Dramatyczne hamowanie budowy mieszkań. Ten rok będzie jeszcze gorszy

W 2022 r. deweloperzy ruszyli z budową 115,3 tys. mieszkań – podał GUS. To o 31 proc. mniej niż rok wcześniej i o 11 proc. mniej niż w objętym pandemią i lockdownem 2020 r. Polski Związek Firm Deweloperskich zwiastuje, że i w tym roku aktywność inwestycyjna będzie ostro redukowana i liczba lokali w uruchomionych projektach wyniesie zaledwie 70–80 tys., co cofnie rynek do roku 2016 r.

Trudno się jednak dziwić, skoro branża boryka się z konsekwencjami wysokich stóp procentowych: zduszonym popytem na mieszkania i bardzo wysokimi kosztami finansowania. W 2022 r. sprzedaż lokali w sześciu największych aglomeracjach wyniosła, według JLL, zaledwie 35,2 tys., o 49 proc. mniej niż rok wcześniej, co z kolei oznacza cofnięcie się rynku do 2013 r.

Deweloperskie przyczajone tygrysy

– Bardzo niski popyt na mieszkania, spowodowany głównie ograniczeniami na rynku kredytowym, powoduje, że niemal wszyscy deweloperzy planują ograniczyć nowe budowy, wielu drastycznie, o kilkadziesiąt procent. Trzeba jednak przyznać, że zapowiadany przez PZFD poziom 70–80 tys. mieszkań rozpoczętych w 2023 r. w skali kraju wydaje się obecnie wręcz szokująco niski – komentuje Agnieszka Mikulska, ekspertka rynku mieszkaniowego w CBRE. – Takie zaciągnięcie hamulca nie może być dobre dla firm deweloperskich, ich pracowników i klientów. Pozostaje mieć nadzieję, że w drugiej połowie roku nastąpi kumulacja pozytywnych sygnałów, co spowoduje, że popyt wyraźnie odbije – dodaje.

Czytaj więcej

Budownictwo

Deweloperzy na niskich obrotach. Kowalscy porzucili kielnie

Grudzień to kolejny miesiąc bardzo niskiej aktywności firm budujących mieszkania. Inwestycje indy...

Ekspertka wskazuje, że wciąż nieźle wyglądają statystyki, jeśli chodzi o liczbę mieszkań z pozwoleniami na budowę. W 2022 r. było to 203 tys., o tylko 5 proc. mniej niż rok wcześniej. – Liczba pozwoleń, choć w ostatnich miesiącach wyraźnie niższa, znacznie przewyższa liczbę rozpoczynanych mieszkań. To oznacza, że rezerwy pozwoleń nadal przyrastają i deweloperzy mogliby na dużą skalę uruchamiać nowe budowy, gdyby tylko otoczenie było sprzyjające – podkreśla Mikulska.

Kazimierz Kirejczyk, ekspert rynku mieszkaniowego w JLL, wskazuje, że w samej II połowie 2022 r. ruszyła budowa prawie 44 tys. lokali i gdyby branża utrzymała takie tempo, to wynik w całym 2023 r. sięgałby 90 tys. – Na rozpoczynanie nowych inwestycji w ciągu roku wpływać będą jednak informacje o bieżącej sprzedaży. Jeśli ta zacznie się wyraźnie poprawiać, a prawdopodobieństwo wejścia w życie programu kredytów o stałej subsydiowanej stopie dla nabywców pierwszych mieszkań będzie rosło, wówczas rozpoczynanie nowych inwestycji mogłoby przyspieszyć – mówi Kirejczyk.

Problem w tym, że rządowy program jest w powijakach, choć decydenci deklarowali jego wejście w życie od 1 lipca. Ze wstępnych założeń wynika, że ma objąć nie tylko rynek pierwotny, ale i wtórny oraz budowę domów. Dodatkowo, jak wskazuje Kirejczyk, nawet jeśli inicjatywa się zmaterializuje, to nie zniknie inna przeszkoda: koszty finansowania projektów, które do końca 2023 r. będą jeszcze bardzo wysokie.

– Słodko-gorzką wiadomością jest to, że w skali kraju deweloperzy mają ogromny zapas pozwoleń na budowę. Łącznie w szufladach firm to około 160–180 tys. mieszkań. Gdy popyt wzrośnie, a kredyty dla deweloperów staną się dostępniejsze, to w większości miast będzie można stosunkowo szybko uruchomić podaż – wskazuje Kirejczyk.

Dopóki stopy procentowe pozostaną na wysokim poziomie, a Komisja Nadzoru Finansowego nie pozwoli na złagodzenie kryteriów badania zdolności kredytowej, sytuacja się nie poprawi. Dziś mieszkania kupowane są za gotówkę, często w charakterze lokowania oszczędności w realiach wciąż wysokiej inflacji i nienasyconego popytu na rynku najmu.

Czytaj więcej

Opinie Ekonomiczne

Krzysztof Adam Kowalczyk: Cała nadzieja w strefie euro

Mieszkaniówka w Polsce tonie, przemysł ostro hamuje. Jedyny jasny punkt to prognozy dla strefy eu...