Roboty budowlane bez umowy zapłata jak za materiały

Sądy niższych instancji, w tym SA w Katowicach, zasądziły żądaną kwotę, ale pozwany w skardze kasacyjnej zarzucił, że to nie powodowie, ale ich spółka z o.o. mogłaby ewentualnie żądać zapłaty, poza tym roszczenie się przedawniło.

Sąd Najwyższy oddalił te zarzuty.

– Nie można mówić o umowie ze spółką, skoro powodowie (jako prezes i wiceprezes spółki z o.o.) ostatecznie odmówili zawarcia umowy, a wystawienie kilku faktur przez tę spółkę niczego w tej ocenie nie zmienia. Jedynym więc źródłem wykonywania prac budowlanych była nieważna umowa ustna – wskazał w uzasadnieniu sędzia SN Jan Górowski. – Nieważna, bo umowa wykonawcy z podwykonawcami powinna być zawarta na piśmie (art. 647¹ kodeksu cywilnego).

Roszczenie powodów wynika z obowiązku zwrotu świadczeń wzajemnych przez strony nieważnej umowy zgodnie z  art. 496–497 k.c. Przepisy te nie regulują w pełni tej kwestii, stosuje się więc także przepisy o świadczeniu nienależnym – art. 410 § 2 k.c. Zwrot wartości materiałów użytych do wzniesienia budynku zamawiającego czy wartości robocizny z nieważnej umowy o roboty budowlane jest roszczeniem o zwrot wartości nienależnego świadczenia. Wystarczy więc, by powód wykazał, iż wzbogacenie pozwanego nastąpiło jego kosztem.

Co do przedawnienia, to jeśli wykonawca tylko zaliczkowo płacił za prace, a strony czyniły próby zawarcia umowy w wymaganej formie, to należy uznać, że termin przedawnienia rozpoczął bieg dopiero z chwilą zerwania nieważnej umowy.