Sekretne nagrania wagi ciężkiej

Nic tak nie niszczy polityka jak nagrana rozmowa. Wczoraj przekonał się o tym Marek Sawicki opisany w tajnych rozmowach przez kolegów z partii stracił stanowisko. Bo w dzisiejszych czasach sekretne nagrania poufnych rozmów stały się ciężką bronią polityczną.

Przychodzi Rywin do Michnika

Najbardziej znaną aferę wywołało nagranie przez Adama Michnika, redaktora naczelnego „Gazety Wyborczej", korupcyjnej propozycji, którą złożył mu Lew Rywin w imieniu tajemniczej grupy trzymającej władzę. Sens całej propozycji sprowadzał się do tego, że w zamian za 17,5 mln dolarów dla SLD rząd przygotuje ustawę, która umożliwi koncernowi Agora, wydawcy „Gazety Wyborczej", kupno Polsatu. Opublikowanie przez „Gazetę" stenogramów tej rozmowy po pół roku od jej nagrania, a kilka dni po zakończeniu negocjowania warunków przystąpienia Polski do UE, wywołało polityczne trzęsienie ziemi. Zwłaszcza że w rozmowie padło nazwisko premiera Leszka Millera. Sejm powołał komisję śledczą, która przesłuchiwała szefa rządu i jego ministrów, a nawet usiłowała przesłuchać prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. Rezultat polityczny afery był spektakularny – popularność rządzącego SLD spadła na łeb na szyję, a sam Rywin trafił do więzienia, choć istnienia grupy trzymającej władzę, a tym samym zleceniodawców Rywina, nie udało się?udowodnić.

Opinię, że SLD to partia skorumpowana, przypieczętowała jeszcze jedna afera taśmowa z Andrzejem Pęczakiem, prominentnym politykiem Sojuszu, w roli głównej. Pęczak w zamian za korzyści materialne i osobiste, m.in. użyczenie luksusowego samochodu marki Mercedes-Benz klasy S o wartości prawie 300 tys. zł ze słynnymi firankami, opłacenie parkingu, kartę na paliwo, a nawet pieniądze na mycie tego auta, obiecywał lobbyście Markowi Dochnalowi ułatwienie sprzedaży Rosjanom polskiej energetyki. Te nagrania stały się gwoździem do trumny SLD. I nic nie pomógł fakt, że posłowie tej partii zagłosowali za uchyleniem immunitetu Pęczakowi, który w rezultacie trafił do aresztu. Sojusz w 2005 roku stracił władzę i do tej pory nie odzyskał zaufania wyborców.

Taśmy prawdy

Okres rządów Prawa i Sprawiedliwości obfitował w wiele głośnych politycznych wydarzeń.

Jednak opinią publiczną  najbardziej wstrząsnęło nagranie rozmowy Adama Lipińskiego (ministra w Kancelarii Premiera Jarosława Kaczyńskiego) i Wojciecha Mojzesowicza (posła PiS) z Renatą Beger z Samoobrony.

Prawo i Sprawiedliwość po usunięciu z rządu Andrzeja Leppera liczyło na przejęcie części posłów Samoobrony. Rozmowy dotyczące ewentualnej ceny za ten polityczny transfer nagrała Renata Beger na prośbę dziennikarzy TVN. Posłanka Samoobrony żądała dla siebie stanowiska podsekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa, a także domagała się deklaracji zajęcia się jej sprawami sądowymi.

– Ale jak pani sobie wyobraża te sprawy sądowe załatwić? – pytał wyraźnie zmieszany Lipiński.

– To państwo jesteście od tego, a nie ja – odparowała Beger.

I choć Lipiński niczego nie obiecał Beger, a nawet w ostatniej rozmowie stwierdził, że w sprawie obu żądań nic się nie da zrobić, to będąca wówczas w opozycji Platforma Obywatelska uznała to za korupcję polityczną.

IMM, Raport NOM, marzec 2025

"Rzeczpospolita" najbardziej opiniotwórczym medium w Polsce

Czytaj u źródła

Skutek jej zaś był taki, że po rozpadzie koalicji: PiS, Samoobrony i LPR, doszło do wcześniejszych wyborów. W ich wyniku PiS straciło władzę, a Samoobrona i LPR zniknęły ze sceny politycznej.

Na 90 proc. załatwię

Poprzednia kadencja Sejmu przebiegła pod znakiem afery hazardowej wykrytej w Platformie Obywatelskiej przez Centralne Biuro Antykorupcyjne. CBA nagrało rozmowy Zbigniewa Chlebowskiego, szefa Klubu PO, z biznesmenem z branży hazardowej Ryszardem Sobiesiakiem. Mowa była o zablokowaniu ustawy, która miała wprowadzić 10-proc. dopłatę na cele sportowe dla kasyn, salonów gier i automatów o niskich wygranych. To właśnie w tym kontekście padły z ust Chlebowskiego słynne słowa: „na 90 proc. Rysiu załatwię". Stenogramy z tych rozmów ujawniła „Rz".

Afera hazardowa poważnie nadszarpnęła wizerunek rządzącej PO. Premier Tusk uratował jednak sytuację, dymisjonując aż siedmiu członków swojego rządu, w tym takich, którzy nie przewijali się w rozmowach Chlebowskiego z biznesmenami, np. Sławomira Nowaka, ówczesnego szefa Kancelarii Premiera, rzecznika rządu Pawła Grasia. Mirosław Drzewiecki, minister sportu, drugi z głównych bohaterów tej afery, sam się podał do dymisji, a Zbigniew Chlebowski został odwołany z funkcji przewodniczącego klubu. Później zawiesił członkostwo w partii, a po ostatnich wyborach zniknął z polityki, bo nie uzyskał mandatu senatora, o który ubiegał się jako kandydat niezależny. PO utrzymała jednak władzę?i ma się dobrze.

– Afera Rywina była tak niszcząca dla SLD, bo to pierwsza taka historia, która ujrzała światło dzienne – komentuje dr Artur Wołek, politolog z PAN.

Nic nie wskazuje na to, by taki efekt dla PSL miała najnowsza afera taśmowa z udziałem Władysława Serafina, szefa kółek rolniczych, który pociągnął za język Władysława Łukasika, zdymisjonowanego szefa Agencji Rynku Rolnego.

Co prawda dymisję?złożył minister rolnictwa Marek Sawicki, który był pomawiany w tej rozmowie o nepotyzm, ale głębszych reperkusji raczej nie będzie.

– Bo też ta afera PSL jest taka miękka, jeden facet opowiada drugiemu o różnych nadużyciach – uważa Wołek.

Poza tym – zdaniem politologa – ludzie coraz mniej przejmują się tymi aferami, bo w każdej kadencji ujawniane są jakieś taśmy, które nie mają ciągu dalszego.