Za mało pieniędzy dla muzeum Łemków

Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej na Podkarpaciu zamknęło się dla zwiedzających. Powodem są problemy finansowe, w tym małe dofinansowanie z MSWiA.

Publikacja: 01.03.2025 09:40

Za mało pieniędzy dla muzeum Łemków

Foto: PAP/Jacek Bednarczyk

Placówka została zamknięta do odwołania. Muzeum w Zyndranowej to jedno z głównych miejsc prezentujących kulturę łemkowską w Polsce.

 „Ze względu na to, że za przyznaną przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji kwotę dotacji nie jesteśmy w stanie zabezpieczyć normalnego funkcjonowania i bytu muzeum, placówka muzealna w Zyndranowej pozostanie zamknięta dla zwiedzających w okresie trudnym do przewidzenia. Z przykrością musimy stwierdzić, że zmiana władzy w naszym kraju w żaden sposób nie zmieniła podejścia do spraw mniejszości narodowych i etnicznych. Okazuje się, że niezależnie od tego, czy krajem rządzi Zjednoczona Prawica, czy jest to „Koalicja 15 października”, podejście do spraw mniejszości narodowych i etnicznych jest takie samo” - napisali w wydanym komunikacie przedstawiciele placówki.

Czytaj więcej

Akcja "Wisła" - nieuzasadniona represja

Zbyt niska dotacja dla muzeum kultury łemkowskiej

- Wnioskowaliśmy o dotację w kwocie 153 tys. zł na działalność muzeum. Ta kwota pozwoliłaby zabezpieczyć funkcjonowanie placówki przez cały rok. Decyzją ministra dostaliśmy jedynie 70 tys. zł plus warunkowo 10 tys. zł. - jeżeli pojawią się dodatkowe środki w budżecie - poinformował „Rz” Bogdan Gocz, przewodniczący Rady Towarzystwa na Rzecz Rozwoju Muzeum Kultury Łemkowskiej. Dodał, że w 2020 roku, gdy najniższa pensja krajowa wynosiła 2 600 zł brutto muzeum otrzymało na działalność dotację w wysokości 84 tys. zł.

- Obecnie, po pięciu latach, gdy najniższa pensja krajowa wynosi 4 660,00 zł brutto, otrzymujemy dotację w kwocie 70 tys. zł. Dodam tylko, że prawie cała kwota dotacji przeznaczana jest na opłacenie pracowników - przewodników - tłumaczy Bohdan Gocz.

MSWiA : dotacja większa niż w poprzednich latach

Z odpowiedzi na interpelację poselską posłanki PO Joanny Frydrych, którą udzielił wiceszef resortu Tomasz Szymański wynika, że w tym roku dla muzeum zaplanowano dotację wyższą niż w poprzednich latach. W sumie obejmuje ona kwotę 160 400 zł (rok wcześniej 136 tys. zł).  MSWiA podało, że Towarzystwo na Rzecz Rozwoju Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej otrzymało w 2025 r. na utrzymanie muzeum 26 400 zł, na działalność tej placówki 80 000 zł, na działalność Izby Pamięci Rodzin Żydowskich w Zyndranowej 15 000 zł, święto kultury i tradycji łemkowskich „Od Rusal do Jana“ 29 000 zł oraz na plener artystyczny „Na Łemkowynie“ 10 000 zł.

Czytaj więcej

Jacek Czaputowicz: Polityka hieny ma się dobrze

„Jednocześnie należy podkreślić, że suma wnioskowanych kwot w ofertach złożonych przez organizacje mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługującej się językiem regionalnym w naborze na 2025 r. wyniosła 40 154 tys. zł. Wartość zgłoszonych ofert prawie dwukrotnie przekroczyła budżet przeznaczony na ten cel” - poinformował Tomasz Szymański. Dodał, że środki zaplanowane w 2025 r. na realizację zadań wynikających z ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym wzrosły w stosunku do 2024 r. o 3 mln zł.

W Zyndranowej jest centrum kultury łemkowskiej

Muzeum Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej działa od 1968 roku. Powstało z inicjatywy Teodora Gocza, który po powrocie do rodzinnej miejscowości zaczął gromadzić pamiątki kultury łemkowskiej i eksponaty historyczne. W miniskansenie znajdują się zabytkowe budynki, eksponaty etnograficzne oraz miejsca pamięci, w tym pomniki poświęcone ofiarom obozów w Talerhofie i Jaworznie. W latach 1945-1946 z tej miejscowości wysiedlono na tereny byłego Związku Sowieckiego część ludności łemkowskiej. Pozostałych w 1947 roku usunięto w ramach akcji „Wisła”. Dopiero w latach 50. niektórzy mieszkańcy potajemnie wrócili do swoich wiosek.

Już w 2017 r. napisaliśmy, że istniała groźba zamknięcia muzeum. Powód był taki sam jak teraz, resort spraw wewnętrznych przekazał dotację, która nie wystarczała na utrzymanie skansenu.

Placówka została zamknięta do odwołania. Muzeum w Zyndranowej to jedno z głównych miejsc prezentujących kulturę łemkowską w Polsce.

 „Ze względu na to, że za przyznaną przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji kwotę dotacji nie jesteśmy w stanie zabezpieczyć normalnego funkcjonowania i bytu muzeum, placówka muzealna w Zyndranowej pozostanie zamknięta dla zwiedzających w okresie trudnym do przewidzenia. Z przykrością musimy stwierdzić, że zmiana władzy w naszym kraju w żaden sposób nie zmieniła podejścia do spraw mniejszości narodowych i etnicznych. Okazuje się, że niezależnie od tego, czy krajem rządzi Zjednoczona Prawica, czy jest to „Koalicja 15 października”, podejście do spraw mniejszości narodowych i etnicznych jest takie samo” - napisali w wydanym komunikacie przedstawiciele placówki.

Pozostało jeszcze 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Wojsko
Legion ukraiński ma duży problem. Chodzi o werbunek
Historia Polski
Dlaczego prokurator IPN musi ponownie zbadać akcję „Wisła”
Historia
MSWiA nie przyznało dotacji organizatorom 70 rocznicy akcji "Wisła"
Historia
Czy będą ekshumacje Ukraińców? IPN: Nie ma wniosku
Kraj
Po publikacji „Rzeczpospolitej”: Brzoska zaprasza Pytlaka do współpracy przy deregulacji
Kraj
Kontrowersyjna impreza z udziałem IPN. „Legitymizowanie ekstremizmu”
Materiał Promocyjny
Zrozumieć elektromobilność, czyli nie „czy” tylko „jak”