Patrząc na jej dzieje widać wyraźnie, jak bardzo współgrają z polską historią. Choć prezydent Ignacy Mościcki powołał Bibliotekę Narodową 24 lutego 1928 roku, to – jak przypomina dyrektor dr Tomasz Makowski – dzieje tworzenia narodowej książnicy sięgają XVIII wieku, czyniąc ją nie tylko jedną z najstarszych instytucji kultury w Polsce, ale też jedną z pierwszych bibliotek narodowych w Europie.
Powstała nie jak to zwykle bywało z księgozbioru królewskiego, ale księgozbioru rodziny Załuskich w 1747 roku. Po śmierci Józefa Załuskiego przeszła pod opiekę państwa i otrzymała nazwę Biblioteki Rzeczypospolitej. Zdążyła zgromadzić imponujący zbiór ponad 400 tysięcy woluminów, 11 tysięcy rękopisów średniowiecznych i nowożytnych oraz ponad 24 tysiące rycin. Wszystko było powszechnie dostępne dla czytelników.