshumacji ofiar

- 11 lipca 1943 r. doszło do "Krwawej Niedzieli", to było apogeum rzezi wołyńskiej. Nacjonaliści ukraińscy napadli na 100 miejscowości na Wołyniu i wymordowali tysiące Polaków. Trzeba pamiętać o tym dniu - powiedziała Joanna Lichocka.

Czytaj więcej

Kraj

Zełenski milczał w Polsce o rocznicy rzezi wołyńskiej? Kijowski standard

W ubiegłym roku, w 80. rocznicę zbrodni, Polacy nie doczekali się od ukraińskiego prezydenta ani słowa na ten temat, o konkretach nie mówiąc. Sprawa ekshumacji ofiar zbrodni i urządzenia im godnego pochówku tkwi w martwym punkcie.

Posłanka dodała, że w 2016 r. Sejm "przytłaczającą większością głosów" ustanowił 11 lipca dniem pamięci ofiar ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na Polakach. - Prawo i Sprawiedliwość przygotowało specjalny projekt uchwały, który ma upamiętnić 81. rocznicę tej zbrodni - ogłosiła.

"Polska oczekuje uczciwego upamiętnienia męczeńskiej śmierci swoich obywateli"

"W 81. rocznicę »Krwawej Niedzieli« Sejm Rzeczypospolitej oddaje hołd ofiarom i upomina się o pamięć o nich i o tym ludobójstwie, jakie stało się udziałem mieszkańców wschodnich terenów Polski - w przytłaczającej większości Polaków, ale także m.in. Ormian, Czechów, Żydów" - mówiła Lichocka, cytując fragment projektu uchwały.

"Do dziś ofiary tej zbrodni nie mają swoich grobów. Nie dokonano ekshumacji, nie przeprowadzono ich godnych pochówków. Sejm Rzeczpospolitej daje wyraz przekonaniu, że pamięć o zbrodni, hołd dla ofiar i godne ich upamiętnienie są niezbędne dla partnerskich, dobrosąsiedzkich i przyjaznych relacji między Polską a Ukrainą" - kontynuowała dodając, że takie relacje są teraz potrzebne obu wymienionym przez nią narodom.

Projekt uchwały stanowi, mówiła Joanna Lichocka, że wspierająca naród ukraiński w walce z rosyjskim agresorem Polska "oczekuje uczciwego upamiętnienia męczeńskiej śmierci swoich obywateli z rąk nacjonalistów ukraińskich". Posłanka wyraziła nadzieję, że projekt uchwały będzie bezzwłocznie procedowany.

Zbigniew Rau: Rana, jaką jest pamięć Wołynia, musi zostać zabliźniona

- Przekładamy ten projekt uchwały Sejmu w czasie szczególnym w relacjach polsko-ukraińskich. Zdajemy sobie sprawę, że historycznie, geopolitycznie, także politycznie nasze dwa narody, nasze państwa, nasze społeczeństwa nigdy nie były tak blisko siebie i tak bardzo ze względów geopolitycznych siebie wzajemnie nie potrzebowały - powiedział z kolei poseł Zbigniew Rau, minister spraw zagranicznych w rządzie Mateusza Morawieckiego.

Czytaj więcej

Publicystyka

Przemysław Prekiel: Paweł Kowal się myli w sprawie Ukrainy

Głośny wywiad szefa sejmowej komisji spraw zagranicznych Pawła Kowala jest niebezpieczny z kilku powodów. Po pierwsze padają w nim tezy nieprawdziwe, po drugie, nie buduje on relacji z Ukrainą na partnerskich stosunkach, a wyłącznie przedstawia ukraińską wizję historii.

Polityk dodał, że obecnie "potrzeba przeciwstawienia się egzystencjalnemu zagrożeniu Ukrainy przez Rosję, zagrożeniu całej naszej części Europy przez rosyjski imperializm, stanowi absolutny imperatyw współpracy".

- Ta rana, jaką jest pamięć Wołynia, pamięć zbrodni wołyńskiej, musi ulec zabliźnieniu. Ale sami nie jesteśmy w stanie tego dokonać i do tego jest nam potrzebna współpraca partnerska, współpraca oparta na wzajemnym zrozumieniu i szacunku z bardzo ciężko obecnie doświadczanym narodem ukraińskim - mówił były szef MSZ.

- To jest także rana, w naszym głębokim przekonaniu, na ukraińskiej tożsamości dzisiaj. I dlatego razem, tak jak wskazujemy w tej uchwale, będziemy dążyć do jej zabliźnienia - dodał.

