Robert Gwiazdowski: Biden jak Kaczyński reformuje Sąd Najwyższy

Prezydent USA Joe Biden przedstawił propozycje poprawek do amerykańskiej konstytucji w celu zreformowania Sądu Najwyższego.

Publikacja: 01.08.2024 04:30

Prezydent USA Joe Biden ściska dłoń prezesa Sądu Najwyższego Johna Robertsa

Prezydent USA Joe Biden ściska dłoń prezesa Sądu Najwyższego Johna Robertsa

Foto: EPA/SAUL LOEB / POOL

Joe Biden przede wszystkim chce zniesienia dożywotniej kadencji sędziów. Co dwa lata ma być powoływany jeden nowy na 18 lat. Ma to zapewnić „regularną rotację w składzie” i „zmniejszyć szansę, że jakikolwiek prezydent wywierałby niewłaściwy wpływ na kolejne pokolenia”.

Nie słyszę głosów protestu ze strony naszych obrońców niezależności i niezawisłości sędziowskiej

Przypomnę, że sędziego powołuje prezydent za zgodą Senatu. Biden chce także nałożenia na sędziów Sądu Najwyższego takich samych obowiązków, jakie mają inni sędziowie federalni – dotyczących ujawniania dokonywanych przez nich transakcji finansowych, otrzymywanych prezentów czy prowadzonej działalności politycznej. Prezenty, jakie sędzia Clarence Thomas otrzymywał od Harlana Crowa – teksańskiego miliardera wspierającego republikanów – jak wakacje na prywatnym jachcie biznesmena, korzystanie z jego odrzutowca, dają do tego świetny powód.

Czytaj więcej

Historyczna nominacja Bidena do Sądu Najwyższego USA

O dziwo jednak nie słyszę głosów protestu ze strony naszych obrońców niezależności i niezawisłości sędziowskiej, którzy protestowali przeciwko wprowadzonemu przez PiS publikowaniu oświadczeń majątkowych i oświadczeń o przynależności do różnych stowarzyszeń polskich sędziów. Ale jeszcze bardziej zastanawia ich brak reakcji na wprowadzenie kadencyjności. Toż to do złudzenia przypomina próbę obniżenia polskim sędziom wieku emerytalnego, by ich wcześniej przenieść w stan spoczynku.

W USA taka zmiana w Sądzie Najwyższym byłaby prawdziwą rewolucją

W USA jest to bardziej radykalne – bo u nich sędziów w stan spoczynku przenosi Pan Bóg. Oczywiście sędzia może zrezygnować sam albo można przeprowadzić wobec niego procedurę impeachmentu, ale próba jej zastosowania zdarzyła się tylko raz – w 1803 r., gdy został jej poddany sędzia Samuel Chase, którego oskarżono o stronniczość i nadużywanie władzy. Senat oczyścił go jednak z zarzutów.

Czytaj więcej

Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych odkrywa Amerykę

Natomiast wielu sędziów rezygnowało. Ze 116 aż 55. Z różnych powodów. Np. John Jay, jeden z ojców założycieli Stanów Zjednoczonych, pierwszy prezes w historii Sądu Najwyższego – zrezygnował, by objąć urząd gubernatora stanu Nowy Jork. Inni podawali jako powód stan zdrowia albo wiek i chęć odpoczynku.

Prezydenci mają więc możliwość wpływania na skład Sądu Najwyższego tylko przez przypadek. Teraz mają mieć taką możliwość ustawowo. Prezydent, który będzie urzędował przez dwie kadencje, wymieni aż czterech sędziów. To już się kilka razy zdarzało w przeszłości. Najwięcej sędziów powołał oczywiście Washington – bo był pierwszy; i Roosevelt – bo jako jedyny był prawie przez trzy kadencje. I nie było problemu.

Ale najciekawsze byłoby to, którzy sędziowie jako pierwsi zostaliby „wylosowani” do wymiany.

Joe Biden przede wszystkim chce zniesienia dożywotniej kadencji sędziów. Co dwa lata ma być powoływany jeden nowy na 18 lat. Ma to zapewnić „regularną rotację w składzie” i „zmniejszyć szansę, że jakikolwiek prezydent wywierałby niewłaściwy wpływ na kolejne pokolenia”.

Nie słyszę głosów protestu ze strony naszych obrońców niezależności i niezawisłości sędziowskiej

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Tusk zawęża pole bitwy z tzw. neosędziami. Ale opór i tak będzie
Opinie Prawne
Gutowski, Kardas: Projekt Bodnara? Wątpliwy konstytucyjnie rewanżyzm ws. neosędziów
Opinie Prawne
Isański, Kozłowski: PKW jak NSA? Fasady zamiast prawa
Opinie Prawne
Robert Gwiazdowski: Wytyczne dla praworządności. Przewidywałem, że tak będzie
Materiał Promocyjny
Aż 7,2% na koncie oszczędnościowym w Citi Handlowy
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Słowa Donalda Tuska o SN i prezes Manowskiej są atomowe
Materiał Promocyjny
Najpopularniejszy model hiszpańskiej marki