Profesor Sławiński: Stablecoins to kolejna odsłona demokratyzacji spekulacji

Gdy tylko pojawia się kolejne ułatwienie dostępu zwykłych ludzi do spekulacji na rynkach finansowych, natychmiast słyszymy, że jesteśmy świadkami ich demokratyzacji.

Żeby było jeszcze zabawniej, lobbyści kryptobiznesu poszli w tym dalej, twierdząc, że kupowanie kryptowalut zapewnia inkluzywność świata finansów.

Źródło popularności stablecoins

Ktoś w tym miejscu powie, że chyba coś mi się pomyliło, skoro piszę o spekulacji, a odnoszę się do stablecoins. Przecież one mają sztywne kursy wymienne do dolara w relacji 1:1. Wprawdzie bardzo różnie z tym bywało, ale rzeczywiście stablecoins swoją karierę zawdzięczają temu, że obiecują stabilność, dzięki czemu służą w środowisku blockchain do zakupów bitcoinów i etherum oraz przechowywania ewentualnych zysków z ich sprzedaży.

Rzecz jednak w tym, że zakupy bitcoinów i etherum mają charakter par excellence spekulacyjny, by nie powiedzieć hazardowy, do czego wraca często Warren Buffett. Jego argument, przypomnijmy, jest taki, że spekulacja na rynku kapitałowym umożliwia powrót ceny jakiegoś składnika aktywów do poziomu odzwierciedlającego jego wewnętrzną wartość (intrinsic value), a bitcoin i ethereum takiej wewnętrznej wartości nie mają. Nie mają jej, ponieważ – jak podkreśla Buffett – nie generują jak akcje strumieni dochodów z dywidend lub jak obligacje strumieni płatności kuponowych.

Podkreślmy również, że stablecoins z pewnością nie są tym, o czym mówi się, że są, czyli pieniądzem. Jak przeczytamy w dowolnym podręczniku, podaż pieniądza stanowią transakcyjne zasoby środków płatniczych utrzymywane przez gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa po to, by wydawać je na bieżące zakupy dóbr i usług. Stablecoins albo długo, albo wcale nie będą pełnić takiej roli na szerszą skalę.

W stronę transparentności

Dotąd było oczywiste, że stablecoins nie są pieniądzem choćby z tego względu, że były wprawdzie wymienialne na dolary w relacji 1:1, ale ich wartość mogła mocno spaść, co wielu z nich się przydarzyło. Skąd brały się kłopoty stablecoins? Stąd, że blockchain nie jest bilansem. Jest rejestrem zawartych transakcji. W takiej sytuacji widoczna jest tylko pasywna strona bilansu emitenta kryptowalut. Widać jedynie to, ile ich wyemitował, a tym samym zobowiązał się wymienić je na żądanie na dolary. Nie widać natomiast w blockchainie tego, w co emitenci kryptowalut lokują uzyskane z ich sprzedaży dolary. Ten brak transparentności umożliwiał emitentom stablecoins lokowanie dolarów ryzykownie, co dawało wprawdzie wysokie zyski, ale – jak wiadomo – osiągali je tylko do czasu, gdy ryzyko się materializowało, i ponosili straty.

Czytaj więcej

Opinie Ekonomiczne

Kryptowaluty: ostrzegam przed wpuszczaniem ryzyka do banków

Skutki nadmiernej deregulacji finansów po 1979 r. poznaliśmy w czasie globalnego kryzysu finansowego z lat 2007–2008. Skutki deregulacji pozwalającej bankom na zwiększenie zaangażowania w kryptobiznes dopiero poznamy.

To ma się zmienić. Kilka miesięcy temu Bank Anglii i Bank Rozrachunków Międzynarodowych ogłosiły, że uruchamiają eksperymentalny system, który będzie umożliwiał zbieranie rzetelnych informacji o aktywach emitentów kryptowalut, a więc o tym, w co lokują swoje dolarowe rezerwy. Mamy też do czynienia z falą regulacji, które mają zobowiązać emitentów stablecoins do publikowania swoich bilansów. Ma to ich zmusić do lokowania rezerw wystarczająco rozsądnie, by nabywcy kryptowalut mogli je swobodnie wymienić z powrotem na dolary.

Ktoś zapyta, czy będzie można, gdy to wszystko już się stanie, traktować stablecoins jako równie bezpieczne jak depozyty w banku? Tak nie będzie. Jeśli ktoś chciałby takie regulowane i nadzorowane stablecoins do czegoś porównać, to raczej do funduszy rynku pieniężnego, a nie depozytów bankowych. By pokazać różnicę, przypomnijmy, dlaczego w przypadku funduszy rynku pieniężnego zdarzają się runy, a nie zdarzają się w przypadku depozytów gospodarstw domowych.