– Firmy wciąż dostosowują biura do powszechnie wdrażanego systemu pracy hybrydowej. Wysokie koszty aranżacji nowej powierzchni powodują, że coraz więcej najemców decyduje się na przedłużenie kontraktów i pozostanie w dotychczasowej lokalizacji – mówi Michał Porzycki, dyrektor w dziale reprezentacji najemcy w firmie Walter Herz. – Widać to zwłaszcza w Warszawie. Proces optymalizacji przestrzeni do pracy zdecydowanie przyspiesza, co coraz częściej wiąże się ze zmniejszaniem biur.

Koszty w górę

Michał Porzycki zwraca uwagę na wzrost kosztów utrzymania biur. - Najemcy przed podjęciem ostatecznej decyzji o renegocjacji umowy czy relokacji skrupulatnie te koszty analizują – mówi.

Z analiz Walter Herz wynika, że w I półroczu tego roku zainteresowanie wynajmem biur w Warszawie spadło. - Na stołecznym rynku zakontraktowano w tym czasie 326 tys. mkw. powierzchni biurowej – wskazują analitycy firmy. - W porównaniu z pierwszą połową 2022 r. popyt na biura w Warszawie zmalał o jedną trzecią. Mimo spadku chłonności warszawskiego rynku współczynnik pustostanów lekko się obniżył - do ok. 11,4 proc., a w centralnej strefie biznesu spadł do 9,9 proc.

Chłonne rynki

Walter Herz podaje, że poza Warszawą, na ośmiu największych rynkach regionalnych (Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Katowice, Poznań, Łódź, Lublin, Szczecin) wszystkie transakcje najmu w pierwszej połowie roku objęły 341 tys. mkw. biur. Popyt był o ok. 12 proc. mniejszy niż w analogicznym okresie 2022 roku. - W pierwszym kwartale do najemców trafiło 175 tys. mkw. powierzchni, a w drugim 166 tys. mkw. Największą chłonnością wyróżnia się rynek wrocławski i krakowski – wynika z analiz.

– Rosnący odsetek wolnej powierzchni biurowej na rynkach regionalnych powoduje, że czynsze pozostają na dotychczasowym poziomie – mówi Mateusz Strzelecki, partner w Walter Herz. - W Warszawie, gdzie dostępność biur jest coraz mniejsza, rośnie presja na wzrost stawek najmu. W centralnych lokalizacjach czynsze lekko wzrosły. Na rynku warszawskim spodziewamy się dalszych wzrostów czynszów i kosztów eksploatacji.

Luka podażowa

Autorzy raportu Walter Herz zwracają uwagę, że wysoka inflacja, która przyniosła wzrost kosztów budowy, aranżacji biur i opłat eksploatacyjnych, wpływa nie tylko na decyzje najemców, ale i deweloperów. - Na rynku ogólnopolskim pierwsze półrocze upłynęło pod znakiem dalszego spowolnienia aktywności deweloperskiej – wskazują.

Mateusz Strzelecki zaznacza, że inwestycje biurowe są wstrzymywane od ponad dwóch lat. - Coraz głośniej mówi się o luce podażowej na warszawskim rynku biurowym, która szczególnie dotkliwie będzie odczuwalna w centralnym obszarze biznesowym – mówi ekspert Walter Herz. - Ze względu na ograniczony dostęp do finansowania nowych inwestycji i wysoki koszt pieniądza deweloperzy w najbliższym czasie nadal będą ograniczali nowe inwestycje.

Jak podaje Walter Herz, w I półroczu tego roku na warszawski rynek biurowy weszło zaledwie 18,7 tys. mkw. powierzchni. Ukończono budynek The Park 9, Wał Miedzeszyński 628 oraz pierwszy biurowiec w kompleksie Bohema.

- W Warszawie powstaje zaledwie 250 tys. mkw. powierzchni biurowej – wskazują autorzy raportu. – To więcej niż pod koniec 2022 roku, kiedy to powstawało 185 tys. mkw. biur, ale dużo mniej niż w czasie hossy, kiedy budowano w stolicy 800-850 tys. mkw. biur – podkreślają analitycy Walter Herz.

Dodają, że na warszawskiej Woli powstaje ponad 225 tys. mkw. biur, a na Mokotowie przeszło 22 tys. mkw.

W tym roku firma Echo Investment rozpoczęła w Warszawie budowę pierwszego etapu wielofunkcyjnego kompleksu Towarowa 22 (31 tys. mkw.), a Lincoln Property - The Form (30 tys. mkw.). Powstają też Lakeside (22,7 tys. mkw.), Vibe A i B (15 tys. mkw.), Lixa D i E, Studio (23 tys. mkw.), The Bridge (47 tys. mkw.), Drucianka Campus (42 tys. mkw.) i Upper One (35,9 tys. mkw.).

- W planach jest Upper One 2, Adgar Park West D 3, The Park B8/B10, inwestycja firmy Skanska w miejscu obecnego Ilmetu, Spark A, Sobieski Tower, Poleczki Business Park – Sztokholm, Lixa G i Diamond Business Park I/J – podaje Walter Herz.

Większą nową podażą niż Warszawa mogą się pochwalić rynki regionalne. - W pierwszej połowie roku oddano w regionach ponad 116 tys. mkw. powierzchni biurowej(68 tys. mkw. w I kw. i 48 tys. mkw. w II). Ukończono m.in. inwestycje Ocean Office Park B i Fabryczna Office Park B5 w Krakowie, Centrum Południe 3 i Brama Oławska we Wrocławiu, Nowy Rynek E w Poznaniu i Officer w Trójmieście.

Na koniec czerwca na ośmiu głównych rynkach regionalnych współczynnik wolnej powierzchni biurowej przekroczył 17 proc. Najwięcej niewynajętych biur jest w Łodzi, a najmniej w Szczecinie.