Czytaj więcej

Kraj

Tajemnica wsi Puźniki. Odkryto masowy grób ofiar zbrodni UPA

Naukowcy odnaleźli masowy grób ofiar zbrodni ukraińskich nacjonalistów.

Ukraina blokuje ekshumacje Polaków, zamordowanych w czasie rzezi wołyńskiej

Ekshumacje ofiar rzezi wołyńskiej zostały zablokowane przez stronę ukraińską. Wiosną 2017 r. ukraiński IPN wydał zakaz poszukiwań i ekshumacji szczątków polskich ofiar wojen i konfliktów na terytorium Ukrainy. Zakaz obowiązywał więc przez większość rządów Prawa i Sprawiedliwości.

Wywodzący się z tego obozu politycznego prezydent Andrzej Duda mówił w 2023 roku przed 80. rocznicą rzezi wołyńskiej, że Polska nie prowadzi w sprawie tej zbrodni "polityki biegania z widłami", zaś nieżyjącemu już księdzu Tadeuszowi Isakiewiczowi-Zaleskiemu, który od lat upominał się o ekshumacje i godny pochówek ofiar ukraińskich nacjonalistów na Wołyniu i w Galicji Wschodniej, prezydent radził, żeby "ważył słowa" i "zajmował się tym, czym powinien zajmować się ksiądz".

Czytaj więcej

Plus Minus

Piotr Zaremba: Wobec trwającej wojny w Ukrainie musimy być cierpliwi w sprawie Wołynia

Czy nasza proukraińska polityka dziś to kwestia nadzwyczajnej czułostkowości polskich polityków? Albo ich ślepych antyrosyjskich resentymentów? Nie – to kwestia naszego najlepiej pojmowanego interesu narodowego.

Apele polskich władz państwowych i kościelnych - bez odpowiedzi

W 2018 r. prezydent Duda złożył z okazji 75. rocznicy rzezi wołyńskiej wieniec w szczerym polu - w miejscu, gdzie przed laty istniała polska wieś Pokuta. Prezydent - bezskutecznie - apelował wówczas do władz Ukrainy o przywrócenie możliwości ekshumacji ofiar rzezi wołyńskiej. Z kolei w lipcu 2023 r. ówczesny premier Mateusz Morawiecki, wiceprezes PiS, przed rocznicą "Krwawej Niedzieli" na terenie nieistniejącej już wsi Ostrówki wraz z jednym z potomków polskich mieszkańców tej miejscowości o świcie wkopał drewniany krzyż i pomodlił się przed nim. "Krzyż z patyków ma być realizacją obietnic wyborczych z 2015 i 2019 r.? Gdzie są ekshumacje polskich chłopów? Gdzie są ich cmentarze oraz pomniki z imiona i nazwiskami?" - pytał w odpowiedzi ksiądz Isakowicz-Zaleski.

W 2023 r. ówczesny przewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki podczas polsko-ukraińskiego nabożeństwa z okazji 80. rocznicy rzezi wołyńskiej zwrócił się z apelem "do prezydentów i premierów oraz władz parlamentarnych Ukrainy i Polski w sprawie godnych pochówków wszystkich ofiar ludobójstwa, poprzedzonych ekshumacjami ciał zamordowanych". - Pochówki te powinny mieć charakter religijny, zgodny z wyznaniem i obrządkiem ofiar - mówił. - Wyrażamy sprzeciw wobec gloryfikacji ukraińskich nacjonalistów członków OUN i UPA - dodał.

"Krwawa Niedziela"

11 i 12 lipca 1943 r. Ukraińska Powstańcza Armia dokonała skoordynowanego ataku na ponad 100 miejscowości dawnego województwa wołyńskiego, zamieszkiwanych przez Polaków. Tzw. Krwawa Niedziela jest uważana za kulminacyjny moment ludobójstwa dokonywanego przez Ukraińców na Polakach na Wołyniu i w Galicji Wschodniej w latach 1943-1945. W wyniku masowych zbrodni zginęło wówczas ok. 100 tys. Polaków.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Sondaż: Polacy chcą nieograniczonych ekshumacji ofiar rzezi wołyńskiej

"Czy Pani/Pana zdaniem władze Ukrainy powinny zgodzić się na nieograniczone ekshumacje ofiar rzezi wołyńskiej?" - takie pytanie zadaliśmy uczestnikom sondażu SW Research dla rp.pl.