Korzystając z przerwy w kalendarzu publikacji danych, postanowiliśmy wrócić w orbitę polityki fiskalnej, lecz nieco pod innym kątem niż zwykle. Podejmujemy próbę rozpoczęcia uporządkowanej dyskusji o wpływie uszczelnienia systemu podatkowego na rachunki narodowe.
Czytelników przyzwyczajonych do streszczeń przepraszamy. Tym razem abstraktu nie będzie, bo chcemy, żeby większość stawianych tez i przedstawianych mechanizmów miała charakter polemiczny, a siłą rzeczy z uwagi na ich mnogość streszczanie byłoby przepisywaniem głównej części dokumentu. Zdajemy sobie też sprawę, że nasze rozważania nad zależnościami między zmianami w systemie podatkowym a rachunkami narodowymi nie przynoszą jednoznacznej konkluzji. Wiemy, że nie są one neutralne dla PKB i że ich wpływ może się ujawniać kilkoma różnymi kanałami oraz w kilku różnych miejscach w tabelach rachunków narodowych. Wiemy, że dla efektu netto kluczowe jest zachowanie elementu gospodarki, który z definicji jest nieobserwowany, tj. szarej strefy. W szczególnych okolicznościach domknięcie luki VAT, szacowanej obecnie na około 3 proc. PKB, skutkowałoby takim właśnie podniesieniem strumienia PKB. Mowa więc o dodatkowych 60 mld zł pojawiających się w krajowej produkcji deus ex machina. Niech to będzie powód, dla którego warto ostatecznie ustalić wpływ uszczelnienia systemu podatkowego na PKB.
