Sytuacja partnera zdecydowała o wysokości spłat przy upadłości konsumenckiej

Przy ustalaniu planu spłat wierzycieli bierze się pod uwagę również sytuację majątkową partnera osoby korzystającej z upadłości konsumenckiej.

Publikacja: 28.01.2025 13:26

Sytuacja partnera zdecydowała o wysokości spłat przy upadłości konsumenckiej

Foto: Adobe Stock

Kwestia ta pojawiła się w sprawie kobiety nieprowadzącej działalności gospodarczej, która ubiegała się o ustalenie planu spłaty wierzycieli w ramach swojej upadłości konsumenckiej.

Zgodnie z art. 491[15] ust. 4 prawa upadłościowego, ustalając plan spłaty wierzycieli, sąd bierze pod uwagę możliwości zarobkowe upadłego, konieczność jego utrzymania oraz osób pozostających na jego utrzymaniu, ich potrzeby mieszkaniowe oraz stopień zaspokojenia wierzytelności w tym postępowaniu.

Czy przy ustalaniu planu spłaty dla osoby ogłaszającej upadłość należy brać pod uwagę możliwości finansowe jej partnera?

Sądy Rejonowy i Okręgowy w Częstochowie określiły wysokość rat spłat na 7 tys. zł kwartalnie, opierając się po części na sytuacji finansowej partnera tej kobiety (w tej procedurze określanej mianem upadłej), rozmiarze jego przedsiębiorstwa i możliwościach zarobkowych, czyniąc go tym samym faktycznie współodpowiedzialnym za wykonanie planu spłaty.

Kobieta zarzuciła w skardze kasacyjnej, że sąd okręgowy pominął jej ograniczone możliwości wykonania planu spłaty, nie dostrzegając, że oddalenie jej zażalenia może doprowadzić do sytuacji, w której nie będzie w stanie wykonać planu spłaty z powodu braku środków na ten cel. Przede wszystkim wskazywała, że sądy wzięły pod uwagę możliwości zarobkowe jej partnera pozostającego z nią we wspólnym gospodarstwie domowym.

Osoba, która ogłosiła upadłość, nie musiała pracować tylko u partnera

Sąd Najwyższy nie podzielił tych zarzutów, wskazując, że sąd okręgowy słusznie przyjął, iż zasadne jest dokonywanie przez upadłą spłat kwartalnych po 7000 zł, odwołując się do jej potencjalnych możliwości zarobkowych. Upadła posiadała bowiem co najmniej spore możliwości zarobkowe, biorąc pod uwagę jej wykształcenie i doświadczenie zawodowe. Jednocześnie ograniczała się do pracy u swojego partnera, gdzie otrzymuje dość niskie wynagrodzenie, niewiele przekraczające płacę minimalną, co z pewnością wydaje się dla niej dogodne z punktu widzenia postępowania upadłościowego. Tego rodzaju postawa w ocenie sądu świadczyła o tym, że jej celem nie było dążenie do jak najszybszego pokrycia zadłużenia, a raczej uzyskanie korzyści przy jego spłacie.

Nie sposób było przy powyższych rozważaniach pominąć faktu, że wydatki upadłej świadczyły o tym, że możliwe było czynienie przez nią oszczędności. Upadła podnosiła co prawda, że większość wydatków była finansowana przez jej partnera. Skoro jednak ciężar w tym zakresie przejął jej partner, to tym bardziej w jej dyspozycji powinna pozostać wyższa część uzyskiwanego przez nią wynagrodzenia. Należy przy tym pamiętać, że w pierwszej instancji podkreślono, iż upadła nie w pełni wykorzystywała swój potencjał zarobkowy – wskazał w konkluzji uzasadnienia sędzia Krzysztof Wesołowski

Sygnatura akt I CSK 3442/24

Opinia dla „Rzeczpospolitej”

Cezary Zalewski, sędzia gospodarczy w Warszawie

Rację miała skarżąca, wskazując, że przy ustalaniu planu spłaty wierzycieli sąd nie powinien uwzględniać sytuacji majątkowej partnera czy, w innych przypadkach, współmałżonka. Upadłość konsumencka ma bowiem wybitnie indywidualny charakter, a wśród przesłanek, które sąd bierze pod uwagę, są możliwości zarobkowe upadłego, a nie jego partnera czy współmałżonka. Należy uwzględniać konieczność utrzymania upadłego, a przepisy nie wprowadzają wyjątku dla sytuacji, gdy te koszty ponosi inna osoba. Plan spłaty określany jest na przyszłość, więc nie jest decydujące obecne wynagrodzenie, lecz możliwości zarobkowe, które upadły prawdopodobnie osiągnie. Podobnie należy uwzględniać koszty utrzymania – nie tyle obecne, co przewidywane na przyszłość, w tym m.in. zasadność obarczania partnera czy współmałżonka kosztami własnego utrzymania.

Kwestia ta pojawiła się w sprawie kobiety nieprowadzącej działalności gospodarczej, która ubiegała się o ustalenie planu spłaty wierzycieli w ramach swojej upadłości konsumenckiej.

Zgodnie z art. 491[15] ust. 4 prawa upadłościowego, ustalając plan spłaty wierzycieli, sąd bierze pod uwagę możliwości zarobkowe upadłego, konieczność jego utrzymania oraz osób pozostających na jego utrzymaniu, ich potrzeby mieszkaniowe oraz stopień zaspokojenia wierzytelności w tym postępowaniu.

Pozostało jeszcze 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawnicy
Bezkarny prokurator miał dostać milion złotych łapówki. Po decyzji SN może być ścigany
Materiał Promocyjny
Gospodarka natychmiastowości to wyzwanie i szansa
Służby mundurowe
Ile wyniosą podwyżki w służbach mundurowych w 2025 r. i jak będą rozdzielane?
Dane osobowe
NSA rozstrzygnął ważny spór: numery ksiąg wieczystych są danymi osobowymi
Prawo karne
Jak i kiedy doprowadzić Zbigniewa Ziobrę przed komisję ds. Pegasusa?
Materiał Promocyjny
7 powodów, dla których warto przejść na Małą Księgowość
Praca, Emerytury i renty
Najniższa krajowa w 2025 roku: Ile wynosi płaca minimalna? Kwoty brutto i netto
Materiał Promocyjny
Wystartowały tegoroczne ferie zimowe