Mapy nie zawsze decydują o granicy działki

Dokonując rozgraniczenia nieruchomości, regulując przebieg granicy, sąd bierze pod uwagę aktualny stan prawny, w szczególności to, czy nie doszło do zasiedzenia pasa granicznego

Publikacja: 11.04.2012 08:47

Mapy nie zawsze decydują o granicy działki

Foto: Fotorzepa, Dariusz Majgier DM Dariusz Majgier

Dwie sąsiednie działki (w pow. sochaczewskim), których obecni właściciele toczyli spór o przebieg granicy, kiedyś miały jednego właściciela. Po wojnie, nie wiadomo dokładnie kiedy, ówczesny właściciel działki nr 1 poprosił ówczesnych właścicieli działki nr 2 o pozwolenie na wybrzuszenie granicy w ich stronę, gdyż przebudowywał piwnicę. Nie wiadomo, o jakie dokładnie prace chodziło – przesunięcie piwnicy czy tylko nasypu ziemnego wokół niej – w każdym razie granica w tym miejscu aż do drogi (kilkanaście mkw.) została przesunięta w głąb działki nr 2. Płot ze sztachet w latach 70. został zastąpiony przez ówczesnego właściciela działki nr 2 (tej zmniejszonej) płotem z metalowej siatki na betonowym fundamencie. Ta „fizyczna" granica przebiega w kształcie litery S, inaczej niż ma mapie geodezyjnej.

Z tym stanem nie zgodziła się Magdalena S., która kilka lat temu kupiła działkę nr 1 i chciała przywrócenia granic zgodnie z dokumentacją geodezji. Przegrała jednak we wszystkich instancjach, z Sądem Najwyższym włącznie.

Kwestie rozgraniczenia nieruchomości reguluje art. 153 kodeksu cywilnego: jeżeli granice gruntów stały się sporne, a stanu prawnego nie można stwierdzić, ustala się je według ostatniego spokojnego stanu posiadania.

Gdyby tego nie można było stwierdzić, a postępowanie nie doprowadziło do ugody, sąd ustala granice z uwzględnieniem wszelkich okoliczności, choć może przyznać  jednemu z właścicieli odpowiednią dopłatę.

Już sąd rejonowy wskazał, że oceniając „stan prawny" nieruchomości, uwzględnia się ewentualne zasiedzenie przygranicznego pasa albo jakiegoś fragmentu gruntu. Tymczasem już od 1972 r. granica (płot) przebiegała inaczej niż w dokumentacji geodezyjnej. SR ustalił to podczas wizji lokalnej i wysłuchując kilkunastu świadków, z których większość zeznała, że granica od kilkudziesięciu lat przebiega wzdłuż ogrodzenia. Potwierdzały to też stare zdjęcia. Zatem z końcem 2002 r. doszło do zasiedzenia pasa. A być może nawet wcześniej, kiedy obowiązywał krótszy, 20-letni, okres zasiedzenia.

Dodajmy, że aktualny posiadacz może doliczyć do czasu swego posiadania okres posiadania swego poprzednika (art. 176 k.c.).

Sądy, także Sąd Najwyższy (sędzia sprawozdawca Marta Romańska; sygnatura akt II CSK 357/11), odniosły się do jeszcze jednej okoliczności: otóż poprzednicy prawni obu spierających się stron nabyli (potwierdzili) tytuł własności do tych nieruchomości (4 listopada 1971 r.) na podstawie ustawy o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych. Nabycie własności na podstawie tej ustawy następowało zaś w granicach (samoistnego) posiadania, jeżeli więc faktyczna granica między nieruchomościami przebiegała wzdłuż ogrodzenia, to mogli nabyć oni własność tylko faktycznie posiadanych gruntów.

Niezależnie więc od tego, czy poprzednicy prawni uczestników tego postępowania nabyli sporny pas na skutek uwłaszczenia czy zasiedzenia, przebieg granicy się zmienił względem stanu wynikającego z dokumentów geodezyjnych.

Prawo w Polsce
Będzie żałoba narodowa po śmierci papieża Franciszka. Podano termin
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem
Zawody prawnicze
Jeden na trzech aplikantów nie zdał egzaminu sędziowskiego. „Zabrakło czasu”
Praca, Emerytury i renty
Zmiany w płacy minimalnej. Wiemy, co wejdzie w skład wynagrodzenia pracowników
Matura i egzamin ósmoklasisty
Szef CKE: W tym roku egzamin ósmoklasisty i matura będą łatwiejsze
Prawo rodzinne
Zmuszony do ojcostwa chce pozwać klinikę in vitro. Pierwsza sprawa w Polsce